Kan je het je nog herinneren, betalen met de gulden? Het is alweer twintig jaar geleden dat de euro werd gelanceerd. Over de vraag of de eenheidsmunt goed is geweest voor de regio en of de Europese munt nog twintig jaar ongeschonden kan overleven, wordt verschillend gedacht.
Cnbc maakte een overzicht hoe het de euro is vergaan en wat de toekomst zou kunnen brengen. Over een ding lijken de kenners het echter eens: het is te laat om het europroject terug te draaien. Dus het is roeien met de riemen die we hebben.
Belangrijkste prestatie: hij is er nog
Een Economische en Monetaire Unie (EMU) was lange tijd een ambitie van de Europese politici en werd gezien als een natuurlijke stap vooruit naar het ideaal van een steeds grotere eenheid. Daarom werd in januari 1999 de euro in het leven geroepen - een uniek experiment waarbij landen in Europa hun nationale valuta opgaven en de controle overdroegen aan de Europese Centrale Bank (ECB).
De ECB was een jaar eerder opgericht om het monetaire beleid voor de eurozone te bepalen en te beheren en had de hoofdverantwoordelijkheid om prijsstabiliteit te handhaven met een inflatiedoel van rond 2%. Twintig jaar later wordt de euro gebruikt door meer dan 340 miljoen Europeanen.
Bekijk ook: Deze invloed heeft inflatie op je geld
"De belangrijkste prestatie van de euro is dat de munt er nog steeds is, en het is zeer waarschijnlijk dat de munt zal blijven", zei Constantine Fraser, analist Europese politiek bij TS Lombard. "Dit enigszins gekke project van een supranationale muntunie met enorm verschillende economieën bestaat 20 jaar en bracht deze economieën en landen dichter bij elkaar."
De voordelen van de euro kwamen in de beginjaren tot uiting door het wegnemen van transactiekosten (de kosten van het omwisselen van valuta), verhoogde prijstransparantie en de vereenvoudiging en stabilisering van grensoverschrijdende handel en investeringen.
One-size-fits-all niet geschikt
Ook heeft de euro heeft nadelen met zich meegebracht. Volgens critici is de 'one-size-fits-all'-benadering niet geschikt voor een regio met enorme verschillen in de economieën van de lidstaten. Het verlies van een onafhankelijk monetair beleid betekent ook dat leden hun eigen valuta niet kunnen devalueren om het concurrentievermogen te herstellen.
Regels voor begrotingstekorten, die in wezen beperken wat landen kunnen lenen, hebben ook geleid tot kritiek dat het voor deze landen moeilijker is om economisch herstel te bewerkstelligen. Zij moeten veelal hun toevlucht nemen tot bezuinigingsmaatregelen, die zelf recessies kunnen veroorzaken.
Maar de euro en de monetaire unie zijn vanaf het begin getest. Eerst met de wereldwijde financiële crisis en de daaropvolgende schuldencrisis in de eurozone.
Bestaanscrisis
De schuldencrisis veroorzaakte een 'existentiële crisis' voor de valuta tussen 2010 en 2015, waarbij het europroject in 2011-2012 zelfs volledig uit elkaar dreigde te vallen.
De euro werd gered doordat ECB-president Mario Draghi in juli 2012 de markten verzekerde dat hij "alles zal doen" om de munt overeind te houden. Een week later kondigde de ECB een programma aan om indien nodig de obligaties van noodlijdende eurolanden op te kopen.
Lees terug: Draghi verlaagt de rente. Dit is wat je ervan kunt gaan merken
"De belofte van Draghi om alles te doen wat nodig is gaf de eurozone de bescherming van de centrale bank die het nodig had, en het was ook een belangrijk symbolisch moment om duidelijk te maken dat de eurozone niet zou verdwijnen", aldus Fraser.
Buitengewone maatregelen
Eind 2014 startte de ECB met een reeks programma's voor het kopen van obligaties, die veranderden in een volledig kwantitatief versoepelingsprogramma (Quantitative Easing of QE genoemd) voor de aankoop van activa dat pas in december 2018 werd beëindigd. Het idee van QE was het vergroten van de geldhoeveelheid in de eurozone. Aan het einde van het QE-programma heeft de ECB meer dan 2 biljoen euro aan activa opgebouwd.
Hoewel het opkoopprogramma de eurozone hielp om te herstellen van de crisis, maakte de economische onrust in de regio duidelijk dat meer institutionele hervormingen en meer integratie nodig waren om toekomstige financiële schokken te voorkomen of te beperken.
Ter verbetering van de manier waarop reddingsoperaties worden behandeld, is het Europees stabiliteitsmechanisme opgericht. Ook werd in 2012 een bankenunie gestart, zodat Europese banken meer toezicht en regels van de ECB zouden krijgen.
Stilstaan is omvallen
Volgens Fraser is Italië het grootste probleem in de eurozone. "Het kan niet groeien, het heeft een krakende economie, het kan de concurrentie met China niet aan en het heeft een vergrijzende bevolking. Als het een eigen valuta zou hebben, zouden ze deze kunnen devalueren en competitiever worden, maar dat kan niet met de euro."
Daarnaast voelen Europeanen zich volgens Fraser nog niet Europees genoeg. "De eurozone is onvolledig, het heeft veel problemen en moet meer integreren. Het kan niet stilstaan, anders zou het kunnen omvallen."
Bekijk ook: 5 beleggingstips voor een succesvol 2019