alexnr75 schreef op 23 november 2021 10:18:
Achttien schepen vastgevroren in Noordelijke IJszee: Poetins ‘snellere’ handelsroute nog geen succes.
Zeker achttien vrachtschepen zijn vastgevroren in de Noordelijke IJszee. Ze wilden ten noorden van Rusland profiteren van een zeeroute die door klimaatopwarming gemakkelijker bevaarbaar wordt, maar
raakten ingesloten door onverwacht vroege ijsvorming. Een tegenvaller voor de ambities van Rusland in het noordpoolgebied.
Rusland promoot de noordelijke zeeroute als een kortere en dus goedkopere en minder vervuilende waterweg tussen Europa en Azië dan die via het Suezkanaal. De route kan de reistijd tussen de havens van Rotterdam en Yokohama (Japan) verkorten van 33 tot 20 dagen. Maar de vastgelopen schepen leggen de grote risico’s bloot.
De achttien schepen liggen verspreid op zeven plekken in de poolcirkel, zo meldt de Russische zakenkrant Vedomosti. Een Russisch en een Fins vrachtschip raakten onbestuurbaar tijdens de ronding van Nova Zembla. Bij dat eiland kwam de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz in de 16de eeuw ook in moeilijkheden tijdens zijn fataal afgelopen zoektocht naar de noordelijke zeeroute.
IJsstapels
‘Het probleem is dat het ijs zich opstapelt’, zegt kapitein Viktor Gil vanaf zijn schip tegen het Russische staatspersbureau Tass. Zijn onderzoeksschip, de Mikhail Somov, drijft hulpeloos ten zuiden van het eilandje Bolsjewiek. ‘De ijsschotsen buigen over elkaar heen, de stapels bereiken hoogtes van anderhalve meter. De situatie is extreem moeilijk.’
De ijsvorming overrompelde de kapitein. ‘De voorspellingen over de ijsontwikkeling zijn niet uitgekomen. Het ijs is dikker dan normaal voor deze tijd van het jaar.’
Steeds meer schepen wagen zich de afgelopen jaren op de Noordelijke IJszee. Met dank aan klimaatopwarming drijft er minder ijs dan voorheen. In 2017 voer een Russische olietanker voor het eerst zonder hulp van een ijsbreker naar Azië. Scheepvaartbedrijven rekken het vaarseizoen steeds langer, met schepen die aan het begin van de arctische winter grotendeels op eigen kracht de noord proberen te ronden.
Maar dit jaar krijgen de scheepvaartbedrijven niet wat ze verwachten van klimaatverandering. Op veel plekken op de noordelijke zeeroute begon de ijsvorming twee weken eerder dan in de afgelopen zeven jaar. Begin november dreef er op het oostelijke deel van de zee al een ijslaag van 15 centimeter dikte, met uitschieters naar 70 centimeter. The Barents Observer, een Noorse site met nieuws uit het noordpoolgebied, meldde begin deze maand dat het Nederlandse schip Poolgracht de hulp moest inschakelen van een ijsbreker om in het noorden van Siberië vracht af te leveren bij het Russische gasbedrijf Novatek.
Nucleaire ijsbrekers
De Russische meteorologische dienst krijgt de schuld van de vastgelopen schepen. ‘De voorspellingen van Roshydromet zijn niet accuraat gebleken’, zo citeert Vedomosti een medewerker van het Russische staatsbedrijf met nucleair aangedreven ijsbrekers.
Die moeten nu uitrukken om de schepen te bevrijden. Het Russische ministerie voor de ontwikkeling van het noordpoolgebied zette maandag een reddingsoperatie in gang. Drie nucleair aangedreven ijsbrekers zijn de Noordelijke IJszee opgestuurd. Ook Novorossiejsk, een diesel, is door de ijslaag aan het breken.
De operatie gaat naar verwachting weken duren. Kapitein Viktor Gil en zijn bemanningsleden op de Mikhail Somov kunnen op zijn vroegst komend weekend de komst verwachten van de Vajgatsj, een van Ruslands tien nucleaire ijsbrekers. Veel langer moet het niet duren, zegt de kapitein. ‘We hebben voor tien dagen brandstof, drinkwater en eten aan boord.’
Noodsituaties als deze verklaren waarom de meeste scheepvaartbedrijven vasthouden aan de langere route via het Suezkanaal. Want gaat er iets mis op de Noordelijke IJszee, dan is hulp ver weg. Verzekeringskosten zijn veel hoger dan voor de zuidelijke route.
Russische dominantie
Rusland probeert de zorgen weg te nemen door nieuwe ijsbrekers te bouwen. De vloot van 41 ijsbrekers wordt tot 2035 uitgebreid tot 52. Die geeft Rusland strategische dominantie in het poolgebied, waar het land ook militair aan het uitbreiden is. Rusland steekt tevens miljarden in de aanleg van reddingsbases in havenstadjes die profiteren van oplopende temperaturen. Vorig jaar sleepte Rusland de eerste drijvende kerncentrale ter wereld over de Noordelijke IJszee om een havenstadje in het uiterste noordoosten klaar te stomen voor een sleutelrol aan de zeeroute.
Maar veel reddingsbases zijn nog niet klaar. De zee is op veel plekken te ondiep voor grote containerschepen. Zeevaarders klagen over incomplete kaartgegevens voor navigatie en een gebrek aan mogelijkheden voor telecommunicatie. De Russische doelstellingen voor de zeeroute worden niet gehaald, al stijgt de vrachthoeveelheid gestaag. De vracht die in heel 2020 door de noordelijke zeeroute ging, is vergelijkbaar met de vracht die in een week door het Suezkanaal gaat. De meeste schepen vervoeren er olie en aardgas van de noordkust van Siberië naar Europa en Azië. Deskundigen verwachten dat de waterweg in 2040 rendabel kan worden voor de internationale scheepvaart.
Poetin wil dat de vracht door de Noordelijke IJszee dit decennium al verdrievoudigt en riep vorige maand op een VN-conferentie nog op tot de grote trek door het noordpoolgebied. ‘We nodigen alle geïnteresseerde partners, inclusief onze Chinese vrienden, uit om actief gebruik te maken van de kansen van de noordelijke zeeroute en de handel met Europa te vergroten.’
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/...