VERVOER
Hoe gaan bezorgers een tsunami aan feestpakketjes verwerken?
Door de coronacrisis en de komende feestdagen hebben pakketbezorgers het ongekend druk. PostNL en DHL zitten tegen hun maximumcapaciteit aan. Er mag niets fout gaan met deze hausse aan bestellingen.
In het kort
Postbedrijven PostNL en DHL beleven door de coronacrisis en de feestdagen hun drukste tijd ooit.Om dit aan te kunnen, nemen ze extra personeel aan en maken ze afspraken met webwinkels.Onder sommig personeel, bijvoorbeeld pakketbezorgers, heerst onvrede.
'De rommelige pakketjes uit China, zoals die van Alibaba, kunnen we er nu echt niet bij hebben', zegt Huib Kers, manager van het grootste sorteercentrum voor de Benelux van pakketbezorger DHL in Zaltbommel. 'Die vallen namelijk vaker door onleesbare barcodes van de band en moeten we handmatig sorteren.' Kers is enigszins gespannen. En met een reden: nog nooit eerder was het in dit sorteercentrum zo druk als nu.
Het sorteercentrum doemt op een grotendeels verlaten bedrijventerrein in Zaltbommel op als een grote geelrode muur. Hier werken achthonderd mensen in blauwe hesjes 24 uur per dag aan het bij mensen thuiskrijgen van MacBooks, jurkjes, speelgoed en boeken. Twee keer per dag rijden vanuit dit centrum honderden vrachtwagens naar lokale verdeelcentra voor verdere distributie.
‘In deze sector red je het niet zonder een netwerk van sorteer- en verdeelcentra en chauffeurs tot in de straten’
DHL investeerde bijna €90 mln in het nieuwe sorteercentrum, dat sinds oktober 2019 in bedrijf is. ‘Schaal is cruciaal', zegt DHL-directeur Wouter van Benten. 'In deze sector red je het niet zonder een netwerk van sorteer- en verdeelcentra en chauffeurs tot in de straten.' DHL heeft samen met concurrent PostNL 92% van de pakketmarkt in handen.
De opening van de nieuwe locatie kwam op een goed moment, want samen met de uitbraak van het coronavirus kwam er ook een enorme golf aan onlinebestellingen op de postbedrijven af.
Samen met de uitbraak van het coronavirus kwam er ook een enorme golf aan onlinebestellingen op gang.
Samen met de uitbraak van het coronavirus kwam er ook een enorme golf aan onlinebestellingen op gang.Foto: Ramon van Flymen voor het FD
Midden in deze drukte riep de Belangenvereniging voor Pakketdistributie (BVPD) de Tweede Kamer vorige week op in te grijpen, omdat de tarieven voor bezorgers volgens hen tekortschieten. 'Voor ons is de feestperiode niet zo'n feest', zegt voorzitter Ruud Wassenaar.
'Het is de laatste maanden drukker en drukker geworden, ondertussen gaan de tarieven voor de onderaannemers die pakketbezorgers in dienst hebben, steeds naar beneden. Zij voeren gesprekken met PostNL, maar móeten die tarieven wel accepteren. Terwijl de werkdruk enorm is en de bezorgers meer kosten maken, omdat ze extra ritten moeten maken. Er is geen tijd voor een praatje aan de deur.'
De twee bedrijven zeggen zich niet te herkennen in de ontevredenheid bij pakketbezorgers. 'Wij spreken de tarieven elk jaar met ondernemers af', zegt Liesbeth Kaashoek, directeur pakketten en logistiek bij PostNL. 'Bovendien draaien zij nu meer omzet, omdat mensen meer thuis zijn.' Volgens Kaashoek is het een extreem drukke periode voor alle medewerkers, maar ook een saamhorige tijd. 'Er heerst toch het gevoel van: met z'n allen een grote klus klaren.'
