Deel 2
DE GALAPAGOS-KERK
De vriendelijke en welbespraakte Van de Stolpe is zeer toegankelijk voor een topman. Hij nodigt interviewers uit op zijn buitenplaats, hij gaat met beleggers op speciale platformen in discussie onder de codenaam beagle06, hij geeft leuke borrels voor geldschieters, hij laat journalisten maanden achter de schermen meekijken bij een megadeal en er bestaan heuse fandagen. Zelfs bij wat minder goed nieuws blijven zijn volgelingen het aandeel en de topman publiekelijk trouw. Niet voor niets wordt door insiders gesproken over de Galapagos-kerk.
Zijn toegankelijkheid werkt. ‘Wonderpil tegen reuma volgend jaar op de markt’, kopt de Gazet van Antwerpen. ‘Doorbraak voor middel tegen reuma’, staat op de voorpagina van NRC Handelsblad. ‘Veelbelovend medicijn lonkt’, aldus de Volkskrant. Als Van de Stolpe op tv komt, stijgen de beurzen meteen, leert een blik in de archieven. Tijdens een optreden heeft hij altijd toevallig nét de resultaten van een nieuwe test binnen. ‘Ik heb ze gezien, prachtige data,’ zegt hij dan plechtig - zonder al te veel uitleg.
Bij het programma Beurs Inside (RTL-Z) zegt presentator Ronald Koopman in november 2019 dat hij in de persberichten is gedoken. ‘Een subgroepanalyse van fase II, finch II trial… nou goed, dan komen er nog een hoop afkortingen waar ik weinig chocola van kan maken. Wat is er dan te melden?’ Want ondanks het onleesbare persbericht ‘vlamde’ het aandeel. Terwijl de kopers de technische details niet begrijpen.
De laatste negen jaarrekeningen laten zien dat het bedrijf jaarlijks gemiddeld 10,9 miljoen euro verlies draaide, terwijl Van de Stolpe elk jaar gemiddeld 1,5 miljoen euro verdiende.
‘Dat hoeft ook niet,’ sust een glimlachende Van de Stolpe. Het enige dat geldschieters echt hoeven te weten, zegt hij, is dat filgotinib ‘werkt’ en ‘veilig’ is.
Een kijker vraagt zich later af of filgotinib niet een derdelijns medicijn is, dat dus pas wordt voorgeschreven als het andere niet werkt. Van de Stolpe antwoordt rustig en geduldig dat inderdaad het medicijn methotrexaat vaak als eerste wordt voorgeschreven. ‘Dat is een heel oud middel waar je eigenlijk niet mee behandeld wil worden,’ zegt hij er tussen neus en lippen achteraan. Hij zegt het met zijn vuist tegen de mond, een klein nonchalant kuchje volgt.
Het is dan ook een zeer sterk staaltje sluikreclame, bevestigt Johan Waes, reumatoloog en voorzitter van de Vlaamse vereniging Reumaliga als we hem het fragment voorleggen. De uitspraak is zuiver commercieel gedreven, zegt hij, en gaat ‘een brug te ver’. Het is bedoeld als boodschap aan patiënten ‘in de hoop dat ze hun reumatoloog zullen verwijten dit oude, gevaarlijke geneesmiddel te hebben voorgeschreven en niet het nieuwe fantastische geneesmiddel dat door hem via de media als een “wonderpil” wordt aangeprezen. Een dergelijke uitspraak is zonder meer schandalig.’
De meesten, zeker driekwart, van alle patiënten met reumatoïde artritis heeft volgens Waes baat bij de bestaande medicijnen. Filgotinib, meldt het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), wordt straks pas gebruikt als behandeling met disease modifying antirheumatic drugs (dmard) zoals methotrexaat niet goed werkt.
Bart van den Bemt, apotheker en bijzonder hoogleraar aan het Radboudumc, was verbaasd dat er met zoveel ‘bombarie een doorbraak in reuma’ werd aangekondigd. ‘Heel slim qua communicatie, maar enige relativering kan geen kwaad.’ Of filgotinib veel mensen gaat helpen? ‘Mwah, dat is maar relatief.’ Het medicijn is een leuke aanvulling op het bestaande pakket. Maar wél een aanvulling met gouden vleugels. Want al doet Van de Stolpe zich voor als een verdwaalde weldoener in een keiharde zakenwereld, hij heeft bakken geld verdiend. De belofte van het pilletje - het is nog niet op de markt - stuwde Galapagos van een kaspositie van 22 miljoen euro in 2005 naar dik 5,3 miljard euro nu. De laatste negen jaarrekeningen laten zien dat het bedrijf jaarlijks gemiddeld 10,9 miljoen euro verlies draaide, terwijl Van de Stolpe elk jaar gemiddeld 1,5 miljoen euro verdiende.
MAGISCHE BUSINESS
In 2018 kwam Van de Stolpe voor het eerst voor in de rijkenlijst Quote-500 met een geschat vermogen van 240 miljoen euro. Het jaar daarop prijkte hij met een recordsalaris van dik 4,4 miljoen in de top-10 van meest verdienende managers van Nederland. En dan zijn alle leuke douceurtjes via opties op aandelen niet meegerekend. ‘Ik heb wel eens discussies met anderen over de hoge salarissen en waarderingen in onze sector,’ zegt hij over die notering in Het Financieele Dagblad. ‘Ik zeg dan: luister, Galapagos houdt wel 700 gezinnen aan het werk.’ Ter vergelijking: Frans van Houten, topman bij Philips, ontving in 2019 zo’n 2,5 miljoen euro aan salaris en compensatie. Daar werken wereldwijd ruim 77.000 mensen.
Van de Stolpe heeft zijn vermogen te danken aan een (aanvullend) medicijn dat nog niet eens op de markt is. We reconstrueerden deze magische business, we keerden velen archieven binnenstebuiten en plozen twintig jaar aan jaarrekeningen uit. We volgden een spoor van veel bravoure, (verstopte) reclame, subtiele bluf en klinkende euro’s waarmee de bubbel filgotinib zeer zorgvuldig werd opgeblazen en groter en groter werd, totdat die alleen nog maar uiteen kon spatten.