bron FD:
Brussel verdenkt vier banken van kartel rond overheidsobligaties
De Europese Commissie heeft vier banken in verdenking gesteld van kartelvorming bij de handel in overheidsobligaties. Ze zouden koersgevoelige informatie hebben uitgewisseld en zo de concurrentie hebben verstoord.
Dat heeft de Commissie donderdag in een persbericht bekendgemaakt. Het gaat om transacties in de periode 2009-2015. Enkele handelaren van de vier banken zouden in chatrooms hebben samengespannen. Zo hebben ze antitrustregels van de Europese Unie overtreden. De handelaren zijn allemaal ontslagen.
De banken worden niet bij naam genoemd, maar inmiddels hebben Crédit Agricole, Credit Suisse en Deutsche Bank zelf gemeld dat ze bericht hebben gehad van de Commissie. Bank of America Merrill Lynch heeft eerder te kennen gegeven betrokken te zijn bij een onderzoek. Dat geldt ook voor Nomura, maar de Japanse bank zegt geen melding van de Commssie te hebben ontvangen.
Miljardenboetes
Banken hebben in eerdere fraudezaken voor miljarden aan boetes gekregen. maar de Europese autoriteiten zijn tot nu toe meestal terughoudender dan hun Amerikaanse en Britse collega's.
De vier banken hebben een 'Statement of Objections' ontvangen van de Commissie. Zij kunnen nu reageren op de verdenkingen, en de uitkomst van de zaak ligt nog niet vast. Het persbericht benadrukt dat de praktijken van sommige handelaren niet betekenen dat de hele markt zo werkt.
Illiquide markt
De zaak gaat om de handel in dollarobligaties van overheden of gerelateerde organisaties. Dat kunnen zogeheten supranationale instanties zoals de Europese Investeringsbank zijn, of zogenoemde 'agencies' zoals sectorbanken. De markt, doorgaans SSA genoemd, is, afhankelijk van de gehanteerde definitie, tussen de $9.000 mrd en $15.000 mrd groot.
De SSA-markt geldt als illiquide. Handel vindt hoofdzakelijk plaats via tussenpersonen, en nauwelijks via elektronische platforms. Handelaren geven bied- en laatprijzen af en faciliteren transacties. Het verschil tussen die prijzen en het verhandelde volume bepalen de opbrengsten van de tussenpersoon.
Chatrooms
Chatrooms op handelssystemen als Bloomberg zijn een veelgebruikt communicatiekanaal voor marktpartijen. De conversaties worden opgeslagen, en de berichten speelden een grote rol in eerdere procedures rond oneerlijke handelspraktijken, zoals de Libor- en valutafraudes.
Het Europese onderzoek staat niet op zichzelf. Het Amerikaanse ministerie van justitie doet sinds eind 2015 onderzoek naar manipulatie van de SSA-markt. Rond die tijd openden ook de Commissie en de Britse toezichthouder FCA onderzoeken. Daarbij wordt bekeken of handelaren onderling hebben gecoördineerd wie er welke prijs zou afgeven aan een klant.
Zaak KBC
Dat was ook de klacht van beleggers waaronder het Belgische KBC Asset Management. Zij spanden in 2016 een reeks rechtszaken aan tegen elf banken, die vanuit Londen zouden hebben samengespannen om prijzen te manipuleren. Zo zouden ze hun eigen opbrengsten maximaliseren. De klacht van KBC richtte zich specifiek tegen Bank of America, Crédit Agricole, Credit Suisse, Deutsche Bank en Nomura.
Eind augustus oordeelde een Amerikaanse rechter dat de klagers niet aannemelijk hadden gemaakt dat ze benadeeld zijn door de ogenschijnlijke manipulaties. Maar de gedupeerden krijgen nog een herkansing, dus de zaak loopt door. Deutsche Bank en Bank of America hebben tussentijds al schikkingen getroffen met een totale waarde van $65,5 mln.
Het onderzoek van het Amerikaanse ministerie van justitie loopt nog. De Britse FCA staakte zijn onderzoek in oktober vorig jaar.