Half tien 's ochtends is in Zaltbommel een van de twee piekmomenten van de dag. Pakketjes rollen voorbij op twee transportbanden onder elkaar die als achtbanen door het achthonderd meter brede gebouw lopen. DHL-manager Kers noemt dit het 'Walibi-onderdeel' van het sorteercentrum.
Het op deze band leggen en eraf pakken van pakketjes is nog altijd mensenwerk. 'Robots kunnen pakketten nog niet voorzichtig genoeg vastpakken', zegt hij. 'En medewerkers leggen de pakketjes met het etiket naar boven. Soms strijken ze een verfrommelde barcode nog even glad.'
De werknemers aan de band moeten als streefgetal zo'n achthonderd pakjes per uur door hun handen laten gaan. Ze dragen geen mondkapjes, alleen als ze zich door het gebouw verplaatsen is dat verplicht. Hebben ze met zo'n dertien pakketten per minuut nog tijd om naar de wc te gaan? 'Natuurlijk', zegt Kers. 'Er zijn ook voldoende pauzes.' En hij loopt verder, een trap op.
Werknemers aan de band moeten als streefgetal zo'n achthonderd pakjes per uur door hun handen laten gaan.
Werknemers aan de band moeten als streefgetal zo'n achthonderd pakjes per uur door hun handen laten gaan.Foto: Ramon van Flymen voor het FD
Vanaf plateaus bovenin het sorteercentrum is de hele operatie te overzien. Zo'n 40% van de medewerkers aan de lopende band is arbeidsmigrant, vertelt Kers. Zij werken deels ook in de tuinbouw. Als daar minder te plukken is, komen ze naar de sorteercentra.
Er schallen omroepberichten in het Pools door de gigantische hal, die later ook in het Engels en in het Nederlands klinken. 'De taal is zeker een uitdaging', zegt Kers. 'Ik spreek geen Pools. We hebben wel een Poolse supervisor en werken met buddy's.'
PostNL stapte in 2019 onder maatschappelijke druk over op contracting naar uitzendbureaus, na een rechtszaak over onderbetaling, aangespannen door vakbond FNV. 'We hebben zo'n 25% eigen sorteerpersoneel aan het werk en 75% sociale werkplaatsen en uitzendkrachten, zoals arbeidsmigranten en studenten', vertelt Kaashoek van PostNL, dat dit jaar vanwege corona geen bezoek toelaat in zijn sorteercentra.
Tussen tien uur 's avonds en twee uur 's nachts is de tweede piek in de sorteercentra. Dan verwerken de bedrijven de bestellingen die consumenten na hun werk doen, zodat ze die de volgende dag thuis ontvangen. 'Het is op die momenten echt topdrukte', zegt Van Benten.
'Waar ik bij wijze van spreken van wakker lig, is de mogelijkheid van een storing in dit grootste sorteercentrum. 's Ochtends kijk ik altijd meteen naar de productieaantallen in Zaltbommel.' Logistiek leverancier Vanderlande heeft hier altijd een serviceteam van vier rondlopen.
Door de enorme druktepieken in de sorteercentra, moeten consumenten er rekening mee houden dat hun pakketjes er soms langer over zullen doen. Vorig jaar was de drukte ook zo groot dat pakketten op sommige momenten veel vertraging opliepen.
Over een paar weken moeten de pakketbezorgers de coronadrukte én de kerstdrukte in de hand zien te houden. DHL-directeur Van Benten maakt met een team collega's modellen om de aantallen die ze moeten verwerken te voorspellen.
'Wij gebruiken data uit voorgaande jaren en verwachtingen van klanten. Maar het is dit jaar eigenlijk niet te voorspellen.' Feestdagen zoals Sinterklaas hebben we nog niet eerder met een beperkt aantal mensen mogen vieren. Als we cadeautjes straks enkel per post uitwisselen, is dat voor de bezorgers een unieke situatie. Kaashoek zegt dat PostNL daarom naast cijfers uit het verleden ook trends bestudeert om te voorspellen hoeveel pakketten er straks door de sorteercentra komen.