2)
'Aanvankelijk verwelkomden we Trafigura in de board', verklaart Julien de Wilde, voormalig bestuursvoorzitter bij de zinkmaker. Nyrstar had geld nodig omdat het even daarvoor een aantal dure mijnen had gekocht en leed onder lage zinkprijzen. 'We zagen in Trafigura een redder.'
Via een stemming op een aandeelhoudersvergadering iets later, wist Trafigura König alsnog als onafhankelijk bestuurder binnen te komen. Daarmee was de 'invasie' een fait accompli. In zijn rapport schrijft KPMG niets over deze bestuursconstructie.
84% korting
Wonderlijk, want deze constructie zou een ingrijpend effect zou hebben op de bedrijfsvoering van Nyrstar. Zo kreeg Trafigura in de loop der jaren heel veel korting op verwerkt zink. Gedupeerde aandeelhouder Kris Vansanten becijfert op basis van contracten die hij heeft kunnen bekijken, dat die korting vorig jaar opliep tot 84% ten opzichte van de marktprijs.
Waar Trafigura's concurrenten een 'treatment charge' (TC) van $147 per ton verwerkt zink moesten betalen, hoefde Trafigura bij Nyrstar maar $24 per ton af te rekenen.
‘Dat KPMG 'onder de schijn van onafhankelijkheid zulke praktijken afdoet als ''doodnormaal'', is verpletterend.'’
• Kris Vansanten, topman bij adviesgroep Quanteus
Abnormale marktomstandigheden
In het rapport dat het FD heeft kunnen inzien, geeft KPMG expliciet toe dat dit geen gunstige afspraak is voor Nyrstar. In het rapport staat onder meer: ‘Niet alle voorwaarden zijn voordelig voor Nyrstar. Zeker wat betreft de TC. Wij zijn echter van mening dat het effect van de TC te wijten is aan abnormale marktomstandigheden in 2018 waardoor het nog steeds gezien kan worden als arms length.'
'Onbegrijpelijk', vindt Vansanten, topman bij adviesgroep Quanteus: 'Hoe kun je als bedrijf rendabel zijn als je zulke gigantische kortingen geeft? Dat een partij als KPMG onder de schijn van onafhankelijkheid zulke praktijken afdoet als ''doodnormaal'', is verpletterend.'
De Wilde vindt het ook zorgelijk. 'Zulke TC-kosten zijn uitzonderlijk laag. Smelters draaien op kleine marges en proberen dus altijd een zo hoog mogelijke prijs te bedingen. Wat hier gebeurt is niet correct.'
Betalen wanneer het wil
En dan is er nog de opmerkelijke 'quotational period'. Die behelst onder meer het volgende: Trafigura en Nyrstar spraken in 2016 af dat Trafigura binnen een vaste periode na afname van het zink mag bepalen wanneer het Nyrstar betaalt. 'In feite mag Trafigura kiezen om te betalen wanneer het wil', verklaart Vansanten.
KPMG schrijft daarover in het rapport: 'dit is een bijzonder ongunstige optie voor Nyrstar, zeker in tijden van snel veranderende marktbewegingen.' Tegelijkertijd zegt KPMG ook dat dit soort contracten 'niet ongebruikelijk zijn in de sector.'
'Griezelig', zegt De Barsy. 'Dat is gewoon niet waar. Toen Glencore aandeelhouder van Nyrstar was, bestonden dit soort afspraken niet. Als KPMG echt onafhankelijk was geweest, hadden ze die relatie als vergelijking moeten nemen.' Glencore, een concurrent van Trafigura, bezat tot 2014 10% van het aandeel Nyrstar.
Een woordvoerder van KPMG Zwitserland laat weten niet op individuele klantzaken te reageren. Trafigura wil geen commentaar op de situatie geven.
Lees ook
Aandeelhouders metaalbedrijf Nyrstar eisen honderden miljoenen euro's van Trafigura
Trafigura wordt na herstructurering eigenaar Nyrstar
Trafigura verstevigt greep op Nyrstar