AMSTERDAM - Beleggers zijn gek op hun eigen valkuilen. Al honderden jaren maken ze dezelfde fouten. Zelfs met de emotieloze computerhandel. Hun hebberigheid en schromelijke zelfoverschatting zijn voor andere beleggers weer te gebruiken. Nét de woekerpolisaffaire met hypotheekbeleggingen en de kredietcrisis verwerkt. Veel geld verloren. De spaarrente levert nu even niets op. Sterker, die rente kruipt steeds dichter bij de nul: moet je straks betalen om je spaargeld te stallen? Dan geeft een enkel aandeeltje misschien toch wat inkomsten. Boekte dat aandeeltje van het onbekende biotechbedrijf Pharming dit jaar niet liefst 235% rendement?
Slimmer
,,Alles vernieuwt, de techniek achter beleggen wordt slimmer, maar de mens niet. Hij blijft zijn grootste vijand. Al lijdt hij nog zoveel verlies, de mens brandt zich daarna weer aan eigen naïviteit, wispelturigheid en geldzucht. Als het om geld gaat, zijn we onverbeterlijk”, zegt Pierre Huylenbroeck.
Hij volgde eerder als hoofdredacteur van de Belgische zakenkrant De Tijd jarenlang bedrijven en beleggers. De herhaling van fouten liet hem niet los. Huylenbroeck ging te rade bij boeken van onder meer overleden topbeleggers en vond een systeem van pijnlijke beleggingsfouten, reikend van de dik driehonderd jaar oude Hollandse tulpenbollenmanie tot de internetbubbel.
Zelfoverschatting
Hebzucht keert in alle onderzoeken terug, staaft hij in zijn zojuist verschenen boek ’Onsterfelijk beursadvies’. Net als zelfoverschatting. Vermogensbeheerder Schroders toonde na breed onderzoek aan dat van de tien beleggers die zichzelf goed vinden, negen hun kennis, ervaring en rendement veel te hoog inschatten.
Gebrek aan de zichzelf gegunde tijd telt ook. Beleggers weten best dat ze rationeel moeten zijn en zich dienen in te lezen. Slechts een enkeling neemt die tijd. Ook omdat de bijsluiter of folder pittige kost blijkt en iedereen het druk heeft.
Met alle recente onderzoeken zien beleggingstrainers daarom heil in een kennistest vlak voor een groot financieel besluit, zoals de aanschaf van een hypotheek en een belegging.
Hopen op herstel
Europese toezichthouders als de AFM waarschuwen met alle wetenschap ook voor het beperkte spijtgevoel dat mensen altijd overvalt: beleggers weten best dat hun gekochte aandeel op verlies staat, maar wachten en hopen op prijsherstel. Terwijl hun verlieslijdende pakket met aandelen van de hand doen dan vaak rationeel toch de beste oplossing is.
Hoogleraar Henriëtte Prast (Financiering, Universiteit van Tilburg) gooide vorig jaar de knuppel in het hoenderhok. Financiële training voor beleggers is uiteindelijk ‘zinloos’, stelde Prast na onderzoek. De best getrainde particuliere belegger maakt tegenover de onnozele hals volgens haar bevindingen gemiddeld geen betere beslissingen.
Complex
„Beleggen is nou eenmaal erg complex. Irrationeel gedrag wil bovendien niet zeggen dat mensen maar wat aanrommelen”, zegt hoogleraar Cars Hommes (Economische Dynamica, UvA). „We voegen irrationeel gedrag al in onze onderzoeken toe. Toch is niet alles te verklaren. Beleggers moeten weten dat er telkens ander gedrag bij komt, en dat gaat nog jaren door.”
