PostNL-topvrouw Herna Verhagen stuurde gisteren een kanjer van een winstwaarschuwing uit. De druk om nieuwe fusiegesprekken met Bpost aan te knopen zal ongetwijfeld opnieuw de kop opsteken.
PostNL kan op eigen kracht meer aandeelhouderswaarde creëren’, verklaarde PostNL-CEO Herna Verhagen eind 2016, nadat haar bedrijf voor de tweede keer een bod van Bpost had afgewezen. De resultaten van 2017 tonen aan dat ze zich heeft vergist. Met een onderliggende bedrijfswinst van 225 miljoen euro miste Verhagen de verwachtingen van analisten. Het bedrag lag zelfs lager dan de 245 miljoen in 2016, bleek gisteren.
En er was nog meer slecht nieuws. Verhagen zag zich verplicht de winstdoelstellingen voor 2020 voor de tweede keer te verlagen naar 230 à 300 miljoen. Vorig jaar ging PostNL nog uit van 310 à 380 miljoen. Dit jaar zal de winst ook lager uitkomen dan in 2017, waarschuwde de topvrouw. De reactie van beleggers was navenant. Het aandeel PostNL kreeg op een bepaald moment een klap van 18 procent. Het eindigde op 3,26 euro en is mijlenver verwijderd van het Bpost-overnamebod van 5,75 euro per aandeel.
Een van de belangrijkste boosdoeners is de groter dan verwachte daling van de binnenlandse brievenpost (-9,9%). Tien jaar geleden stuurden de Nederlanders 4,8 miljard brieven, vorig jaar nog 1,9 miljard. Dit jaar verwacht Verhagen een verdere daling van het volume met 10 à 12 procent. Ook de door de Nederlandse overheid opgelegde verplichting om zijn distributienet te delen met rivalen tegen ‘gereguleerde tarieven’ kostte PostNL 20 miljoen meer dan gepland. Verhagen gaat nu op zoek naar 40 miljoen euro besparingen in IT en personeelszaken, iets wat Bpost in België al deed. Hoeveel jobs dat zal kosten, is onduidelijk.
De ‘slechtnieuwsshow’ van Verhagen zal de grote aandeelhouders van PostNL ongetwijfeld met heimwee doen terugdenken aan het mislukte huwelijk met Bpost. Verhagens optreden in het dossier kon bij sommigen op weinig begrip rekenen. Ook het plotse ‘oranjegevoel’ en de ‘Nederland eerst’-strategie van Den Haag tijdens de fusiegesprekken lieten bij velen een wrange nasmaak. De Amerikaanse vermogensbeheerder Causeway Capital verlaagde vorig jaar zelfs zijn belang in PostNL van 9,9 naar 5,9 procent en noemde het bedrijf ‘oninvesteerbaar’.
Verhagen ging vorig jaar bij de 20 à 25 grootste aandeelhouders langs om uit te leggen waarom ze het Bpost-bod had afgewezen. De vraag is hoelang ze haar standalonepositie met redelijke argumenten kan blijven verdedigen. Ondertussen heeft ze het al over een ‘onvermijdelijke consolidatie’ om de postdiensten en ‘fatsoenlijke arbeidsomstandigheden’ te garanderen. Daarmee verwijst ze waarschijnlijk naar Nederland en niet naar Bpost, maar mogelijk tonen de aandeelhouders zich daarmee niet tevreden voor de lange termijn.
Voorlopig bewegen die aandeelhouders - die een brutodividend van 0,23 euro per aandeel krijgen - evenwel niet. Verhagen geniet de steun van de Nederlandse overheid. En met ex-juridisch directeur Pim Berendsen stelde ze een nieuwe financieel directeur aan die Bpost niet erg genegen was. ‘Het zou ons niet verrassen als sommige aandeelhouders zich - gezien de forse koersdaling - opnieuw roeren, maar noch zou het verbazen als alles bij het oude blijft’, zegt een aandeelhouder die vóór een fusie met de Belgen is.
Bij Bpost lijkt het dossier alvast niet op de radar te staan. ‘Eerst moeten de Nederlanders erkennen dat ze in de miserie zitten, en daarna de eerste stap zetten’, stelt een bron. ‘Pas als sommige aandeelhouders druk uitoefenen, kan opnieuw beweging komen in het dossier.’ Achter de schermen is te horen dat Bpost-topman Koen Van Gerven ervan uitgaat dat het fusiedossier ‘ooit’ weer op tafel komt.
De Belgische postgroep hoeft zich niet te haasten. Ze kan geduldig monitoren welke kant het opgaat met PostNL, dat een pak goedkoper maar veel minder aantrekkelijk is geworden, omdat de zaken goed gaan. Bpost zit nog wel een jaar of twee op rozen. Zo mag Van Gerven in 2018 zijn postzegelprijs van de Belgische overheid - die de meerderheid in het bedrijf heeft - drastisch verhogen.
Ook blijft de overheid de groep steunen door niet volledig voor e-government te gaan. Daardoor valt de daling van de brievenpost in België relatief mee - net onder 6 procent - en blijft de cashflow- en dividendmachine gezwind draaien. Dit en volgend jaar zijn er bovendien verkiezingen in ons land en dat betekent veel verkiezingspost. Alleen als de overname van het Amerikaanse e-commercebedrijf Radial fors tegenvalt, lijkt Van Gerven het geweer van schouder te moeten veranderen.