NRC
Vertrekkende Galapagos-topman: ‘Nog vier jaar, dat trek ik niet’
Onno van de Stolpe Oprichter Onno van de Stolpe vertrekt bij het geplaagde biotechconcern Galapagos. Na 23 jaar en een reeks tegenslagen moet een nieuwe topman de weg naar succes weer zien te vinden. „Het herstel gaat wat langer duren, maar het komt.”
Jorg Leijten
31 augustus 2021 om 17:07
Leestijd 3 minuten
Onno van de Stolpe blijft aan als topman van Galapagos tot een opvolger is gevonden.
Onno van de Stolpe blijft aan als topman van Galapagos tot een opvolger is gevonden.
Foto Merlijn Doomernik
Groter dan Philips, dat zou het Nederlands-Vlaamse biotechbedrijf Galapagos kunnen worden als het aan topman en oprichter Onno van de Stolpe lag. „Áls de eerste drie medicijnen succesvol op de markt komen”, zei hij er dan bij, als ware het een bijsluiter bij een medicijn.
Of dat ooit nog gaat lukken, is de vraag. Van de Stolpe gaat het in ieder geval niet meer meemaken. Na een aantal grote tegenvallers op medicijngebied vertrekt de 61-jarige topman bij ‘zijn’ Galapagos, het bedrijf dat hij 23 jaar geleden mede oprichtte. Hij blijft aan tot er een opvolger is gevonden. Die moet van buiten het bedrijf komen.
De mededeling maandagavond laat kwam niet geheel onverwachts. De afgelopen tijd groeide de kritiek op de prestaties van het bedrijf (omzet 2020: 530 miljoen euro, verlies 311 miljoen euro). Medicijnen kennen een lange ontwikkelingsduur. Vorig jaar zomer bleek dat het middel dat het verst gevorderd was, een medicijn tegen reuma, niet toegelaten zou worden tot de Amerikaanse markt. Weliswaar werd het wel in Europa en Azië beschikbaar, maar een belangrijk deel van de inkomsten zou uit de Verenigde Staten moeten komen.
Enkele maanden later faalde een kandidaat-geneesmiddel van Galapagos tegen artrose. Begin 2021 volgde een nieuwe tegenvaller. Een medicijn tegen de chronische ziekte longfibrose haalde het niet. Bij een grote studie bleken deelnemers die het middel kregen vaker te sterven dan deelnemers in de controlegroep. „Dan is het per direct einde oefening”, zei Van der Stolpe destijds tegen NRC.
Het bracht het motto van Galapagos – ‘Think Big’ – steeds verder uit beeld. De potentie om mee te spelen met de grote farmaciebedrijven was er even niet meer.
Onvrede onder investeerders
Wat ook steeds duidelijker werd, was de onvrede bij beleggers. De beurskoers kende na een bijzondere spurt een even spectaculaire val. Was een aandeel begin vorig jaar nog bijna 250 euro waard, afgelopen weken daalde dat naar minder dan 47 euro bij gebrek aan al te veel perspectief. Daarmee vertegenwoordigde Galapagos minder waarde dan het geld in kas had.
CV
Onno van de Stolpe (1959, Geldrop) studeerde moleculaire biologie aan Wageningen University & Research. Hij begon bij de Leidse biostart-up Mogen. Daarna haalde hij als werknemer voor de Netherlands Foreign Investment Agency biotechbedrijven naar Nederland. Toen het Leidse Crucell een gentechafdeling liet samengaan met het Belgische Tibotec, ontstond Galapagos. Van de Stolpe gaf vanaf de start in 1999 leiding aan het bedrijf.
Dat de kaspositie nog zo ruim was, kwam vooral door een investering van het Amerikaanse Gilead. Het farmaconcern stelde twee jaar terug het zelfstandig voortbestaan van Galapagos min of meer veilig door voor 5,5 miljard euro een belang van 28 procent te nemen. Daarbij beloofde Gilead zelf in de tien daarop volgende jaren geen overnamepoging te doen.
In een gesprek nu met NRC ontkent Van de Stolpe dat Gilead aandrong op zijn vertrek. „Zo’n tweeënhalve maand geleden heb ik bij mij thuis in Leiden met de president-commissaris van Galapagos en baas van Gilead om tafel gezeten. Waar staan we nu? De conclusie was dat het nog wel een jaar of vier duurt voor de pijplijn hersteld is en we weer met een potentiëel medicijn naar de markt kunnen.”
De 61-jarige topman wilde dat traject niet ingaan. „Eén of twee jaar wilde ik nog wel overwegen, vier jaar trek ik niet. En dat begreep Gilead ook wel. Het was geen gebrek aan vertrouwen aan hun kant, maar ze zijn het er wel mee eens dat er voor dat traject een nieuwe topman met nieuwe energie gezocht wordt.”
Want, zo geeft Van de Stolpe toe, de afgelopen periode leverde ook veel negatieve energie op. „Vergelijk het met een sportwedstrijd. Degene die als eerste over de finish komt, heeft energie om door te gaan, de nummer twee zit er vaak helemaal doorheen. De tegenslagen hebben gewoon veel energie gekost, zeker als je ook richting de organisatie wil blijven uitstralen dat je ondanks alles nog gemotiveerd bent.”
Lees hier een interview met Onno van de Stolpe over de tegenvallers: ‘We waren misschien naïef optimistisch’
Volgens Van de Stolpe heeft het bedrijf nog genoeg potentie, ondanks dat er de komende jaren nog geen nieuw middel naar de markt gebracht zal worden. Galapagos zet in op het zogeheten Toledo-programma waarin ontstekingsremmers worden ontwikkeld. De eerste resultaten vielen afgelopen tijd niet mee. „We hadden gehoopt op een superresultaat. Zou het niks zijn, dan zou ik opstappen. Het werd iets ertussenin.”
Het probleem: het mechanisme achter het middel lijkt te werken maar het molecuul is „niet krachtig genoeg”. Oftewel: de medicijnen in ontwikkelingsfase werken niet krachtiger tegen ontstekingen dan wat er al op de markt is van andere bedrijven, een belangrijke voorwaarde. Wetenschappers bij Galapagos gaan nu terug naar de tekentafel. Van de Stolpe: „Het herstel gaat wat langer duren, maar het komt. Ik verwacht ook geen drastische koerswijziging van een nieuwe topman, hoogstens een ander therapeutisch gebied waarop we ons zullen richten.”
Belegger opgelucht
Van de Stolpe blijft aan tot een opvolger gevonden is. „Er is geen termijn bepaald, maar ik zou wel graag zien dat dat niet veel later is dan tot het eind van het jaar.” Een van de belangrijkste taken van de nieuwe topman, zegt Van de Stolpe, is het vertrouwen terugwinnen van de belegger.
Daarmee werd dinsdag meteen een begin gemaakt. Op zijn vertrekmededeling volgde tot halverwege de middag een koersopleving van bijna 7 procent voor Galapagos. „Het is niet onopgemerkt gebleven, zullen we maar zeggen. Voor je ego was het leuker geweest als het aandeel was gehalveerd was, maar het gaat er natuurlijk om wat het beste is voor het bedrijf.