Ontex: ‘We werken aan luiers die recycleerbaar en zelfs composteerbaar zijn’
Hoe toon je als bedrijf dat je klimaatinspanningen meer zijn dan loze beloftes of greenwashing? In de Belgian Alliance for Climate Action maakten 84 grote ondernemingen hun doelen meet- en dus controleerbaar. De ervaringen bij Ontex.
‘Het is een race tegen de klok. We moeten van iedereen een inspanning vragen’, zegt Bart Waterschoot, duurzaamheidsmanager bij de luierproducent Ontex. ‘Tussen 1990 en 2019 hebben we met zijn allen in Europa de CO2-uitstoot met 24 procent teruggedrongen. Tegen 2030 moet dat 55 procent worden. Dat betekent dat we nu in tien jaar moeten doen wat we tot nu in dertig jaar hebben gerealiseerd. Tegen 2050 willen we koolstofneutraal zijn.’
In de activiteiten waarop Ontex, een van de grootste luierproducenten ter wereld, zelf vat heeft, wil het sneller koolstofneutraal zijn. Tegen 2030. ‘Daarvoor moeten we vooral onze verpakkingen en ons gas- en elektriciteitsverbruik verminderen. We leggen de daken van onze fabrieken en kantoren vol zonnepanelen. Op het dak van de fabriek in Eeklo liggen er 7.200, die het equivalent van het elektriciteitsverbruik van 600 gezinnen produceren. In Europa werken al onze vestigingen op 100 procent hernieuwbare energie, wereldwijd is dat 75 procent.’
‘Koolstofneutraal betekent voor een industrieel bedrijf dat de uitstoot nooit helemaal naar nul kan’, zegt Waterschoot. ‘Ontex zal altijd aangewezen zijn op compensatie. Dat doen we met partners, onder meer voor het aanplanten van bomen.’
Duizend-en-een acties
De eigen CO2-uitstoot van Ontex vertegenwoordigt amper 3 procent van de uitstoot die nodig is om een luier te produceren en in de winkel te krijgen. En de luiers laten een gigantische afvalberg afval achter. Er is dus werk aan de winkel bij onder meer Ontex, dat tegen eind dit jaar zijn doelstellingen moet voorleggen aan de Belgian Alliance for Climate Action. ‘97 procent overige emissies komt van buiten de bedrijfsmuren. Daarvan zit 53 procent bij de productie van grondstoffen en 26 procent bij afval, de rest bij transport en kantoren.’
De grondstoffen bestaan uit twee stromen: de cellulose uit pulp gemaakt van bomen uit de Scandinavische bossen, en een hoop plastics, vooral polypropyleen en poly-ethyleen. Bij de plastics gaat het om een lange keten, startend bij de ontginning van aardolie. ‘Samen met onze leveranciers brengen we die in kaart, zodat we ook de CO2-voetafdruk van elke schakel in de keten kunnen berekenen. Een groot deel van het plan ligt vast. Het gaat om duizend-en-een acties: verpakkingen optimaliseren door overbodige folies te bannen, het inktverbruik verminderen, containers efficiënter stapelen zodat ze niet meer halfvol vertrekken. We bekijken ook met plasticproducenten of zij meer bioplastics kunnen gebruiken, gemaakt van afval uit de landbouw of de voeding.’
Waterschoot wil nog geen percentage plakken op de CO2-vermindering die Ontex in zijn toeleveringsketen gaat nastreven. ‘Het is niet vrijblijvend. Onze geloofwaardigheid hangt ermee samen. In de targets mag je gerealiseerde projecten niet meer meenemen. Het draaiboek en de protocollen voor Science Based Targets zijn best streng en heel complex. Daar is iemand voltijds mee bezig. Het voordeel is dat we die kennis verderop in de keten kunnen delen. Grote klanten als rusthuisgroepen en supermarktketens vragen ons nu al geregeld naar de voetafdruk van onze luiers. Ook zij willen de emissies bij hun toeleveraars verminderd zien.’
Dat geldt in het geval van luiers ook voor het uiterste eind van de keten: de verwerking van het afval na consumptie, goed voor 26 procent van de totale CO2-uitstoot. Ook daar ziet Ontex veel mogelijkheden. Zonder de kinderdagverblijven mee te rekenen, belanden alleen al in Vlaanderen jaarlijks zo'n 65.000 ton luiers in de verbrandingsoven, goed voor 31.000 ton CO2-uitstoot per jaar.
Woosh
Met de start-up Woosh ontwikkelt Ontex een ecosysteem rond recycleerbare luiers. ‘Die zouden we leveren aan crèches en daar weer ophalen, om ze vervolgens naar een nog te bouwen recyclagecentrum te brengen. Onder het merk Little Big Change hebben we een luier ontwikkeld die makkelijk te recycleren is.’
Woosh regelt de levering, ophaling en verwerking. Het wil daarvoor elektrische auto’s en cargofietsen inzetten. Op dit moment lopen proefprojecten met crèches in Mechelen, Gent en Brugge. ‘Je moet eerst een continue en voldoende grote afvalstroom moet realiseren voor een recyclagefabriek de moeite loont. Daarom worden de opgehaalde luiers nu nog verbrand. Als de logistiek rond is en de eerste recyclageinstallatie werkt, kunnen we technologie exporteren naar het buitenland.’
Ontex werkt ook aan composteerbare luiers. Dat doet het samen met Les Alchimistes, een Frans bedrijf gespecialiseerd in de verwerking van natuurlijk afval. De twee onderzoeken of ze onderdelen van herbruikbare luiers op industriële schaal kunnen composteren.
Luiers volledig composteren lukt nooit, omdat onderdelen van klassieke luiers zoals de klittenband, de tape of elastische materialen moeilijk in organische materialen te maken zijn. Daarom ontwikkelde Ontex met partnerbedrijf gDiapers een systeem dat een herbruikbaar katoenen broekje combineert met een inlegger uit composteerbaar materiaal.
‘Het project is nog kleinschalig en experimenteel’, zegt Waterschoot. ‘In de versnelling kan de overheid een rol spelen. Ze zou de Openbare Afvalstoffenmaatschappij Ovam, waarmee we nu al samenwerken, incentives kunnen geven.’