Misverstanden
Fiscale optimalisatie is bedoeld om een zo groot mogelijke korting te krijgen op de belastingafdracht, niet veel anders dan alle andere handelingen waartoe onze handelsgeest ons aanzet om een zo voordelig mogelijke ‘deal’ te krijgen bij vrijwel iedere keer als wij deelnemen aan het ‘vrije marktverkeer’. De motivatie kan zijn dat men door minder belasting te betalen de overheid wil aanzetten om minder geld te verspillen, maar ín het algemeen zal toch in overwegende mate het eigen belang de hoofdrol spelen. Er is een hele beroepsgroep die zich bezig houdt met deze materie en er goed geld aan verdient. Dat wil echter niet zeggen dat er dagelijks nieuwe briljante constructies worden opgezet, het meeste werk zal niet anders zijn dan bekende mogelijkheden bij nieuwe cliënten toe te passen en hier op voort te borduren. De overheid zal dan ook een redelijk tot goed inzicht hebben wat er op deze markt gebeurt en zelden echt worden verrast door een volkomen nieuwe trend. De overheid zal dan ook niet het idee hebben dat er miljarden worden verloren door fiscale optimalisatie maar eerder dat er honderden miljoenen extra worden verdiend door op bepaalde gebieden te geven wat de markt wil in concurrentie met andere landen. Als een bepaalde regeling onbedoelde fiscale gevolgen heeft, zal die zo snel mogelijk worden gerepareerd, De overheid is nu eenmaal een partij die vrijwel alle macht in handen heeft, zeker op het gebied van belastingheffing, enige zekerheid voor de belastingbetaler op langere termijn is er gewoon niet. Een verdere troost voor de vijanden van de kapitalisten moet zijn dat die het ook niet in hun graf mee kunnen nemen en dat niet op ieder vermogen een rijke dynastie wordt gebouwd. Vaak wordt door de tweede of derde generatie het opgebouwde vermogen nog sneller uitgegeven dat het is opgebouwd door de eerste, tot heil van de samenleving en belastingdienst .
Iedere euro die een rijke fiscale optimaliseerder minder aan belasting betaalt, moet weer worden opgehoest door de armere overige belastingbetalers samen. Uiteraard zit daar een kern van waarheid in, maar de overheid is niet echt een partij die snel de tering naar de nering zet, geld lenen kan tenslotte ook altijd nog en als de rekening weer moet worden betaald, zal daar de belastingbetaler op worden aangesproken, de rijke het eerst en voor een relatief groter deel. De pijn voor de ’arme’ belastingbetaler zit echter vaak niet in de fiscale constructies van een kleine groep zeer welgestelden maar in de maatregelen die voor grote groepen toegankelijk zijn. Zo werd een klein fiscaal voordeel als spaarloon/lijfrente-aftrek al snel onbetaalbaar omdat een groot percentage van de werknemers hier gebruik van ging maken. De belastingbetaler die hiervan geen gebruik van kon of wou maken, heeft waarschijnlijk meer ‘pijn’ geleden door deze vorm van fiscale optimalisatie dan door de fiscale trucs van de (super)rijken. Was het destijds immoreel on van deze mogelijkheid gebruik te maken omdat niet iedereen dan kon?
Regelmatig ontstaat er weer commotie als er berichten komen over grootverdieners in sectoren die indirect of direct met belastinggeld worden betaald. Nu betalen we natuurlijk ook als consument met het geld dat we overhouden na belastingheffing voor de grootverdieners in het ‘gewone’ bedrijfsleven, maar daar hebben we minder moeite mee, misschien omdat we denken dat men er daar meer voor moet doen en we een grote vrijheid hebben om er niet aan mee te betalen door de keuzevrijheid die we hebben. Dat laatste in echter ook nogal beperkt, ongeacht de soort benzine die we tanken, mogen we er van uitgaan dat daar mede een CEO van wordt betaald, die veel meer verdient dan het bedrag waar we ons zeer druk over maken in andere gevallen. Door de algemene verontwaardiging daarover , is het waarschijnlijk dat langzaam maar zeker topsalarissen niet meer mogelijk zullen zijn bij de overheid, semioverheid en bedrijven die daar vroeger toe werden gerekend. Maar is daar het probleem mee opgelost? Ook hier zal waarschijnlijk gelden dat de prijs die wij extra betalen voor het kleine groepje grootgraaiers niet opweegt tegen hetgeen we extra betalen voor de inefficiënte wijze van werken in dat soort instellingen. Veel extra lagen management tegen salarissen die misschien niet extreem hoog zijn, maar waar er wel te veel van zijn. Geen enkele reden om de grootverdieners te sparen, maar iets meer aandacht voor het echte probleem zou allicht meer opleveren. Te grote inkomensverschillen zijn een probleem in een samenleving en in het verleden wel aanleiding geweest voor revoluties om dat recht te zetten. Echter in onze samenleving gaat het groot verdienen niet meer per definitie samen met (politieke) macht zoals vroeger. Tenslotte maakt het niet zoveel uit hoe men over Rutte denkt als de machtigste man van Nederland, maar weinige zullen denken dat zijn salaris te hoog is voor de functie die hij vervult. Wie de ‘revolutie’ predikt, moet er tegenwoordig van tevoren maar eens goed over nadenken, waartegen er eigenlijk moet worden gevochten voordat hij of zij op straat gaat.
Minder dan 1% van de Nederlanders is miljonair, maar dat is nog steeds een behoorlijk aantal. Zonder de echte cijfers paraat te hebben is het gemiddelde bezit per persoon in die groep m.i. iets meer dan 2 miljoen. Als echter de groep van de quote 500 en een groep daarachter er wordt afgehaald, zal er al snel een zeer grote groep overblijven met een bezit iets boven de miljoen. Niet slecht omdat daar per persoon meer dan 99 Nederlanders tegenover staan, die ook graag tot die groep zouden willen behoren. De realiteit is echter ook wel weer dat veel van die miljonairs het geld niet in een kluis hebben liggen, maar het vast zit in een bedrijf of andere moeilijk liquide te maken bezittingen. En een ieder die zelf belegt weet dat een dubbel cijferig rendement maken op bezittingen nog niet zo eenvoudig is. Alle miljonairs zijn dan ook geen grootverdieners. En ter relativering is het totale bezit van al onze miljonairs niet genoeg om de huidige staatsschuld te voldoen laat staan de totale hypotheekschuld af te lossen. Zelfs het spaargeld van de ’ gewone’ Nederlanders is per saldo hoger dan hun totale bezit.
Eigenlijk maakt het niet uit wat je maatschappijvisie is, van uiterst links tot uiterst rechts, zodra de realiteit doordringt, zal het duidelijk zijn dat echte problemen niet op te lossen zijn door de pijlen te richten op een kleinere groep en die overal voor verantwoordelijk te houden. Echte oplossingen kunnen alleen gevonden worden bij de ‘grote massa’ met wellicht daarbij wat symboolpolitiek ten opzichte van andere groepen om het beter verteerbaar te maken.
Prettig weekend.