Het beste van De Telegraaf
Energiedeskundige Yergin maant Nederland tot spoed
Zorgen om gaslevering
Door Theo Besteman
23 min geleden in FINANCIEEL
Amsterdam - Nederland moet zich snel verzekeren van toegang tot gasvoorraden nu de winning uit Groningen gaat stilvallen. Dit heeft tot nu toe geen prioriteit gehad, maar wordt voor de Nederlandse economie én Europa cruciaal.
Dat stelt Daniel Yergin, de energiespecialist die wereldfaam verkreeg dankzij zijn diepgaande onderzoeken naar de olie- en gasmarkt. Yergins boeken The Prize, bekroond met de Pulitzerprijs, en The Quest gelden als de bijbels van de energiewereld.
„Groningen is al tientallen jaren de ruggengraat van de gastoevoer van Europa. Nederland heeft het economisch heel goed gedaan, dankzij Groningen. Maar die dagen zijn voorbij”, stelt de 71-jarige Amerikaan. „Nu Nederland de komende twee jaar van exporteur een gasimporteur wordt, zal het hard moeten nadenken over de leveringszekerheid van gas”, vertelt hij.
Yergins aanbevelingen, ingebed in onderzoeksbureau IHS, worden wereldwijd gebruikt door overheden en olie- en gasbedrijven.
Die overheden en bedrijven staan, ook door het klimaatakkoord van Parijs van 2015, voor miljardeninvesteringen in minder vervuilende energie.
Vraag naar olie blijft stijgen
Ondanks de razendsnelle opkomst van wind- en zonne-energie en elektrische auto’s, zal de vraag naar ruwe olie de komende twintig jaar niet dalen maar stijgen, rekent Yergin voor. „Het wereldwijde verbruik van ruwe olie zal dit jaar toenemen tot honderd miljoen vaten per dag”, stelt hij. Eind vorig jaar was dat 92,6 miljoen, in 2016 net 92 miljoen vaten.
„Anders dan wat het publiek denkt, is er geen piek in de vraag naar olie”, zo wijst hij op zijn statistieken. ’Oil peak’ geldt als hét bepalende omslagpunt in de oliehistorie: na decennia met oplopende vraag, krimpt de behoefte en blijven oliebedrijven met voorraad zitten.
De oliesector en bedrijven als Shell proberen dit voor te zijn. Ze moderniseren daarbij sneller dan het publiek denkt, aldus Yergin. „Ze lopen voorop, ook met invoering van digitale technologie zoals robotica.”
Yergin waarschuwt ook dat de Amerikaanse olieproductie die uit Europa snel zal gaan aftroeven. „De Amerikaanse olieproductie groeit zeer snel. Vooral in de Permian Base in het westen van Texas en Nieuw-Mexico. Dat is naar omvang nu de tweede olieregio in de wereld geworden”, aldus Yergin.
Maar er zijn nog onvoldoende pijpleidingen om de snel groeiende olieaanvoer naar klanten te krijgen. Dat overschot drukt de prijs van Amerikaanse WTI-olie.
Yergin: ,,Dat probleem is binnen een jaar of twee echter opgelost.”
Schalie keert terug
Het winnen van Amerikaanse schalie, door het onder hoge druk fracken van de bodem met chemicaliën, leek vanaf 1999 de belofte.
Later zakte die productie vanwege de geslonken olieprijs tot $27 per vat, in. Maar die goedkopere brandstof keert snel terug, constateert Yergin. „Het tempo waarmee schalie wordt gewonnen, zal dit en volgend jaar een cruciale factor voor de oliemarkt worden.”
Het klimaatakkoord van Parijs van 2015 verplicht landen evengoed hun broeikasgasuitstoot komende jaren drastisch te beperken. Dus ook het gebruik van vervuilende olie.
De gedachte dat olieproducten snel van de pomp zullen verdwijnen, noemt Yergin echter onzin.
,,Deze energietransitie is niet nieuw. Die is al honderd jaar geleden ingezet. Toen gingen mensen voor hun brandstof kolen in plaats van hout gebruiken.”
Hij vervolgt: „Die vernieuwingen zijn verder gegaan door betere technologie, verandering van beleid en marktwerking. Natuurlijk is er nog nooit zoveel over die energietransitie gesproken als nu. Maar er is nog absoluut geen overeenstemming over wat dit nou betekent.”
De markt kan nog helemaal niet zonder ruwe olie, is zijn mening.
,,Vooral de vervanging van olieproducten in het transport zal veel tijd en technologische verbetering vergen. Soms vergeten mensen weleens hoe groot de wereldwijde energiemarkt is”, aldus Yergin