Het schaakspel om T-Mobile begint
De verkoop van T-Mobile: Nederlandse aanbieders van mobiele telefonie werden groothandelaren in goedkope gigabytes. Wat gaat er veranderen als het netwerk van T-Mobile verkocht wordt?
Marc Hijink 4 januari 2016
Telefoons droegen hun antenne nog aan de buitenkant toen mobiele netwerken als Ben, Dutchtone, Telfort, Libertel, O2 en Orange met KPN concurreerden. De afgelopen vijftien jaar zijn bijna alle frequenties en zendmasten opgeslokt door de Grote Drie – KPN, Vodafone en T-Mobile.
De telecommarkt maakt zich nu op voor een nieuwe machtsverschuiving. De eigenaar van T-Mobile, Deutsche Telekom, wil de Nederlandse dochter verkopen. T-Mobile Nederland (3,7 miljoen klanten, 1.500 werknemers) verloor in 2015 ruim 15 procent van de omzet. De verkoop komt op het moment dat T-Mobile zijn nieuwe netwerk gereed heeft en marktaandeel wil terugveroveren.
1 Wat is er mis bij T-Mobile?
Lang presteerde het netwerk van T-Mobile minder dan dat van KPN en Vodafone. Het probleem: T-Mobile had geen beschikking over lage frequenties, die verder dragen en beter binnenshuis werken. T-Mobile compenseerde dat door meer zendmasten te plaatsen, maar in buitengebieden is dat niet voldoende. In Zeeland en Groningen bleef T-Mobile ontvangstproblemen houden.
Bij de laatste frequentieveiling in 2012 verwierf T-Mobile Nederland ook lage frequenties en investeerde een half miljard euro in nieuwe netwerktechnologie. KPN en Vodafone boden al eerder een landelijk dekkend snel 4G-netwerk, dat van T-Mobile is nu vrijwel klaar. Het netwerk biedt nu ‘overdreven’ veel capaciteit, via veel masten voor relatief weinig klanten. T-Mobile belooft dat het ook in de uithoeken van het land werkt; wie dat niet gelooft mag het een maand uitproberen.
2 Gaat het slecht in de telecom?
De malaise in de mobiele sector lijkt juist voorbij. De gezamenlijke omzet van de netwerkproviders stijgt in Nederland weer voorzichtig, de krimp in heel Europa is gestabiliseerd. De landelijke en Europese tariefregels hebben effect gehad maar worden niet nóg strenger. Vroeger verdienden telecomaanbieders aan (te) dure spraak- en sms-bundels, inmiddels zijn ze databoeren met 4G-netwerken. De groothandel in gigabytes levert minder op, maar providers hebben flink gesneden in (personeels-)kosten en toestelsubsidies. De grote investeringen in nieuwe frequenties en netwerkapparatuur zijn gedaan.
3 Wat verandert er op de markt?
T-Mobile voelt nieuwkomer Tele2 in de nek hijgen
Lange tijd had Nederland drie mobiele netwerken, maar bij de laatste frequentieveiling eiste de Tweede Kamer dat er een extra aanbieder bijkwam om concurrentie te stimuleren. T-Mobile voelt nieuwkomer Tele2 in de nek hijgen, die dit jaar een landelijk dekkend 4G-netwerk belooft en als prijsvechter meteen 24 GB voor 35 euro per maand biedt.
Aan de ‘bovenkant’ van de markt mikken KPN en Vodafone op de combinatie van vaste en mobiele aansluitingen (Vodafone gebruikt daarvoor KPN’s netwerk). De logica: wie al zijn internet- en tv-diensten bij één provider afneemt loopt minder snel weg. Telecomproviders geven kapitalen uit om nieuwe klanten te winnen – een nieuwe abonnee begint pas na een jaar of twee geld op te leveren. T-Mobile kiest ervoor om alleen mobiel aan te bieden. Dat is lastig in de consumentenmarkt en maakt uitbreiding op de zakelijke markt extra moeilijk.
4 Wie gaat T-Mobile kopen?
Het schaakspel is achter de schermen in volle gang. De meest voor de hand liggende koper is Liberty Global, eigenaar van kabelmaatschappij Ziggo. Ziggo biedt nu ook mobiel internet aan (via Vodafone) maar zou liever een eigen netwerk hebben. Daarmee kan Liberty Global beter concurreren tegen KPN. Liberty Global voerde ook ‘uitruilgesprekken’ met Vodafone maar die liepen – vooralsnog – op niets uit.
Investeringsmaatschappijen die belangstelling zouden hebben voor T-Mobile zijn Apax, CVC, Bain Capital en Warburg Pincus. De vraagprijs van 3 miljard euro is fors, maar T-Mobile Nederland investeerde veel in het nieuwe netwerk en verwacht de komende vijf jaar weinig uit te hoeven geven om up to date te blijven.
T-Mobile verhuurt zijn locaties aan Tele2, dat apparatuur op de zendmast mag plaatsen. Door die extra inkomsten kan T-Mobile het zich veroorloven 7.000 locaties te handhaven, terwijl Vodafone of KPN er zo’n 5.000 hebben. Erg efficiënt klinkt dat niet – de vraag is of Nederland wel groot genoeg is voor vier telecomaanbieders, hoe graag politici dat ook willen.
Een combinatie van Tele2 en T-Mobile zou een sterkere nummer drie creëren, maar daar moet toestemming van regelgevers voor komen. Een overname van T-Mobile door KPN of Vodafone lijkt kansloos.
Om het schaakspel compleet te maken: Deutsche Telekom kan na verkoop van T-Mobile Nederland investeren in KPN – het aandeel van América Móvil in KPN staat immers te koop. De overname door de Mexicanen mislukte in 2013, de Duitsers maken wellicht meer kans.