‘Bevries huren vrije huursector voor vijf jaar’
Het gros van de Nederlanders wil dat de overheid stevig ingrijpt op de woningmarkt. Driekwart van de huishoudens is voor bevriezing van de huren in de vrije huursector voor de komende vijf jaar. Ook wil vier op de vijf dat de overheid de bouw gaat stimuleren.
Natasja de Groot & Stefan ten Teije 04-09-19, 19:00 Laatste update: 05-09-19, 11:53
Voor veel Nederlanders lijkt de maat vol: zij willen dat de overheid iets doet aan de aanhoudende gekte op de woningmarkt. Dat valt althans op te maken uit een onderzoek van hypotheekadviseur Viisi. Een ruime meerderheid geeft in dat onderzoek aan dat de overheid paal en perk moet stellen aan het aantal huizen dat investeerders en beleggers mogen verhuren en verkopen.
Ook gaat voor drie op de tien ondervraagden bevriezing van de huren niet ver genoeg, zij willen dat de vrije verhuur zelfs helemaal wordt afgeschaft. ,,Deze resultaten laten zien hoe wanhopig Nederlanders zijn en hoe zeer zij verwachten dat de overheid de verantwoordelijkheid neemt”, zegt Tom van der Lubbe, medeoprichter van Viisi, in reactie op het onderzoek.
De Woonbond begrijpt de luide roep om overheidsingrijpen heel goed. De afgelopen jaren zijn de prijzen van huurhuizen en koophuizen zo hard gestegen dat een groeiende groep niet of nauwelijks kan slagen op de woningmarkt, reageert een woordvoerder van de Woonbond. ,,Het is frustrerend voor al die mensen die te veel verdienen voor een sociale huurwoning en te weinig voor een koopwoning. Zij zijn aangewezen op de vrije huursector en we zien dat verhuurders daar handig op inspringen. Vooral op plekken waar er schaarste is, rijzen de prijzen de pan uit.”
Gebonden
Tot frustratie van de Woonbond zijn verhuurders niet gebonden aan de maximale huurverhoging als een nieuwe huurder in de woning trekt. Dat die prijzen dan hard kunnen stijgen, was gisteren te zien in de cijfers van het statistiekbureau: de gemiddelde verhoging bij wisseling van huurders was dit jaar 8,2 procent, vorig jaar zelfs 9,6 procent.
Om de huursprongen aan banden te leggen, heeft de Woonbond ook al aangedrongen op bevriezing van de huren. ,,Niet alleen een wenselijke maar ook een noodzakelijke maatregel om de oververhitting aan te pakken”, denkt de Woonbond. Of de rijksoverheid zo’n gewaagde stap durft te zetten, durft de woordvoerder niet te zeggen. ,,In Berlijn durven ze het in elk geval wel. Daar wil het stadsbestuur de huurprijzen voor de komende vijf jaar bevriezen, om zo de huurders te beschermen. En daar is de huurverhoging een stuk lager dan bij ons”, voegt hij eraan toe.
De Amsterdamse wethouder Laurens Ivens (SP) staat niet onwelwillend tegenover huurbevriezing, zeker omdat er geen relatie meer is tussen woning en prijs, maar tussen schaarste en prijs. ,,Bewoners betalen dus voor de schaarste, niet voor de woning.” Als het aan hem ligt, komt er een maximale huurprijs per woning, op basis van het puntenstelsel. Daarmee zouden bizarre bedragen zoals die in Amsterdam worden gevraagd kunnen worden voorkomen, denkt hij. ,,Ik zag laatst een doorsnee eengezinswoning met een huur van 3600 euro per maand. Dan heeft een prijs geen enkele relatie meer met de woning.”
Instrumenten
Als wethouder mag hij alleen prijsafspraken maken over de huurprijs van nieuwe woningen, niet over bestaande bouw. ,,Van mij zou de minister best mogen ingrijpen in die markt door een maximale prijs te bepalen”, vult hij aan. De verantwoordelijk minister, Kajsa Ollongren, zegt dat haar de instrumenten ontbreken om een huurbevriezing of -verlaging door te voeren.
De bewindsvrouw kondigde voor de zomer wel aan om iets te willen doen aan excessieve huren in het middensegment (tot 1000 euro) via een zogeheten noodknop. De gemeenten schoten dat plan echter meteen af omdat zij vinden dat zij de maximale huurprijzen zélf en veel forser moeten kunnen bepalen.
Dat is het schrikbeeld van de vereniging van institutionele beleggers, IVBN. De club, die bestaat uit grote investeerders als pensioenfondsen, snapt het sentiment onder de Nederlanders, maar meent dat er een verkeerd beeld bestaat over de vrije huursector en dat zij daar op worden afgerekend. ,,Het idee is dat er in de hele vrije huursector excessen plaatsvinden, maar dit speelt voornamelijk in de particuliere woningmarkt. Zoals bij de verhuur aan expats,” aldus directeur Frank van Blokland van IVBN.
Dat excessen moeten worden ingedamd, vindt de directeur ‘logisch’. Zijn vrees is alleen dat de politiek doorslaat en besluit tot verregaande regulering. ,,Dat kan wel eens desastreuze gevolgen hebben voor de nieuwbouw en van verduurzamingsinvesteringen in bestaande huurwoningen”, waarschuwt hij.
Panacee
Ook Van der Lubbe van hypotheekadviseur Viisi denkt dat bevriezing van de huren of afschaffen van de vrije verhuur niet het antwoord is op de problemen op de woningmarkt. Ook de 100 miljoen die de overheid wil uittrekken om de woningcorporaties te stimuleren meer te bouwen, is volgens hem geen panacee. ,,We zijn meer gebaat bij een geïntegreerde aanpak op nationaal niveau, een soort Deltaplan voor de woningmarkt”, zegt hij.
Eerder riepen de NVB, de club van ontwikkelaars en bouwers, en de makelaars het kabinet ook al op om de regie te pakken en de portemonnee te trekken.