Energie •14 aug 15:30
Noordzeegas weer geliefd door energiecrisis
Eva Rooijers
Gijs den Brinker
Eva Rooijers Gijs den Brinker
Er waait een nieuwe wind op de Noordzee. Door dreigende gastekorten en hoge energieprijzen staan de gasvelden in de zee plots weer vol in de belangstelling: bij gasbedrijven, investeerders en de Nederlandse regering. Maar de markt is volatiel.
Er is steeds meer activiteit op de gasvelden van de Noordzee nu de gasprijzen hoog staan en Rusland langzaam zijn gaskraan dichtdraait.
Er is steeds meer activiteit op de gasvelden van de Noordzee nu de gasprijzen hoog staan en Rusland langzaam zijn gaskraan dichtdraait. Foto: Neptune Energy
In het kort
Een paar jaren geleden zaten gasvelden op de Noordzee nog in het verdomhoekje.
Door de energiecrisis neemt het aantal boringen toe en melden zich meer kopers.
Toch blijft de markt volatiel en komen nieuwe deals nog niet zo makkelijk tot stand.
Gasbedrijven voeren hun boringen op, Den Haag lanceert plannen om de gaswinning zo snel mogelijk op te krikken en investeerders tonen zelfs weer interesse in oude velden. Hoe anders was de situatie de afgelopen jaren voor de gasvelden op de Noordzee.
Goed geld verdienen met Noordzeegas was vanwege lage prijzen lange tijd moeilijk. Een kuub gas leverde op het dieptepunt slechts vijf cent op, tegen €1,90 nu. De gasproductie liep jaar na jaar terug en bedrijven boorden amper nog naar nieuwe velden. Miljarden kubieke meters aan gas zouden zo in de zeebodem achterblijven.
Ook vanwege de zorgen om het klimaat leek de zoektocht naar nieuw gas indertijd een aflopende zaak. De politiek voerde in ieder geval geen stimuleringsbeleid. 'We houden je niet tegen als je op zee naar gas wil boren, maar we moedigen het ook niet aan, was zo'n beetje de tendens in Den Haag', zegt René Peters, gasexpert bij onderzoeksinstituut TNO. Vergunningen lieten langer en langer op zich wachten.
‘Een paar jaar geleden was het kommer en kwel op de Noordzee. Nu verdienen bedrijven daar weer geld als water’
René Peters, gasexpert onderzoeksinstituut TNO
Veel olie- en gasbedrijven wilden onder die omstandigheden maar wat graag van hun gasvelden af, al lopen ze daar niet mee te koop. 'Het is een publiek geheim dat de helft van de Noordzee al een tijd te koop staat', zegt Peters. Onder meer het Koreaanse Dana, Taqa uit Abu Dhabi en het Britse Spirit Energy zouden van hun velden af willen. Ook de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) kondigde vorig jaar aan de velden in de Noordzee te verkopen. Alleen waren kopers tot nu toe niet happig.
De velden in de aanbieding lopen vaak op hun laatste benen. Hoe ouder een gasveld, hoe minder gas eruit komt. Op zich is dat al financieel weinig aantrekkelijk, maar kopers krijgen uiteindelijk er ook nog eens de kostbare verantwoordelijkheid bij om de enorme platforms te ontmantelen.
Transacties zijn daarom zeldzaam op de Noordzee. In 2021 kocht de Britse investeerder Kistos het Nederlandse Tulip Oil. De grootste deal daarvoor dateert uit 2017. Het Britse Neptune Energy kocht toen de bezittingen van het Franse Engie voor €4,7 mrd.
Volatiele markten
De gestegen gasprijzen wakkeren nu de interesse van investeerders aan. Zo gonst het in de markt van de geruchten dat Waldorf Production aast op velden in de Nederlandse Noordzee. Het Britse olie- en gasbedrijf voerde volgens ingewijden al onderhandelingen met Taqa, Dana en het Nederlandse ONE-Dyas.
'Een paar jaar geleden was het kommer en kwel op de Noordzee. Nu verdienen bedrijven daar weer geld als water', zegt Peters. 'Het is dus ook niet zo vreemd als kopers nu wel interesse tonen.'
De totale winbare voorraad is nu verhoogd naar 78,2 miljard kuub. Dat is bijna twee keer het gemiddelde jaarlijkse gasverbruik in Nederland
Toch is het ook met deze prijzen moeilijk om een deal rond te krijgen. Want hoe lang blijven de prijzen hoog? Onderhandelingen met ONE-Dyas liepen hier op stuk. 'De volatiele markten maken het lastig om tot een overeenkomst te komen', bevestigt Chris de Ruyter van Steveninck, directeur van ONE-Dyas. Ook de onderhandelingen met Dana zouden om deze reden zijn geklapt. Volgens ingewijden staat het Arabische Taqa wel op het punt om de Noordzeevelden te verkopen aan Waldorf Production.
Extra helikoptervlucht
Met de huidige gasprijzen loont het ook weer naar nieuwe velden te boren. De gasvoorraad die economische interessant is om te winnen, groeit hard, blijkt uit een recente studie van TNO in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De totale winbare voorraad is met 16,8 miljard kubieke meter verhoogd en komt nu op 78,2 miljard kuub. Dat is bijna twee keer het gemiddelde jaarlijkse gasverbruik in Nederland.
De zoektocht naar nieuwe velden was totaal ingezakt. In 2020 en 2021 deden bedrijven nog maar twee pogingen per jaar om nieuw gas te vinden. Ter vergelijking: in 2002 vonden er nog zeventien zogeheten exploratieboringen plaats.
Zoveel bedrijvigheid is er dit jaar nog niet, maar van een stijgende lijn is zeker sprake. Alleen al Neptune Energy doet dit jaar twee exploratieboringen en neemt deel aan drie andere exploratieboringen op de Noordzee. Ook kijkt het bedrijf of het meer uit bestaande velden kan halen door extra boringen te doen.