Uit het FD
MACRO-ECONOMIE
Ongekend harde klap verwacht voor economie eurozone door corona
De specifieke kenmerken van de coronacrisis maken de economische cijfers een stuk moeilijker te duiden dan bij een gebruikelijke recessie.
De specifieke kenmerken van de coronacrisis maken de economische cijfers een stuk moeilijker te duiden dan bij een gebruikelijke recessie.Foto: Lisi Niesner/Reuters
In het kort
Vrijdag komt Eurostat met de economische cijfers over het tweede kwartaal van dit jaar.Economische experts voorspellen historische krimp van tussen de 10 en de 12 procent.Wel zijn de economische cijfers door corona moeilijker te duiden dan bij een 'normale' recessie.
De economie van de eurozone heeft in het tweede kwartaal een ongekend harde klap gekregen als gevolg van de coronacrisis. Dat verwachten economische experts aan de vooravond van de publicatie van de Europese cijfers die vrijdag bekend worden gemaakt door het bureau Eurostat. De analisten van de drie grote Nederlandse banken voorzien een krimp in de eurozone van tussen de 10% en 12%. Een dergelijke neergang is niet eerder vertoond.
De economische schade voor Europa zal de geschiedenisboeken halen, zo is de verwachting. 'Je hebt het over absurdistische getallen', zegt Aline Schuiling van ABN Amro, 'Normaal heb je een marge van een kwart of hooguit een half procentpunt en kun je het je echt niet veroorloven er met een voorspelling een vol procentpunt naast te zitten. Een procent marge is nu niets!'
Meer dan historisch diep
Bert Colijn van ING zegt dat de krimp van de economie van de eurozone in het eerste kwartaal van dit jaar met 3,6% al 'historisch diep' was. 'Daar ga je nu nog eens met een factor 2,5 tot 3 overheen. Dan kom je op een neergang van zeker 14% ten opzichte van het laatste kwartaal van 2019.'
De Nederlandse bankanalisten zitten met hun verwachting voor het tweede kwartaal ongeveer op het gemiddelde van wat er internationaal door economen wordt voorzien. Donderdag komen er al eerste indicaties met cijfers van Duitsland en België, vrijdag gevolgd door Italië en Frankrijk. Al die cijfers zijn nog voorlopig van aard en gezien de roerige tijden zijn flinke bijstellingen mogelijk. Het Centraal Bureau voor de Statistiek volgt op 14 augustus met een eerste raming voor Nederland.
Rabobank verwacht een krimp van 11%. 'Je gevoel zegt dat er zo iets uit moet komen', zegt Elwin de Groot, 'Al denk ik ook dat het zou kunnen meevallen. Als ik zie hoe de inkoopmanagersindexen zich al herstellen, dat de werkloosheid in Europa toch heel gematigd toeneemt, zeker vergeleken met de VS.'
Lastig te duiden
Maar De Groot, net als zijn collega's Schuiling en Colijn, tekent er meteen bij aan dat de economische cijfers in coronatijd uitermate lastig te interpreteren zijn. Want hoe te verklaren dat in Italië de werkloosheid hard daalde doordat honderdduizenden mensen zich terugtrokken van de arbeidsmarkt? Niet eerder vertoond is ook de combinatie in juni in Nederland van een heel snel stijgende werkloosheid en tegelijkertijd een recordgroei van het aantal banen met 45.000.
'Dat de werkloosheid relatief laag blijft zegt me niets', aldus Schuiling, 'In deze omstandigheden moet je heel breed naar de arbeidsmarkt kijken. Zo gaat de vacaturegraad wel hard omlaag.'
Snelkookpan
Colijn vergelijkt de huidige recessie met een snelkookpan: 'In maart en april ging het door het virus veel sneller omlaag dan bij een normale recessie, vervolgens weer veel sneller omhoog. Binnen het tweede kwartaal heeft er na het dieptepunt in april al weer stevige groei plaatsgevonden. Toch kom je per saldo op een recordkrimp. Dus het is een heel gecompliceerd verhaal en probeer dat maar eens te duiden.'
Wat Colijn wel weet is dat de cijfers later deze week zullen suggereren dat de crisis veel dieper is dan die van 2008 en 2009. 'Het lijkt veel ernstiger dan toen, maar of dat echt zo is, zal nog moeten blijken. Veel hangt ervan af hoe ver we terugveren, en dus ook van de vraag in welke mate er opnieuw lockdowns worden ingesteld.'
Tweede orde effecten
Die mogelijkheid van een snel herstel, een terugveren richting het oude niveau, betekent zeker niet dat het om het even is of de cijfers later deze week mee- of tegenvallen. Hoe slechter de cijfers, hoe groter de effecten van de tweede orde: een verder oplopen van de werkloosheid, kelderende bedrijfsresultaten, en te snel stijgende overheidstekorten zijn dan drie grote risico's.
'De klap van de eerste twee kwartalen kan onmogelijk worden goedgemaakt in het derde kwartaal', zegt De Groot, 'Alleen al omdat de economie niet snel terug kan naar normaal, daarvoor zijn er nog te veel beperkende maatregelen.' Schuiling zegt vooralsnog de indruk te hebben dat de economie in juli ongeveer is blijven hangen op het niveau van juni. 'Dus het maakt echt uit hoe je dat tweede kwartaal uit bent gekomen.'
Somber
De bankanalisten zijn uitgesproken somber over het perspectief voor de bedrijfsinvesteringen. Die krijgen een ongekend harde klap en zullen blijven krimpen, door de grote onzekerheid, door de lage bezettingsgraad en door de wetenschap dat de overheidssteun eindig zal blijken, zegt Schuiling. De Groot vreest dat vooral de landen van Zuid-Europa door de al omvangrijke staatsschulden gedwongen zullen zijn de steunprogramma's snel, en mogelijk te snel, af te bouwen.