Wereldverbeteraars , populisten en de rest
In onze maatschappij is altijd wel iets aan de hand en zijn er groepen mensen die niet tevreden zijn met iets op een specifiek gebied of zelfs het hele gebeuren. Soms is er een moment dat dat onbehagen of meer gevoeld wordt door een veel grotere groep of zelfs de hele gemeenschap. Toen door incidenten die er in de ‘financiële wereld ‘plaatsvonden duidelijk werd, dat die een veel groter effect op ons dagelijks leven had, dan we ooit voor mogelijk hadden gehouden, ontstond er onrust in de hele westerse wereld. Dat leidde tot het optreden van de groep van wereldverbeteraars onder de naam occupy. Bij wereldverbeteraars is er over het algemeen een gevoel dat de maatschappij in zijn geheel moet worden veranderd en dat leidt tot een groep met weinig samenhang en veel verschillende ideeën. Ideaal voor de media om wat ludieke uitspraken op te pikken. Zo hoorde ik uitspraken uit die groep over de oplossing van de problemen: afschaffing van alle geld en terug naar de ruilhandel, weg uit de steden en terug naar de agrarische gemeenschap tot het geven van gelijke rechten aan dieren en mensen en dan daarna maar eens verder zien. Hoewel de grote massa van stropdassen, openboorden, t-shirts en wat al dan niet , misschien wel sympathiek stond tegenover veranderingen om de macht van de financiële instellingen te breken, was de occupy beweging toch een grote stap te ver voor de burgerlijk Jan Modaal en velen met hem. Wereldverbeteraars kunnen misschien wel iets bereiken door de sympathie van de ‘massa’ te krijgen, maar feitelijke macht zullen ze niet krijgen en dat streven ze ook niet na. De veranderingen zullen dus op de normale manier via de politiek moeten plaatsvonden als er voldoende steun is onder de bevolking.
Populisten spelen in op de gevoelens van onbehagen die er in het publiek leven ( al dan niet in de onderbuik) en isoleren die en vergroten ze uit. Op kritiek van tegenstanders dat problemen niet geïsoleerd kunnen worden opgelost, gelet op onze complexe samenleving met allerlei verbanden, wordt schamper gereageerd. Als je niets wilt veranderen, kun je immers altijd als excuus gebruiken dat iets te complex is om snel te veranderen. Populisten willen fundamentele oplossingen maar dan wel alleen voor een duidelijke probleem, de rest van het fundament blijft dan wel staan, althans dat hopen ze dan maar.. Die oplossingen lijken vaak zo simpel dat een kiezer ze tot zijn verbazing ook zelf had kunnen verzinnen. Consequenties daarvan overzien is weer iets anders. Populisten streven duidelijk wel naar macht en als dit lukt, bestaan er twee opties: realiseren dat de wereld toch complexer is en niet alleen zwart wit en zich in feite conformeren aan de rest van de politiek met vooral wat verbaal geweld om aan te tonen dat men de standpunten nog niet vergeten is. Bij echte macht zou de daad bij het woord kunnen worden gevoegd en dat zal waarschijnlijk tot gevolg hebben dat blijkt dat simpele oplossingen ook niet meteen of zelfs überhaupt werken en dan is het zoeken naar zondebokken om de schuld op te kunnen afwentelen. Dat laatste is in Nerdeland nog niet gebeurd in de huidige tijd en hopelijk zal het ook niet gebeuren, tot dusverre beseft toch blijkbaar het overgrote deel van de kiezers dat populisme ook niet de ( eenvoudige) antwoorden heeft.
En als we geen wereldverbeteraars of populisten zijn, wenden we ons tot de gewone politiek en zoeken een partij waarvan wij denken dat die ons belang het beste zal vertegenwoordigen. Omdat we in ons hart toch eigenlijk allemaal willen dat wij als beloning voor onze stem zullen worden ontzien als er onplezierige maatregelen worden getroffen, leidt dat bijna altijd tot teleurstellingen. Dan is het weer tijd om te klagen over gebrek aan kwaliteit bij politici die in het pluche zitten en op zoek te gaan naar alternatieven bij de oppositie. Dat is meestal wel eenvoudig omdat in de partijen die geen verantwoordelijkheid dragen, plotseling weer idealen opbloeien. Zaken die onbespreekbaar leken, toen men zelf nog de macht had, worden plotseling weer speerpunten van actie. Alles wordt uit de kast gehaald om duidelijk te maken dat de kiezer het veel beter zal krijgen als de volgende keer een andere keuze wordt gemaakt. En gelet op de peilingen geloven we dat iedere keer weer.
De realiteit is dat de wereld wel veel kleiner is geworden en dat ons landje evenredig is gekrompen. Oplossingen in Nederland werken alleen als de grote boze buitenwereld ook mee werkt, vrijwel alles wat in Nederland wordt besloten, is krabbelen in de marge. Als burgers mogen we nog besluiten via ons stemrecht aan welke kant van de marge er wordt gekrabbeld en dat is wel degelijk van belang. Maar omdat de meningen van de kiezers over vrijwel alles hopeloos verdeeld lijken, is zelfs een eenduidige politieke richting te veel gevraagd. Maar het idee dat we via een duidelijke keuze wel wezenlijks iets zouden kunnen veranderen zonder dat dat ook elders gebeurt, blijft een illusie. Dat kunnen we ontkennen, maar daardoor verandert die realiteit niet .
Prettig weekend