DeBeurs.nl

Drie doelen, twee wapensystemen, één boodschap

Wat al weken in de lucht hing, is nu werkelijkheid: Amerikaanse gevechtsvliegtuigen en onderzeeërs hebben drie nucleaire installaties in Iran gebombardeerd.

Drie doelen, twee wapensystemen, één boodschap
Beeld: © iStock

President Donald Trump bevestigde persoonlijk de aanval op Fordow, Natanz en Isfahan, drie voor het Iraanse kernprogramma strategisch cruciale locaties.

Drie doelen, twee wapensystemen, één boodschap

Het zwaartepunt van de aanval lag op Fordow, het meest beschermde nucleaire complex van Iran, dat diep onder een berg ligt ten zuiden van Teheran. Om daar schade aan te richten, gebruikte de VS zes GBU-57 "Massive Ordnance Penetrators" – bunker buster-bommen van dertienduizend kilo per stuk, ontworpen om meters beton en aarde te doorboren. 

Tegelijkertijd vuurden Amerikaanse onderzeeërs dertig Tomahawk-kruisraketten af op de nucleaire installaties in Natanz en Isfahan. Volgens Trump zijn de locaties "volledig en totaal weggevaagd". Iran spreekt dat tegen: evacuaties zouden al eerder zijn uitgevoerd en volgens staatsmedia is de schade beperkt.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken noemt de aanval een 'barbaarse daad van agressie' en zegt dat deze 'eeuwige consequenties' zal hebben. Een vredesproces is op dit moment uitgesloten. Iran stelt dat het nooit van de onderhandelingstafel is weggelopen, maar dat de VS en Israël die zelf hebben opgeblazen.

De kans is groot dat Iran zal terugslaan, al dan niet direct. Analisten schetsen drie mogelijke scenario’s:

  • Een snelle militaire vergelding, bijvoorbeeld raketaanvallen op Amerikaanse bases in Irak of Syrië.
  • Indirecte wraakacties via geallieerde milities, zoals Hezbollah of de Houthi’s, die eerder Amerikaanse doelen en olietankers aanvielen.
  • Later toeslaan, als niemand het verwacht.

Een blokkade van de Straat van Hormuz is een reëel risico. Door deze zeestraat tussen Iran en Oman loopt een vijfde van het wereldwijde olievervoer en een aanzienlijk deel van de LNG-export.

Financiële markten

De financiële markten moeten zich opmaken voor onrust. Analisten verwachten dat de olieprijs maandag scherp zal stijgen. "De illusie van beheersing is weg", zegt marktstrateeg Stephen Innes van SPI Asset Management. "Wat begon als een regionaal conflict is nu een Amerikaanse luchtoorlog geworden met gevolgen voor energiemarkten, scheepvaartroutes en het risicosentiment."

Ook olie-expert James Bambino van S&P Global verwacht marktstress: "De hamvraag is wat Iran nu gaat doen. Zolang er geen onmiddellijke vergelding komt, kan de reactie van olieprijzen nog meevallen. Maar als Teheran snel terugslaat of de export stopzet, worden de risico’s reëel." Ook voor aandelen is het morgen hoogstwaarschijnlijk opletten geblazen. 

Voor meer inhoudelijke duiding verwijs ik u graag naar de zojuist op IEX.nl gepubliceerde Vooruitblik. 

Youri van Heumen is (eind)redacteur. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.