Strijd over Griekse schuldverlichting
door Ruud Mikkers
Brussel/Luxemburg -
Griekenland gaat op voor schuldverlichting. Binnen de eurogroep worden de stellingen al betrokken. Haviken als Duitsland, Nederland, Finland, Oostenrijk en Slowakije zijn hierover minder enthousiast dan de Zuid-Europeanen.
Er zijn nog twee eurogroepvergaderingen dit jaar, maar die van november komt waarschijnlijk nog te vroeg. In december echter moeten de ministers van Financiën van de eurolanden een besluit nemen welke maatregelen zij bereid zijn te nemen. Cruciaal want het moet voldoende zijn om het IMF, dat nog komt met een eigen update van de Griekse schuldhoudbaarheid, terug aan boord te krijgen van het hulpprogramma.
Dinsdag ging het licht definitief op groen voor de uitbetaling van een tranche van €2,8 miljard. Griekenland ligt nu officieel op schema met de hervormingen die het z’n schuldeisers had beloofd. Nu wordt achter de schermen gewerkt aan de volgende grote stap: die van de volgende fase in het programma en het draagbaarder maken van de schuldenlast.
Gunstiger voorwaarden
In mei kwamen de eurolanden al overeen dat er naar maatregelen kan worden gekeken als Griekenland vorderingen maakt met afgesproken hervormingen. Maar gezien de publieke opinies in landen als Duitsland en Nederland, ligt het onderwerp zeer gevoelig. Uitgesloten is al dat de schuld wordt weggestreept. Maar over gunstiger voorwaarden (rente langer vastzetten, langere looptijden) kan worden gepraat.
Voor de korte termijn is schuldverlichting niet nodig. „Wat op de langere termijn nodig is, moeten we bezien”, zegt Klaus Regling, baas van het ESM, het Europese noodfonds dat Griekenland terzijde staat met miljarden.
Op zijn sobere kantoor in het zakendistrict van Luxemburg-stad geeft hij tekst en uitleg over het Griekse hulpprogramma. Voor de korte termijn is er geen probleem omdat er in 2013 al een hoop is gebeurd (een rentevakantie van bijna 10 jaar, langere looptijden), waardoor de Grieken hun schuldenlast nu prima kunnen dragen. „De rentekosten van Griekenland als percentage van het bbp zijn hierdoor lager dan bijvoorbeeld van Frankrijk en België”, zegt de Duitse econoom.
Kwijtschelden rentesprong
Op tafel liggen het verlengen van looptijden van leningen van de reddingsfondsen. Gemiddeld bedragen die nu 28 jaar, wat kan worden opgerekt naar 32,5 jaar. Verder is het vastzetten van (een laag) rentetarief een optie en wordt gekeken naar het kwijtschelden van een rentesprong die de Grieken voor een deel van hun schuld in 2017 zouden maken.
Het totaal aan leningen uit het derde hulpprogramma aan Griekenland is sinds vorig jaar zomer opgelopen tot €31,7 miljard. In het programma is in totaal ruimte voor 86 miljard, maar waarschijnlijk hoeft dat bedrag niet helemaal opgesoupeerd te worden en is het dus ruimschoots genoeg.
Regling verwacht dat Griekenland volgend jaar voor het eerst weer zelf de kapitaalmarkt op gaat. Of het daarvoor nog eens noodzakelijk is dat er naar verdere schuldverlichting wordt gekeken, wordt na afloop van het ESM-programma halverwege 2018 bekeken.
Aantrekkelijk
„We willen Griekenland weer aantrekkelijk maken voor buitenlandse investeerders. Iemand die in bijvoorbeeld de Griekse economie wil investeren kijkt ook naar belastingen. Gaan die omhoog? Misschien niet nu omdat de lasten draagbaar zijn, maar hoe is dat over twintig of dertig jaar?”, aldus Regling.
Wel is er een belangrijke kanttekening. Als de rentes voor langere tijd op een lager niveau worden vastgezet, dan kan dat betekenen dat de rente op korte termijn omhoog gaat. Zekerheid in de toekomst is namelijk niet gratis.
Dat er schuldverlichting voor de Grieken gaat komen wordt onvermijdelijk genoemd door betrokkenen. De grote vraag is echter hoeveel. Omdat het om de langere termijn gaat is de onzekerheidsmarge groter. Regling: „We willen niet meer geven dan nodig is en niemand kan vandaag zeggen wat Griekenland in 2018 of later nodig heeft.”
Dijsselbloem
Aan eurgroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem de schone taak om alle kikkers in de kruiwagen te houden. De Grieken lopen na de krankzinnige zomer van 2015, toen het land langs de financiële afgrond scheerde, weliswaar weer in de pas, maar hoe lang is de vraag.
Athene maakt al weer bewegingen om onder een met Brussel overeengekomen streven van een primair begrotingsoverschot van 3,5% na 2018 uit te komen. De haviken weten zich gewaarschuwd.
Bron: DFT Premium