Post van Mike65537 op het ECP-forum;
'Nieuwe variant lijkt besmettelijker en minder gevoelig voor vaccins'In het kort
* Over een in Zuid-Afrika ontdekte nieuwe coronavariant is nog veel onbekend.
* Wel lijkt het erop dat de zogenoemde nuvariant besmettelijker is en resistenter tegen vaccins dan de deltavariant.
* Dat zou kunnen betekenen dat vaccins een update moeten krijgen. Dat zou vrij snel kunnen.
Terwijl Nederland in de greep is van de zesde coronagolf, is in zuidelijk Afrika een nieuwe variant van het coronavirus opgedoken. Vrijdag blijkt dat B.1.1.529, door de Wereldgezondheidsorganisatie 'nuvariant' gedoopt, zich al over de wereld heeft verspreid. Ook in België is een geval bevestigd.
Veel is nog onduidelijk over de nieuwe variant. Maar wat weten we al wel? Rogier Sanders, hoogleraar virologie en experimentele vaccinologie aan het Amsterdam UMC, doet veel onderzoek naar varianten en volgt de ontwikkelingen op de voet.
Hoe zorgelijk is deze nieuwe variant?
'Het ziet er niet heel gunstig uit. Er zijn twee redenen tot zorg. In de eerste plaats lijkt de nieuwe variant zich redelijk snel te verspreiden. Er is nog te weinig bekend om harde conclusies te trekken, maar we horen uit Zuid-Afrika, waar de nieuwe variant ontdekt is, dat die makkelijker overdraagbaar en besmettelijker lijkt dan de deltavariant.'
'Daarnaast zijn er aanwijzingen dat de nieuwe variant minder gevoelig is voor vaccins. De nu heeft heel veel mutaties. Het zijn er ongeveer vijftig, waarvan dertig op het uitsteeksel, de spike, waarmee het virus contact maakt met cellen. Daarvan zitten er weer tien op een cruciale plek, het zogeheten receptor binding domain. En dat domein is heel belangrijk voor het aanmaken van antistoffen. Ter vergelijking: de bètavariant (eveneens uit Zuid-Afrika en in januari 2021 in Nederland vastgesteld, red.) heeft daar drie mutaties, en de deltavariant twee.'
Of de nieuwe variant inderdaad resistenter is, kunnen we op basis van de genetische code wel aannemen, al moet het nog wel in het lab worden getest. Ik verwacht dat hij minstens zo resistent is als de bètavariant. Verschillende mensen die besmet zijn, waren gevaccineerd. Dat kan bij andere varianten zoals de nu dominante delta ook, we weten niet of dat bij de nieuwe erger is.'
'Bèta is beter bestand tegen vaccins, maar minder overdraagbaar. Delta (sinds deze zomer dominant in Nederland, red.) verspreidt zich snel, maar vaccins werken er goed tegen. Deze nieuwe variant is misschien in beide aspecten wel sterker.'
En word je er ook zieker van?
'Daar weten we echt nog niets over.'
Wat nu?
'Op zichzelf is dit geen verrassing. Nieuwe varianten werden allang voorspeld. We zullen nu mogelijk onze vaccins moeten updaten. Het voordeel van de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna is dat je die relatief eenvoudig kunt bijwerken, en vervolgens kunt produceren.'
Moet dat bijgewerkte vaccin dan de hele goedkeuringsmolen door?
'Daar kijken nu mensen naar. Het productieproces is exact hetzelfde, dus mogelijk is er alleen een fase 1-onderzoek met vrijwilligers nodig. Fase 2 en 3 zijn dan niet nodig, en dat scheelt maanden. Eventuele bijwerkingen van een vernieuwd vaccin zullen ook niet anders zijn dan van de bestaande middelen. Die worden niet veroorzaakt door hoe het spike-eiwit eruitziet.'
De bètavariant kwam ook al uit zuidelijk Afrika. Is dat toeval?
'Niet helemaal denk ik. Allereerst is de vaccinatiegraad er veel lager dan bijvoorbeeld in Nederland, dus mensen zijn minder goed beschermd tegen het coronavirus.'
'Maar er speelt nog iets. Varianten met heel veel mutaties ontstaan niet bij mensen die een weekje ziek zijn. Het duurt even om zo veel veranderingen in de genetische code op te hopen, en dat gebeurt dus bij mensen die langdurig zijn geïnfecteerd. Bijvoorbeeld omdat ze een verzwakt immuunsysteem hebben, of omdat ze besmet zijn met het hiv-virus en niet goed behandeld worden. Dat is in onderzoeken aangetoond: mensen met slecht behandelde hiv kunnen heel lang covid-19 hebben waardoor mutaties zich kunnen ophopen.'
'Daar komt bij dat ze in Zuid-Afrika vrij geavanceerde gezondheidszorg hebben. De monitoring van SARS-CoV-2-varianten is goed, en er zijn uitstekende onderzoekers die de nieuwe variant snel hebben opgepikt.'