Robke97V$ schreef op 28 oktober 2021 09:22:
Sectorbericht
Rechter wikt toekomst Deliveroo België
08:56 (28/10) - Bron: De Tijd
De langverwachte rechtszaak tegen Deliveroo België begint donderdag. Zijn de fietskoeriers schijnzelfstandigen en moet Deliveroo ze in loondienst nemen? Is het antwoord ja, dan is de toekomst van Deliveroo en concurrent Uber Eats in gevaar.
Een app maken waarop mensen bij restaurants maaltijden kunnen bestellen en die gerechten met koeriers van het restaurant naar de klant brengen. Dat is het businessmodel waarmee het Britse e-commercebedrijf Deliveroo al jaren furore maakt. Deliveroo is met meer dan 3.000 koeriers actief in een twintigtal Belgische steden. Het bedrijf boekte vorig jaar 26,9 miljoen euro omzet, 20 procent meer dan het jaar voordien. Met 500.000 euro nettowinst is het bedrijf winstgevend. Deliveroo genereert omzet door enkele tientallen procenten commissie af te romen van de inkomsten die de aangesloten restaurants via het platform vergaren.
Toch hangen donkere wolken boven de Belgische afdeling van het bedrijf. Donderdag verweert Deliveroo zich voor de arbeidsrechtbank van Brussel in een langverwachte rechtszaak. Die komt er op initiatief van het Arbeidsauditoraat. De openbaar aanklager schoot in actie na kritiek van de vakbonden op de manier van werken van Deliveroo.
Het twistpunt is hoe Deliveroo omgaat met zijn koeriers. Die staan niet op de loonlijst van het bedrijf en werken als zelfstandige. Daardoor bespaart Deliveroo op de kosten, want het moet de koeriers geen betaald verlof geven en ook geen ziekteverlof. Ook een ongevallenverzekering is niet verplicht. Bovendien hebben de zelfstandige koeriers de keuze om te werken wanneer en hoe vaak ze willen, zegt het bedrijf.
Maar de koeriers hebben niet de vrijheid die zelfstandigen hebben, luidt de kritiek. Ten eerste kunnen ze niet bepalen hoeveel ze betaald krijgen voor hun opdrachten. Dat bepaalt het algoritme, waarvan alleen Deliveroo weet hoe het in elkaar zit. Opdrachten weigeren kan ook niet zonder consequenties. (Ex-)maaltijdkoeriers getuigden dat ze minder opdrachten kregen als ze opdrachten weigeren of zelfs zonder boe of ba van het platform gegooid werden.
Bovendien maakt de app van Deliveroo uitbuiting en illegale activiteiten mogelijk, bleek deze week na onderzoek van VUB-onderzoeker Elief Vandevenne. Tijdens een rondvraag bij 170 koeriers, ontdekte ze dat sommige koeriers hun Deliveroo-account verhuren aan minderjarigen en mensen die illegaal in het land verblijven, wiens inkomsten minimaal zijn. Eerder stelde ook de krant Le Soir vast dat sans-papiers Deliveroo-maaltijden bezorgen.
Deliveroo erkent de praktijk. 'We kregen weinig verdachte meldingen, maar hebben afgelopen zomer de identiteit van 400 koeriers gecontroleerd', zegt woordvoerder Rodolphe Van Nuffel.
Terugtrekken uit Spanje
Het bedrijf nam nog andere maatregelen om tegemoet te komen aan de kritiek. Zo krijgen koeriers sinds kort een ziekte-uitkering van 35 euro per dag. Daarvoor moeten ze wel minstens zeven dagen na elkaar ziek zijn. Bovendien stopt de uitkering na 15 dagen.
Als de rechter zich uitspreekt tegen Deliveroo, schept dat een precedent voor gelijkaardige bedrijven als Uber Eats.
Steven Steyaert
Deliveroo biedt ook een ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekering aan. Maar De Tijd tekende afgelopen zomer getuigenissen op van koeriers die niet vergoed werden na een ongeval. De vakbond BTB-ABVV noteerde gelijkaardige verhalen.
Het model van Deliveroo - en van concurrent Uber Eats - leidt ook in andere landen tot een juridisch debat. De bedrijven kregen al vaak het deksel op de neus. In Spanje verplichtte de rechter Deliveroo zijn koeriers in dienst te nemen. Het bedrijf dreigt er nu mee het land te verlaten. In Nederland kantte de rechter zich tegen Deliveroo. De beroepsprocedure loopt. In het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk boekte Deliveroo afgelopen zomer wel overwinningen. In een handvol landen lopen de procedures nog.
De twijfels over het businessmodel baren beleggers zorgen. De beursgang van Deliveroo liep in maart uit op een sisser. De intekenprijs van het aandeel bedroeg 3,90 pond. Intussen schommelt de waarde rond 2,70 pond.
Onvoldoende koeriers
Mocht de Belgische rechter het Deliveroo model verwerpen, dan is de toekomst van de dienst in ons land onzeker. 'Dan moeten we ons model herzien en wordt het heel moeilijk om voldoende koeriers te vinden en voldoende leveringen te doen', zegt Van Nuffel. Twee jaar geleden zinspeelde het bedrijf erop dat het België zou verlaten als het zijn model niet kan behouden. Vandaag klinkt het terughoudender. 'We zouden het moeilijk krijgen als we onze manier van werken moeten aanpassen.'
In september waren er 3.400 mensen kandidaat om bij ons koerier te worden. Ze appreciëren de flexibiliteit die we bieden.
Rodolphe Van Nuffel
Deliveroo ziet niet veel heil in de manier van werken van concurrent Takeaway.com en de onlinesupermarkt Gorillas. Die werken met koeriers in loondienst, zij het vaak met uitzendcontracten. Die manier van werken kan rekenen op de goedkeuring van de vakbonden. 'Als we zo zouden werken, zouden we onvoldoende koeriers vinden', zegt Van Nuffel. 'Ons huidige model is wel een succes. In september stelden zich liefst 3.400 mensen kandidaat om koerier bij ons te worden. Ze appreciëren de flexibiliteit die we bieden. Onze concurrenten vinden niet genoeg fietsers nu de arbeidsmarkt krap is.' Takeaway.com laat weten dat het zijn vacatures vlot ingevuld krijgt.
De vraag rijst of die flexibiliteit blijft bestaan als de rechter over ongeveer een maand een uitspraak doet. Een uitspraak tegen het model kan repercussies hebben. Tegen Uber Eats lopen nog geen rechtszaken, maar dat kan veranderen, geeft Steven Steyaert van vakbond BTB-ABVV aan. 'Als de rechter zich uitspreekt tegen Deliveroo, schept dat een precedent voor gelijkaardige bedrijven.'
Jens Cardinaels