Half werk!
Brussel scherpt regels voor gebruik van biomassa aan
24 juni 22:20
Het verbranden van biomassa was in 2020 goed voor meer dan de helft van de totale energie die in Nederland werd opgewekt middels hernieuwbare bronnen.
De Europese regels voor energieopwekking door het verbranden van plantaardig materiaal en hout worden aangescherpt. Zo wil de Europese Commissie de verboden wingebieden uitbreiden, zogeheten 'no-go-areas', zodat oerbossen met een hoge biodiversiteit en veengebieden er ook onder vallen. Daarnaast moeten kleine biomassacentrales, met een opwekcapaciteit vanaf 5MW, straks ook voldoen aan de duurzaamheidseisen die nu alleen gelden voor de grotere centrales (vanaf 20MW).
Dat staat in een concept-voorstel voor een richtlijn voor hernieuwbare energie die de Europese Commissie op 14 juli presenteert. De plannen zijn uiterst relevant voor Nederland, dat tot 2019 voor €14 mrd aan subsidies had toegezegd aan biomassacentrales. Het verbranden van biomassa was in 2020 goed voor meer dan de helft (54%) van de totale energie die in Nederland werd opgewekt middels hernieuwbare bronnen.
Het Brusselse voorstel, dat in handen is van het FD, is onderdeel van een pakket aan maatregelen en wetsvoorstellen van de Europese Commissie. Dat pakket, Fit for 55 geheten, moet ervoor zorgen dat de Europese Unie de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met minstens 55% heeft gereduceerd ten opzichte van 1990. Tot voor kort stond het reductiedoel van de EU nog op 40%.
Substantieel verhoogd klimaatdoel
Nu het reductiedoel substantieel verhoogd is moeten veel eerdere klimaatwetten ook worden aangescherpt, waaronder dus de richtlijn voor hernieuwbare energie. De huidige richtlijn dateert uit 2018 en gaat ervan uit dat in 2030 minstens 32% van de energie uit hernieuwbare bronnen als wind, zon en biomassa komt. Nu gaat dat omhoog naar 38% tot 40%, blijkens het concept-voorstel.
De rol die het verbranden van biomassa daarbij moet spelen is onderwerp van fel debat. Tegenstanders wijzen erop dat bij het verbranden van bomen broeikasgassen vrijkomen, terwijl die bomen - als ze niet gekapt zouden zijn - juist broeikasgassen opnemen. Zij zouden graag zien dat Brussel het gebruik van biomassa van de lijst met hernieuwbare energiebronnen afvoert en slechts het verbranden van lokale afvalstromen en residuen toestaat.
Maar tijdens het inspraakproces dat de Europese Commissie organiseerde in aanloop naar haar voorstel lieten vakbonden, het bedrijfsleven en overheidsinstanties juist weten alles bij het oude te willen laten.
Middenweg
De Commissie lijkt te opteren voor een soort middenweg. Diederik Samsom echode dinsdag tegenover de Tweede Kamer de woorden van zijn Brusselse baas, Eurocommissaris voor klimaat Frans Timmermans, door te zeggen dat er 'geen scenario denkbaar is waarbij wij 100% duurzame energie opwekken en gebruiken in 2050 zonder bio-energie.'
Samsom voegde eraan toe dat hij wel vindt dat het aandeel bio-energie in de energiemix omlaag moet. Nu is dat 60%, wat Samsom 'gênant veel' noemde, en dat moet wat hem betreft naar 15% tot 30%. Bio-energie omvat overigens wel meer dan het verbranden van biomassa alleen.
GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout vindt de aanscherping die de Commissie voorstaat tekortschieten en noemt het voorstel 'futloos'. Hij zegt best te begrijpen dat er 'reststromen zijn, zoals GFT-afval' die bruikbaar zijn voor energie-opwekking. Maar hij wil ervoor waken dat er straks materiaal de ovens in gaat dat beter een andere bestemming had kunnen krijgen. 'Je hebt strenge criteria nodig en dit voorstel schiet daarin tekort.'
Het huidige, demissionaire kabinet is onlangs gestopt met het geven van subsidies voor biomassacentrales die op hout draaien als reactie op een aangenomen motie hierover in de Tweede Kamer.