Als echte afsluiter. Niet van mij, eerlijk geleend:
Inflatie, deflatie… wat te doen met de kerstgratificatie?
Op het moment van dit schrijven stormt het, maar de winter heeft nog niet echt willen toeslaan. Het voelt wel guur. Dat is ook een beetje het gevoel bij de economische situatie. Winteren doet het (nog) niet, want we gaan met allen vaak en ver op vakantie. En probeert u in het weekend
eens ergens te eten zonder te reserveren… onmogelijk!! Het gaat eigenlijk best lekker. We praten onszelf de put in. Economie is psychologie, maar we drukken onze welvaart uitsluitend uit in cijfers. En dat is niet het hele verhaal. Voor de crisis ging het ontzettend goed, toch? Zeker met
de verkoop van antidepressiva.
Laten we eens op een andere manier naar de economie kijken.
In 1972 al werd door de toenmalige koning van Bhutan de ‘happiness index’ geïntroduceerd. De index is een indicator voor het geluk dat mensen ervaren. Basis van de happiness index is de Boeddhistische gedachte dat ‘welbevinden’ alleen kan worden ervaren, als materiële en spirituele
ontwikkeling hand in hand gaan. De vier pijlers zijn: stimuleren van duurzame ontwikkeling, behoud van culturele waarden, behoud van leefomgeving en ‘good governance’. Huh? Als we eens kijken, waar het de laatste 15 jaar aan ontbroken heeft, dan is het toch vooral aan goed
(financieel) beleid, aandacht voor duurzame ontwikkeling (denk aan het opnieuw mislukken van het klimaatverdrag) en respect voor elkaar en de wereld. Die koning was toen zo gek nog niet!!
Met de Kerst in aantocht is het wellicht tijd om zaken eens anders te bekijken. Want als we het zelf niet gaan doen, dan wordt het wel voor ons gedaan. De wal keert het schip. De crisis wordt pas echt opgelost, als we bereid zijn tot fundamentele verandering. Hoe verder? Momenteel houdt de wereld nog vast aan bestaande ideeën. En dat is: meer geld en meer krediet helpt ons de winter door. De centrale banken maken nu het lenen door banken makkelijker door geld bij te drukken (FED) of door voorwaarden te versoepelen en tarieven te verlagen (ECB). Maar de banken maken hiervan nauwelijks gebruik. Dus dit extra geld komt niet bij u en mij terecht. Onze banken zijn namelijk onderworpen aan veel striktere voorwaarden dan voorheen. Ze moeten grotere reserves aanhoudend en minder risico nemen. De banken willen (en kunnen) daardoor maar beperkt geld uitlenen. De laatste tijd zien we de terughoudendheid bij banken alleen maar toenemen! De crisis en de verscherpte eisen maken de banken kopschuw. Ze lenen niet meer aan ons, maar ook niet meer aan elkaar. Ze stallen uw spaargeld bij de ECB. Lekker veilig!! Maar daardoor komt er steeds minder geld in de economie. En dat heeft wellicht onverwachte effecten. Hoort u ook alle berichten over toekomstige inflatie en de mogelijke gevolgen voor uw pensioen? Die kant gaat het op deze manier echter niet op. Geld wordt schaars. En wat doet schaarste met de prijs?
Juist, die gaat omhoog. Dat betekent dus dat geld duurder wordt. Hé, dat is toch juist deflatie?
Deflatie is lekker als je geld hebt, maar minder als je schulden hebt. En de schuldenberg is nu juist het probleem van de Westerse wereld. En zo komen we er voorlopig dus niet uit. Het vertrouwen moet terug: in de economie, maar vooral in elkaar. Het huidige gebrek aan vertrouwen is een reactie op de crisis, die juist door een teveel aan vertrouwen veroorzaakt werd.
Maar zoals men bij banken altijd stelt: vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Dus … het zal nog wel een tijdje duren. Het is niet anders. De oplossing ligt in een fundamentele verandering van ons economisch gedrag. Anders is het niet uitgesloten dat we in een vergelijkbare situatie als
in Japan terecht komen gedurende de laatste decennia. Dat scenario wordt de laatste tijd steeds waarschijnlijker. We zijn tenslotte best hardleers.
Tijd om een nieuwe weg in te slaan, als goed voornemen voor 2012!!
Zet ondertussen uw Kerstgratificatie gerust op de bank, mits dit natuurlijk wel een solide bank is. Waarschijnlijk is uw gratificatie over een jaartje meer waard… en wie wat bewaard heeft wat. Of geniet er maar
gewoon van: werk aan uw eigen ‘happiness index’, want u heeft het verdiend na een jaar hard werken. Door positief te denken en te werken aan ons geluk komen we de crisis het snelst te boven. Is dat geen hele mooie Kerstgedachte?
Fijne Feestdagen!