Plein777 schreef op 27 oktober 2020 08:52:
Experts: ‘Geef vrouwen die ongeschikt zijn als moeder gedwongen anticonceptie’
Vrouwen die door hun verslaving, psychiatrische ziekte of verstandelijke handicap niet goed voor een kind kunnen zorgen, moeten onder dwang een prikpil of een anticonceptie-implantaat kunnen krijgen. Zodat er geen baby kán komen.
Edwin van der Aa27 oktober 2020, 7:27 uit Het Parool
Dat staat in een petitie van de ‘Beraadgroep verplichte anticonceptie’ die Cees de Groot, voormalig kinderrechter en oud-vicepresident van de rechtbank Rotterdam, naar de Tweede Kamer heeft gestuurd ter behandeling. Het controversiële pleidooi wordt onder meer ondersteund door Heleen Dupuis, hoogleraar medische ethiek in ruste en oud-VVD-senator.
De expertgroep wil wettelijk regelen dat de Raad voor de Kinderbescherming en de Officier van Justitie de rechter kunnen verzoeken om iemand verplichte anticonceptie op te leggen. De dwangmaatregel is in principe tijdelijk, tot de omstandigheden verbeteren.
Vrouwen komen voor een gedwongen prikpil of implantaat in aanmerking als ze geen voorbehoedsmiddelen willen accepteren en een gevaar vormen voor een toekomstig kind. Volgens het voorstel gaat dat op bij verslaving, besmetting met hepatitis B en C of hiv, een psychiatrische ziekte, een verstandelijke beperking en bewezen kindermishandeling of -doodslag.
Praktijkvoorbeeld
De Groot noemt als praktijkvoorbeeld een prostituee met een psychiatrische stoornis die een baby wil, omdat haar klanten meer betalen voor een zwangere vrouw. Een andere betrokken deskundige, oud-hoogleraar adoptie René Hoksbergen, verhaalt over familieleden van meerdere generaties die allemaal in een gehandicapteninstelling zitten, maar toch kinderen blijven baren.
Volgens de expertgroep gaat het landelijk om ‘honderden’ voorbeelden van kwetsbare vrouwen, al zijn exacte cijfers niet beschikbaar in verband met privacy.
Het plan is heftig, want vrijwel ieder mens heeft nu het grondrecht om zich vrij voort te planten. Er zijn uitzonderingen: zo mogen een broer en zus niet trouwen, omdat daaruit een gehandicapt kind kan ontstaan, en is seks met kinderen verboden. Ook zijn sommige mensen totaal wilsonbekwaam.
Ethica Heleen Dupuis zag in een vorig leven als voorzitter van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) ‘enorme problemen’ bij vrouwen die bewezen niet in staat waren een kind op te voeden, maar toch zwanger wilden worden. “Zulke vrouwen krijgen ook kwetsbare kinderen en ik vind het ethisch als we proberen dat te voorkomen. Dat is kiezen uit de minste van twee kwaden.”
Volgens oud-kinderrechter Cees de Groot zijn projecten om vrijwillige anticonceptiebegeleiding te starten voor kwetsbare moeders geslaagd. Zo’n 70 procent van de bereikte mensen werkte mee. Maar 30 procent blijft dus buiten de begeleiding, constateert hij. “Praktisch gesproken komt dan de kinderbescherming in beeld.”
Een woordvoerder van de Raad voor de Kinderbescherming laat weten dat de instantie als uitvoeringsorgaan geen mening heeft over verplichte anticonceptie. “Weet dat de Raad voor de Kinderbescherming wordt ingeschakeld als er ernstige zorgen zijn over de opgroei- en opvoedsituatie van een kind (ook een ongeboren kind, red.). De Raad kan na onderzoek een verzoek (advies) doen voor een maatregel voor kinderbescherming. De rechter doet hierover uitspraak.”
Warm pleitbezorger
Minister De Jonge (Volksgezondheid) was in 2016 als zorgwethouder in Rotterdam een warm pleitbezorger van het idee om kwetsbare vrouwen te weerhouden van het krijgen van kinderen waar ze niet voor kunnen zorgen. Nu laat de minister weten: “Dit is een heel complex en gevoelig onderwerp. De situaties waarin sommige kinderen ter wereld komen zijn ronduit schrijnend te noemen. Daarom ben en blijf ik voorstander van het voorkomen van kwetsbaar ouderschap. In sommige gevallen is het raadzaam om een zwangerschap überhaupt te voorkomen. Dat staat ook in het regeerakkoord.”
Dat doet het kabinet volgens de bewindsman onder meer door de inzet van het programma Nu Niet Zwanger, waarin de kinderwens bespreekbaar gemaakt wordt bij kwetsbare vrouwen en mannen. Ook kunnen abortusklinieken vrouwen die niet in staat zijn zelf te zorgen voor langdurige anticonceptie, aanbieden om het spiraaltje kosteloos te plaatsen.
Veel vrouwen waar het om gaat, zitten in gehandicapteninstellingen. De VGN vindt dat maatwerk (een persoonsgerichte aanpak) heel belangrijk is bij de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking die een kinderwens hebben of al ouder zijn. Ook waarschuwde een andere toenmalig voorzitter, Femke Halsema, al in 2016 voor een moreel debat. De discussie zou meer praktisch van aard moeten zijn: hoe gaan we de problemen aanpakken?
Gereserveerd ontvangen
Bij de landelijke partijen wordt de petitie gereserveerd ontvangen, opvallend genoeg ook door zeer progressieve clubs als GroenLinks en de PvdA. VVD’er Ockje Tellegen vindt de kwestie ingewikkeld. “Kinderen moeten beschermd worden, soms helaas ook tegen hun ouders. Zij kunnen dat niet zelf, dus daar ligt een taak voor de overheid. Artsen en rechters kunnen al tot anticonceptie verplichten. De vraag is dus of een aparte wet nodig is. De VVD is zeer terughoudend.”
SP-Kamerlid Maarten Hijink zegt: “Je moet heel voorzichtig zijn met het opleggen van dwangzorg, maar aan de andere kant is de bescherming van het kind belangrijk. Ik begrijp allebei de zienswijzen en heb genoeg mensen in de zorg gesproken om te weten dat dit een probleem is. Wellicht moeten we er advies over vragen aan de Gezondheidsraad.”
Ook Pia Dijkstra (D66) vindt het een goed idee om meer informatie te vergaren. Zij heeft ‘grote moeite’ met het dwangelement en wil de ‘uiterst gevoelige kwestie’ eerst voorleggen aan haar fractie. SGP’er Kees van der Staaij heeft begrip voor de schrijnende situaties. “Maar wat ons betreft moet de overheid ook principieel de grens nooit over gaan om te bepalen wie er kinderen mag krijgen.”