OnoMatopee schreef op 22 augustus 2019 18:13:
Aanmodderend BAM zal komende maanden drastische keuzes moeten maken
bouwbreed 11
Aanmodderend BAM zal komende maanden drastische keuzes moeten maken
Rob van Wingerden tijdens de persconferentie. Foto: Eran Oppenheimer
BAM, dat in de eerste helft van 2019 een verlies van 52 miljoen euro leed, gaat de komende maanden mogelijk afscheid nemen van weinig lucratieve marktsegmenten. Dat zei bestuursvoorzitter Rob van Wingerden in een toelichting op de halfjaarcijfers. De kans bestaat dat ook afscheid genomen wordt Van Wingerden zelf.
Rob van Wingerden krijgt het lek bij BAM niet boven. Al sinds zijn aantreden in oktober 2014 zijn de marges mager. In zijn eerste volle jaar, 2015, bleef van de omzet 0,1 procent nettowinst over. De jaren erna was dat 0,7 en 0,2 procent. In 2019 koerst BAM af op 1 procent – als het tenminste de tweede helft van het jaar niet tegenzit zoals in het eerste deel van 2019.
Na weer een groot verlies, 52 miljoen euro in het eerste half jaar van 2019, rijst de vraag over de houdbaarheid van de positie van topman Rob van Wingerden. “Er is twijfel”, zei Van Wingerden daar zelf donderdagmiddag tijdens de toelichting op de jaarcijfers over. “Ik ga er niet over.”
Rob van Wingerden: ‘Het is best zwaar’
De schade van het eerste half jaar van 2019: Een verlies van 94 miljoen euro op projecten in Dubai en Duitsland en een nieuw verlies van 7,5 miljoen euro op de Zeesluis IJmuiden, waardoor het totale projectverlies op het grote infraproject op 114 miljoen euro uitkomt. “Het is best zwaar”, bekende de topman. “We hebben een visie die staat als een huis. Het is jammer dat dat zich niet in resultaten vertaalt.”
Die 94 miljoen euro verlies is volgens hem nog niet helemaal door het putje. “Het zou me niet verbazen als de helft hiervan terugkomt.” Al kan dat volgens de topman door gerechtelijke procedures nog jaren duren. De opdrachtgevers uit Duitsland en Dubai hebben wijzigingen van het ontwerp gevraagd. BAM wil niet opdraaien voor alle meerkosten.
BAM moet kiezen: where to play, where to earn
De komende maanden gaat BAM de nieuwe strategie voor de komende jaren bepalen, kondigde de BAM-topman aan. “Where to play, where to earn.” Het lijkt er sterk op dat BAM afscheid gaat nemen van markten waar voor het bouwconcern uit Bunnik weinig eer te behalen is. Zo nam BAM dit jaar afscheid van de markt voor funderingen voor windmolens op zee. “Achteraf is het erg ingewikkeld om daar een plek in te vinden”, zei Van Wingerden. BAM kwam niet verder dan zes funderingsblokken.
In de nieuwe strategie beoogt BAM minder een projectenbedrijf worden, dat van project naar project rent en steeds weer opnieuw het wiel uitvindt. “Dat is waar we vandaan komen. Natuurlijk is het ook onze kracht: onze mensen maak je niet gek. Maar wie moeten naar een nieuw dna.”
Geen Zeesluisachtige toestanden meer
Ook hoopt BAM dan nooit meer in Zeesluisachtige toestanden terecht te komen, waarbij een prijs afgegeven moest worden voordat het ontwerp volledig klaar is. Voor Rijkswaterstaat hoopt BAM complexe projecten in alliantie te kunnen doen, waarbij eerst het ontwerp wordt gemaakt, voordat een bedrijf wordt geselecteerd en een prijs wordt bepaald. Volgens Van Wingerden is met Rijkswaterstaat afgesproken om een paar proefprojecten op deze manier te doen. “Een groot project en een project met een grote schaal.”
Had zo’n samenwerking met Rijkswaterstaat maar eerder kunnen starten, hoorde je hem bijna denken. Dan had er nooit een Zeesluis-dramaproject geweest. Het verlies van 7,5 miljoen euro in de eerste helft van 2019 had te maken met het slechte weer in het eerste deel van het jaar. Ook bleek het afzuigen van een kleilaag voorafgaand aan het afzinken van een caisson geen goede methode. Voor het tweede caisson werd daarom gekozen voor het cutteren van de klei, legde Van Wingerden uit. De planning van de zeesluis blijft volgens hem wel op schema. “We zitten ongeveer halverwege.”
BAM nog bezig met inventariseren schade door stikstofuitspraak
Of BAM ook schade gaat oplopen als gevolg van de stikstofuitspraak is nog onduidelijk. “Bij ons zijn nog geen projecten geraakt”, wist Van Wingerden te melden over de lopende projecten waarvoor al een vergunning is afgegeven. Over de projecten die in de pijplijn zitten, was hij minder zeker. “Dat zijn we nu aan het inventariseren.” BAM heeft speciaal voor de stikstofproblematiek een taskforce opgericht die alle projecten doorlicht. De verbreding van de A27 bij Amelisweerd komt in ieder geval voorlopig niet in de pijplijn. De Raad van State heeft daar een stokje voor gestoken. Van Wingerden bekende dat BAM interesse in het project had. “Misschien dat we betrokken raken.”
Dat de bouwsector de komende vijf jaar mogelijk 14 miljard euro aan omzet misloopt door de stikstofuitspraak, zoals ABN Amro uitrekende, vindt de BAM-topman een “wake up call in de goede zin van het woord”. “Als de getallen waarover ABN Amro het heeft waar worden, is het impactvol. We hebben een enorme bouwopgave in Nederland. Het zou jammer zijn als dit de boel zou gaan vertragen.”
Van Wingerden zegt er overigens voor te zijn dat duurzaamheid prioriteit krijgt. “Maar het is niet goed als we opeens volop op de rem moeten of een haakse bocht moeten nemen.” Hij hoopt dat de taakgroep van Johan Remkes met slimme oplossingen komt. Volgens de BAM-bestuurder moet er “niet zo zwart-wit” naar het vraagstuk gekeken worden. “Ik vind dat je rekening moet houden met toekomstige ontwikkelingen.” Zoals elektrisch rijden en milieuvriendelijke manieren om woningen te verwarmen.
Niet zonder horten en stoten
Of BAM in de toekomst ook rekening gaat houden met Van Wingerden is de vraag. Dat zal uiterlijk 15 april volgend jaar als de aandeelhoudersvergadering worden gehouden, moeten blijken. De Tesla-rijdende topman gooit de handdoek voorlopig nog niet in de ring. “Ik denk dat we het lek boven krijgen, maar het gaat niet zonder horten en stoten. Het is een kwestie van lange adem.”