Crusader schreef op 11 september 2019 21:14:
Bouw van BAM's Duitse zeesluis blijkt bodemloze putVrees voor sluis van €1 mrdBij de winstwaarschuwing meldde de bouwer dat de probleemgevallen een project van BAM International - vrijwel zeker het Museum van de Toekomst in Dubai, zocht vakblad Cobouw uit - en enkele projecten in Duitsland zijn. Maar welke?
BAM doet er het zwijgen toe. Het rekent er nog steeds op een belangrijk deel terug te krijgen van de extra kosten bij de projecten. Die ontstonden nadat de opdrachtgever tijdens de bouw verschillende aanpassingen doorvoerde. De bouwer zegt geen extra druk op de relatie en op de gesprekken te willen zetten.
Brunsbüttel past echter naadloos in het profiel. In 2014 won BAM de opdracht om voor €346 mln een vijfde sluis in het Noord-Oostzeekanaal aan te leggen. Bij de bouw van de nieuwe zeesluis is sprake van honderden miljoenen aan kostenoverschrijdingen en van jarenlange vertraging. De problemen zijn inmiddels zo groot dat er wordt gevreesd dat de sluis mogelijk meer dan €1 mrd gaat kosten. Het grootste deel van die kostenoverschrijdingen is overigens voor rekening van de opdrachtgever.
Dit is op te maken uit rapporten en artikelen die de Duitse federale rekenkamer, het Bundesrechnungshof, en Duitse media afgelopen jaar hebben gepubliceerd. Ook zakenbank Van Lanschot Kempen wijst woensdag in een analistenrapport - alleen beschikbaar voor klanten - de sluis aan als een van de mogelijke veroorzakers van de winstwaarschuwing, zegt een bron in de sector.
Belangrijke vaarrouteVoor Duitsland is het project van eminent belang. Het sluizencomplex van Brunsbüttel biedt toegang tot een van de belangrijkste vaarroutes van het land: het Noord-Oostzeekanaal dat de deelstaat Sleeswijk-Holstein doorklieft en de vaarweg naar oostelijke havensteden als Kiel, Lübeck en Rostock verkort.
Maar de ruim honderd jaar oude grote sluis moet gerenoveerd worden en dat zou een jarenlange stremming van het kanaal betekenen. Daarom is besloten eerst een nieuwe vijfde sluis te bouwen op het smalle eiland tussen de bestaande grote en kleine sluizen. Dat is maatwerk in de kleine ruimte, waarbij de oude sluizen vol in bedrijf blijven en niet beschadigd mogen raken. Dit stelt hoge eisen aan de bouw. Zo mag BAM geen zwaar heiwerk toepassen of andere potentieel schadelijke bouwmethoden.
Kosten lopen direct al opNog voordat er maar een spade de grond in is gegaan, lopen de kosten op. Wordt in 2008 nog voorzien dat de totale kosten op €273 mln uit zullen komen, bij de gunning van de opdracht aan BAM in april 2014 is dit al €540 mln. Ook de verwachte bouwtijd is dan toegenomen van vijf naar zeven jaar.
Toch kan het project door, dankzij een extra bijdrage van de federale overheid. Als veiligheidsklep schuift het Bundesrechnungshof in 2013 aan om de financiële kant van het project in de gaten te houden. Al vanaf 2015 uit die instantie intern zijn zorgen.
Twijfel over techniekenDie zorgen richten zich niet zozeer op de aannemer, bestaande uit drie dochterondernemingen van BAM: Wayss & Freytag Ingenieurbau, BAM Civiel en Wayss & Freytag Spezialtiefbau. De pijlen richten zich vooral op de opdrachtgever: het ministerie van verkeer en digitale infrastructuur en het uitvoerende agentschap Wasserstraßen- und Schifffahrtsverwaltung (WSV), dat gaat over het beheer, onderhoud en aanleg van de Duitse vaarwegen.
--------------------------------------------------------------
Weer een problematisch infraproject
De kwestie rond de sluis in Brunsbüttel kan uitgroeien tot een heet politiek hangijzer. De afgelopen jaren zijn diverse grote infrastructurele projecten in Duitsland uitgelopen op een financieel debacle voor de overheid. De nieuwe luchthaven bij de hoofdstad Berlijn is nog steeds niet open en kostte miljarden meer. Hetzelfde geldt voor het nieuwe stationsgebied in Stuttgart, waarbij de sporen ondergronds gaan. Bij het Noord-Oostzeekanaal kan de teller ook nog oplopen, want behalve de sluis in Brunsbüttel wordt later ook het kanaal zelf en de sluis in Kiel aangepakt.
In antwoord op vragen vanuit de Bondsdag meldde de regering begin dit jaar dat de vertragingen in Brunsbüttel vooral optreden bij het gereedmaken van de bouwplaats, het baggeren in de voorhaven en bij het voorbereiden, funderen en bouwen van de sluishoofden. Wel meldt zij dat de bouw inmiddels op alle terreinen van het project in volle gang is.
-------------------------------------------------------
Er is vrees over de funderings- en verankeringstechniek waar de opdrachtgever voor heeft gekozen. Zo zijn er twijfels of de bodemgesteldheid die wel toelaat. 'De stand van zaken van het bouwproject is bedenkelijk', aldus de rekenkamer. 'De vertraging is vooral te herleiden tot de beslissing van het ministerie om zich vroegtijdig vast te leggen op een verankeringstechniek.'
Dat zit zo. Bij de sluis worden de wanden en de vloer met stalen trekstangen van ruim 50 meter ondergronds vastgeklonken aan een uithardend betonmengsel, nadat onder hoge druk cement in de grond is gespoten. In jargon: jetgrouten. Volgens de rekenkamer is het niet zeker dat deze methode de beoogde levensduur van honderd jaar voldoet. In 2015 wordt de funderingstechniek voor de sluishoofden aangepast en wordt er gekozen voor boorpalen als fundament, maar bij de sluiskolk blijven de trekstangen de geprefereerde methode.
Controle vergrotenVolgens het Bundesrechnungshof blijven er ondanks de aanpassingen wezenlijke risico's bestaan. Daarnaast laakt de rekenkamer dat er geen realistisch beeld wordt geschetst in de rapportages van het ministerie, zou er informatie ontbreken en beveelt de instantie aan om de parlementaire controle op de besteding van federale middelen bij de sluis te vergroten.
Volgende maand komt er bij de behandeling van de Duitse begroting meer duidelijkheid over de kostenontwikkeling van het project. Vorig jaar stond de prognose in de begroting op €800 mln en werd de opening van de sluis op z'n vroegst voorzien voor 2024. Wat niet in de begroting zal staan, is hoe het ministerie en BAM de hogere kosten gaan verdelen.