Solvay huurt dieselgeneratoren voor Italiaanse fabrieken
De galopperende gasprijs en de angst voor tekorten zet bedrijven aan tot extreme ingrepen. Maar een aanhoudend hoge prijs is een probleem dat zich maar moeilijk laat oplossen. 'Dit prijsniveau is een tikkende tijdbom.'
‘Ik werk al meer dan dertig jaar bij Solvay en heb al heel wat meegemaakt. Tijdens corona hebben we zonder stoppen kunnen doorwerken. Maar of dat deze winter gaat lukken, durf ik niet meer te zeggen.’ Marco Colatarci staat aan het hoofd van de Italiaanse divisie van de Belgische chemiereus. Solvay heeft in Italië zes fabrieken en ruim 1.800 werknemers, die vorig jaar een omzet realiseerden van 1,7 miljard euro. Colatarci moet zijn lunch maandag twee keer onderbreken voor dringende telefoontjes, direct gelieerd aan de escalerende gascrisis in Europa.
Solvay is in Italië vooral bekend van zijn omstreden sodafabriek in het Toscaanse Rosignano. Iets ten zuiden van Milaan maakt het chemieconcern moderne kunststoffen voor onder andere autobatterijen, de luchtvaart en de medische industrie.
Rusland levert 40 procent van al het gas dat Italië jaarlijks gebruikt. Daarmee is het land nog meer dan Duitsland (30 procent) een van de meest kwetsbare Europese landen als de Russische gastoevoer zo goed als helemaal wegvalt. Maandag meldde het Italiaanse energieconcern ENI nog dat het Russische Gazprom zijn gaslevering aan Italië met bijna een derde verlaagt van 32 miljoen naar 21 kubieke meter per dag.
In navolging van de Duitse regering van de sociaaldemocratische bondskanselier Olaf Scholz werkt nu ook Rome aan een noodplan voor het geval er daadwerkelijk tekorten ontstaan. In Duitsland moeten in het zwartste scenario energie-intensieve bedrijven hun productie stilleggen, om te voorkomen dat de huishoudens zonder gas komen te zitten.
En chemiebedrijven als Solvay zijn zeer energie-intensief. 'Normaal gesproken wordt 30 procent van de prijs van de soda die we in Rosignano maken bepaald door de energie die ervoor nodig is', zegt Colatarci. 'Dat loopt nu nog verder op. We zijn net een paar jaar geleden overgeschakeld van steenkool naar gas als energiebron.’
Solvay hoopt bij de Italiaanse regering een uitzondering op een eventueel afschakelplan te krijgen. ‘Wij zijn essentieel. Als de chemie stilvalt, valt de hele industrie stil’, waarschuwt de Solvay-manager.
Naast naarstig gelobby bij de regering van premier Mario Draghi werkt Colatarci ondertussen ook zelf aan een noodplan voor de Italiaanse Solvay-fabrieken. Dat bestaat uit dieselgeneratoren met bijbehorende stookolietanks. ‘Die huren we van gespecialiseerde verhuurbedrijven, voor als het echt nodig is’, zegt Colatarci.
Die oplossing werkt voor de meeste Italiaanse fabrieken van Solvay, maar de sodafabriek in Rosignano is te groot en te energie-intensief om ze met dieselgeneratoren te voorzien van voldoende energie. Hoe de productie dan wel gevrijwaard moet worden, is niet duidelijk.
Naiëf
In België speelt de vraag over bevoorrading minder, want we zijn minder afhankelijk van Russisch gas. Met onder andere de terminal in Zeebrugge voor vloeibaar aardgas (lng) en pijpleidingen die ons verbinden met het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen zijn we goed geplaatst op dat front. Maar het is naïef te denken dat onze bedrijven afgeschermd zijn van de gevolgen van de energiecrisis, waarschuwt Peter Claes van Febeliec, de federatie die de industriële verbruikers van elektriciteit en aardgas in België vertegenwoordigt.
Het grote gevaar voor ons land schuilt in de galopperende prijzen. Omdat die worden bepaald op de Europese markt worden we daarin meegesleurd, zegt Claes. 'En die hoge kosten zijn een sluipend gif, dat stapje voor stapje doorsijpelt in onze economie. Veel industriële energiecontracten zijn voor langere periodes vastgeklikt, maar ook die vervallen. Dat is nu stelselmatig aan het gebeuren. Elke dag moeten bedrijven contracten hernieuwen en vallen ze van hun stoel van de kosten die daarmee gepaard gaan.'
Ondernemers proberen in de mate van het mogelijke de kosten door te rekenen aan hun klanten. Volgens een recente studie van de Nationale Bank lukt dat voorlopig in algemene zin voor ongeveer 60 procent. 'Maar op een moment houdt dat op', zegt Claes. 'En dan moet je al over gezonde marges beschikken om die kosteninflatie te kunnen slikken. Een maand overleef je zoiets wel. Maar dit is waarschijnlijk een verhaal van jaren. Het is niet eenvoudig om op 1, 2, 3 met alternatieven voor Russisch gas op de proppen te komen.'
Tikkende tijdbom
Claes ziet dat scenario als een tikkende tijdbom, waarin bedrijven hier al dan niet tijdelijk hun productie gaan terugschroeven of stilleggen omdat het niet langer rendabel is of veel duurder dan in andere delen van de wereld. 'Kijk naar wat de tapijtproducent Balta-Victoria vorige week aankondigde. Omdat het bij de huidige prijzen goedkoper is om garen in Turkije te kopen dan het hier te maken, ligt de productie er acht weken stil. Elders in Europa zag je dat eerder ook al, met bijvoorbeeld Yara en BASF die hun kunstmestproductie verlaagden wegens de hoge gasprijs. Dat gaan we meer en meer zien, vrees ik.'
Claes is bang voor een domino-effect zodra dat gebeurt. 'Als sommige bedrijven hun productie verlagen of stilleggen, heeft dat ook een effect op hun leveranciers en klanten. Je loopt het risico dat hele logistieke kettingen zich gaan verleggen. We weten waar dit start, maar niet waar het eindigt.'
Bron:"De Tijd"