Huylenbroeck: ,,De zaak is niet hopeloos, zeker niet. Als jij weet welke emotionele fouten beleggers maken, kun je daar op inspelen. Mijn overtuiging is dat met een portefeuille met losse aandelen misschien niet het hoogste, maar toch zeker wel degelijk rendement te behalen is. De beurs is de uitvergroting van het menselijk gedrag. Als je dat weet, kun je er desgewenst van profiteren.” Nét de woekerpolisaffaire met hypotheekbeleggingen en de kredietcrisis verwerkt. Veel geld verloren. De spaarrente levert nu even niets op. Sterker, die rente kruipt steeds dichter bij de nul: moet je straks betalen om je spaargeld te stallen? Dan geeft een enkel aandeeltje misschien toch wat inkomsten. Boekte dat aandeeltje van het onbekende biotechbedrijf Pharming dit jaar niet liefst 235% rendement?
Slimmer
,,Alles vernieuwt, de techniek achter beleggen wordt slimmer, maar de mens niet. Hij blijft zijn grootste vijand. Al lijdt hij nog zoveel verlies, de mens brandt zich daarna weer aan eigen naïviteit, wispelturigheid en geldzucht. Als het om geld gaat, zijn we onverbeterlijk”, zegt Pierre Huylenbroeck.
Hij volgde eerder als hoofdredacteur van de Belgische zakenkrant De Tijd jarenlang bedrijven en beleggers. De herhaling van fouten liet hem niet los. Huylenbroeck ging te rade bij boeken van onder meer overleden topbeleggers en vond een systeem van pijnlijke beleggingsfouten, reikend van de dik driehonderd jaar oude Hollandse tulpenbollenmanie tot de internetbubbel.
Zelfoverschatting
Hebzucht keert in alle onderzoeken terug, staaft hij in zijn zojuist verschenen boek ’Onsterfelijk beursadvies’. Net als zelfoverschatting. Vermogensbeheerder Schroders toonde na breed onderzoek aan dat van de tien beleggers die zichzelf goed vinden, negen hun kennis, ervaring en rendement veel te hoog inschatten.
Gebrek aan de zichzelf gegunde tijd telt ook. Beleggers weten best dat ze rationeel moeten zijn en zich dienen in te lezen. Slechts een enkeling neemt die tijd. Ook omdat de bijsluiter of folder pittige kost blijkt en iedereen het druk heeft.
Met alle recente onderzoeken zien beleggingstrainers daarom heil in een kennistest vlak voor een groot financieel besluit, zoals de aanschaf van een hypotheek en een belegging.
Hopen op herstel
Europese toezichthouders als de AFM waarschuwen met alle wetenschap ook voor het beperkte spijtgevoel dat mensen altijd overvalt: beleggers weten best dat hun gekochte aandeel op verlies staat, maar wachten en hopen op prijsherstel. Terwijl hun verlieslijdende pakket met aandelen van de hand doen dan vaak rationeel toch de beste oplossing is.
Hoogleraar Henriëtte Prast (Financiering, Universiteit van Tilburg) gooide vorig jaar de knuppel in het hoenderhok. Financiële training voor beleggers is uiteindelijk ‘zinloos’, stelde Prast na onderzoek. De best getrainde particuliere belegger maakt tegenover de onnozele hals volgens haar bevindingen gemiddeld geen betere beslissingen.
Complex
„Beleggen is nou eenmaal erg complex. Irrationeel gedrag wil bovendien niet zeggen dat mensen maar wat aanrommelen”, zegt hoogleraar Cars Hommes (Economische Dynamica, UvA). „We voegen irrationeel gedrag al in onze onderzoeken toe. Toch is niet alles te verklaren. Beleggers moeten weten dat er telkens ander gedrag bij komt, en dat gaat nog jaren door.”
Huylenbroeck: ,,De zaak is niet hopeloos, zeker niet. Als jij weet welke emotionele fouten beleggers maken, kun je daar op inspelen. Mijn overtuiging is dat met een portefeuille met losse aandelen misschien niet het hoogste, maar toch zeker wel degelijk rendement te behalen is. De beurs is de uitvergroting van het menselijk gedrag. Als je dat weet, kun je er desgewenst van profiteren.”
Leuk stukje in de telegraaf