Duitse hooggerechtshof: “Opkoopprogramma ECB in strijd met mandaat”
Frank Knopers 15 August 2017 Valutacrisis 5 Comments 281 views
Het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank is in strijd met het verbod op monetaire financiering en valt buiten het mandaat van de centrale bank, zo oordeelt het Duitse hooggerechtshof. In het persbericht dat vandaag naar buiten werd gebracht staat dat het Europese stelsel van centrale banken met het opkopen van staatsobligaties in overtreding is van Artikel 123 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap.
“Met het lanceren van het opkoopprogramma voor staatsobligaties overtreed het Europese systeem van centrale banken (ESCB) het verbod op monetaire financiering. Daarom meent de aanklager dat de Duitse Bundesbank niet zou mogen deelnemen aan het opkoopprogramma en dat de Duitse regering verplicht is stappen te ondernemen tegen dit programma.”
De ECB voert het argument aan dat haar opkoopprogramma niet in strijd is met het verbod op monetaire financiering van overheidstekorten, omdat ze uitsluitend staatsobligaties opkoopt via de secundaire markt. Dat betekent dat centrale banken niet rechtstreeks geld uitlenen aan overheden, maar alleen schuldpapier opkopen van andere beleggers. Dat argument hield bij het Duitse hooggerechtshof geen stand, omdat die oordeelt dat de markt van tevoren al weet hoeveel obligaties er maandelijks opgekocht worden en daarop kunnen anticiperen.
Disproportioneel en onwettig
Het Duitse hooggerechtshof oordeelt dat het opkoopprogramma van de ECB disproportioneel is ten opzichte van het beoogde doel en dat een goede onderbouwing voor de voortzetting van dit programma ontbreekt. Daar komt bij dat het nog steeds weinig duidelijkheid is over hoe de ECB en de nationale centrale banken de verliezen moeten verdelen in het geval de waarde van het opgekochte schuldpapier daalt of in het geval een land haar schuldverplichting niet nakomt. In een ongunstig scenario zou dat kunnen betekenen dat de centrale bank geld nodig heeft van de overheid en dat daardoor de begroting van de Eurolanden onder druk komt te staan.
De uitspraak van het Duitse hooggerechtshof laat niets aan duidelijkheid over, maar het is de vraag of er maatregelen zullen volgen. De kritiek op het stimuleringsprogramma van de ECB is bekend, maar er wordt tot op de dag van vandaag geen gehoor aan gegeven. De centrale bank heeft weliswaar besloten het opkoopprogramma terug te schroeven naar €60 miljard per maand, maar van een snelle afbouw is nog zeker geen sprake. Het is de vraag hoe de politiek en de centrale bank hierop zullen reageren.
Opkoopprogramma ECB
In maart 2015 begon de ECB met het opkopen van staatsobligaties van Eurolanden, met als doel de inflatie aan te jagen en de rente verder omlaag te brengen. Later werd het opkoopprogramma opgeschaald van €60 naar €80 miljard en begon de centrale bank naast staatsobligaties ook bedrijfsobligaties op te kopen.
Volgens Draghi heeft dit stimuleringsprogramma miljoenen nieuwe banen opgeleverd, maar critici waarschuwen dat het bij overheden de prikkel wegneemt om hervormingen door te voeren. Ook is er veel kritiek geweest op het besluit om ook bedrijfsobligaties op te kopen, omdat deze maatregel de grote bedrijven financieel bevoordeelt ten opzichte van het midden- en kleinbedrijf.bron marketupdate