Beleggen: Principes en praktijk Zestien grote beleggers hebben de Investor Stewartship Group opgericht. Meer een mooi-weer-initiatief dan een duurzame revolutie. 7 februari 2017 10:50 • Door Marcel Tak Grootbeleggers willen een eind aan het kortetermijndenken, zo meldde het FD onlangs. Daarom slaan zij de handen ineen en richtten zestien van deze internationale, in de VS gevestigde beleggers, de Investor Stewardship Group (ISG) op. Lees ook: Nieuwe governance-principes bedrijven VS Deze professionele beleggers, die gezamenlijk een vermogen van 17.000 miljard dollar beheren, willen dat het beursgenoteerde bedrijfsleven zich aan strenge regels gaat houden. De belangrijkste doelstelling daarbij is het kortetermijndenken terug te dringen. De nieuwe organisatie richt zich niet alleen op het bedrijfsleven, maar ook op beleggers zelf. Dat laatste is natuurlijk geen overbodige luxe. Opgeven financieel voordeel? Het kortetermijndenken wordt zeker versterkt door het gedrag van beleggers zelf. Dat zien we bijvoorbeeld bij overnameperikelen, waarbij aandeelhouders van de target veel meer het eigen kortetermijnbelang in het vizier hebben, dan het langetermijnbelang van de onderneming. Dat vind ik overigens geen enkel probleem. Je kunt niet van aandeelhouders verwachten zichzelf een groot financieel voordeel te laten ontnemen in ruil voor het onzekere langetermijnbelang van het bedrijf in kwestie. Pleiten de grote, internationale investeerders nu voor het opgeven van financieel beleggingsvoordeel en meer aandacht voor het langetermijnbelang van de onderneming zelf? Ik kijk naar de principes die de club zichzelf en de bedrijven waarin zij beleggen opleggen. Geen hoog moreel principe En ik kijk of PGGM, één van de zestien deelnemers aan ISG, in dat opzicht zelf wel consequent handelt. ISG hanteert zes zogenaamde Stewartship Principles waaraan de groep beleggers zich zelf wenst te houden. Daar zit een aantal tussen dat niet als wereldschokkend kan worden gekenschetst. Het eerste principe geeft aan dat de vermogensbeheerders verantwoording verschuldigd zijn aan de klanten wier vermogen wordt belegd. Tjonge, dat lijkt mij geen uitzonderlijk hoog moreel principe, maar niet meer dan logisch en gewoon wettelijk geregeld. Eigenlijk zijn alle zes principes een beetje open deuren intrappend en vrijblijvend. Zo moeten institutionele beleggers verschillen met ondernemingen waarin ze beleggen op een pragmatische en constructieve wijze oplossen. Met zo’n principe kun je alle kanten op. Klantbelang centraal Zinvolle (ethische) principes en regels hebben pas echte toegevoegde waarde, als het tegendeel ook gemakkelijk te beweren zou zijn. Dat is voor deze nieuwe regels nauwelijks het geval. Of is er een vermogensbeheerder en/of pensioenfonds die zou willen uitspreken dat het klantenbelang, ook een van de principes, niet centraal zou moeten staan? Laat ik eens kijken naar de zes principes die voor het beursgenoteerde bedrijfsleven vanaf 1 januari 2018 moeten gaan gelden. Het eerste principe stelt de aandeelhouders volledig in poleposition. Het bestuur van de onderneming, zo wordt gesteld, is volledige verantwoording schuldig aan de aandeelhouders. Aandeelhouders benoemen het bestuur. Opvallend onderdeel van dit principe: tenzij het bestuur een goede uitleg kan geven, is ISG tegen beschermingsconstructies omdat dit de maximale opbrengst voor aandeelhouders aantast. Beloning bestuur Vooralsnog zie ik in deze regel geen aanmoediging meer te kijken naar het langetermijnbelang. Maar dat kan nog komen met de volgende vijf principes. Dat valt nogal tegen. Zo moeten aandeelhouders kunnen stemmen in relatie tot hun opgebouwde economische belang, moet het bestuur effectief en onafhankelijk zijn en moet er een zodanige structuur zijn dat het bestuur effectief kan opereren. Het zijn allemaal geen wereldschokkende punten en geheel in het belang van aandeelhouders. Geen probleem wat mij betreft, maar waarom dit in de vorm van een document waaraan bedrijven zich vanaf volgend jaar moeten houden? Terwijl aandeelhouders juist een duidelijke mogelijkheid hebben om te stemmen over het beleid van het bedrijf, namelijk door aandelen te kopen en te verkopen. Er is één principe, dat je wel als een poging kan zien het kortetermijndenken te ontmoedigen, namelijk dat de beloning voor het bestuur zodanig moet zijn dat lange termijn doelstellingen worden bevorderd. Mooi-weer-document Het zijn mooie woorden, maar ik vraag mij af hoe dat concreet wordt ingevuld. Er wordt bijvoorbeeld niets aangegeven over bonussen die zijn gekoppeld aan de beurskoers van aandelen, waarvan zonder strakke regels een sterk kortetermijndenken effect kan uitgaan. De vrijblijvendheid van de regels zie ik geïllustreerd in het beleggingsgedrag van PGGM, één van de deelnemers van ISG. De uitvoerder van pensioenfonds Zorg en Welzijn (Z&W) meldt dat de introductie van de principes een memorabele stap in de Amerikaanse corporate governance-geschiedenis is. Ik zie het echter meer als een mooi-weer-document, waarmee institutionele beleggers willen laten zien hoe maatschappelijk goed ze bezig zijn Eén van de beleggingscategorieën die in strijd lijken met de principes zijn de hedgefunds. Toch wel in hedgefondsen De strategieën van deze fondsen zijn lang niet altijd complementair met lange termijn doelstellingen van bedrijven. Integendeel, veel hedgefunds proberen te profiteren van allerlei kortetermijn marktanomalieën. Z&W lijkt zich daar inderdaad goed aan te houden. Begin 2015 liet het pensioenfonds weten niet meer in hedgefunds te beleggen. Dat is consequent met de principes, hoewel de reden achter dat besluit lag in de onzekere rendementen ten opzichte van de hoge kosten. Puur vanuit rationele beleggingsoverwegingen dus. Maar de lijst met beleggingsmandaten voor het Z&W staat vol met mandaten voor een groot aantal hedgefunds, zoals Grosvenor Mississippi River Fund en AG Capital Recovery VII. Praktijk verandert niet Het laatste fonds is gespecialiseerd in aandelen van bedrijven die in de financiële of operationele problemen verkeren. Dat zullen toch geen ondernemingen zijn met een voorbeeldige corporate governance structuur, zoals nagestreefd in de ISG principes. Ook het tweede punt in de elf beleidsinitiatieven van Z&W, onderdeel van de beleggingsstrategie 2015-2020, is opvallend. Er wordt aangegeven om meer te beleggen in alternatieve aandelenstrategieën. Dat lijkt mij eveneens in strijd met het streven langetermijndoelstellingen van het bedrijfsleven te bevorderen. Deze beleidsuitgangspunten van Z&W stonden de ondertekening van het ISG-principes kennelijk niet in de weg. Dat zegt wat mij alles over de inhoud van deze principes. De praktijk zal er niet door veranderen. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.