Vervolg artikel
Begroting coronasteun na twee maanden al achterhaald
Het lage aantal faillissementen in de retail kan niet los worden gezien van de coronasteun. Voor 2021 had kabinet 7,2 miljard euro begroot aan tegemoetkoming vaste lasten (TVL) voor bedrijven – dus lang niet alleen retailers – die getroffen waren door coronamaatregelen. Nog eens 7,7 miljard was in 2021 begroot voor de noodmaatregel overbrugging werkgelegenheid (NOW).
Weinig begrotingsposten zijn overigens zo veranderlijk als coronasteun. Na de aankondiging van de nieuwe maatregelen in november – waaronder sluiting van niet-essentiële winkels om 17.00 uur – kwam er 2,2 miljard euro extra aan TVL en nog eens 1,5 miljard voor de NOW.
Meeste ketens niet bezig met vestigingen openen of sluiten
Door die steunmaatregelen is het hooguit mogelijk een tussenbalans op te maken van de coronacrisis in de retail. De forse toe- en afnamen van omzetten leidden de afgelopen 22 maanden nog niet tot meer dynamiek op de gebruikersmarkt voor winkels. Integendeel. ‘Ik zie weinig mutaties. De meeste ketens zijn bezig met andere dingen dan het openen of sluiten van vestigingen. Ze bekijken hun interne processen’, zegt Gerard Zandbergen, ceo van Locatus.
Consument pakt deel van oude gewoonten op
‘Duidelijk is wel wie het goed hebben gedaan sinds de uitbraak van de covid-19. In de eerste plaats zijn dat de lokale winkels die in dagelijkse behoeften voorzien, zoals de supermarkt, de slager en andere winkels voor eten en drinken. In het begin deden ook bouwmarkten het goed. Mode in winkelstraten kreeg juist harde klappen’, zegt Zandbergen.
Maar de omzetverschuivingen zullen volgens de topman van Locatus niet allemaal structureel zijn. Zodra dat weer kan, pakt de consument in ieder geval een deel van zijn oude gewoonten op. ‘Gaan supermarkten hun winst consolideren? Alleen deels. De horeca is gedeeltelijk open. En mensen zijn, voordat de nieuwe maatregelen van kracht werden, vaker naar kantoor gegaan’, aldus Zandbergen.
Zara presteert sterk
Hans van Tellingen, directeur-eigenaar van retailonderzoeksbureau Strabo, ziet ook sterke prestaties van enkele grote internationale modeketens. ‘H&M en Zara komen als grote winnaars naar voren. Primark ook, terwijl het niet eens een webwinkel heeft’, aldus Van Tellingen.
Van bijvoorbeeld Zara hadden aandelenbeleggers de goede resultaten al voorspeld. Uit een eerdere analyse door Vastgoedmarkt bleek dat Inditex, moederbedrijf van Zara, op de beurs veel beter presteerde dan vastgoedbedrijven als URW, Klépierre en Wereldhave. De moderetailer investeerde tijdens de coronacrisis sterk in e-commerce. Inditex koos daarbij voor grotere winkels.
Die aandelenbeleggers heeft Inditex niet teleurgesteld. Het Spaanse modeconcern kwam in september met klinkende resultaten over de eerste helft van boekjaar 2021, dat loopt vanaf 31 januari. De omzet in het tweede kwartaal van dit jaar lag 7 procent hoger dan in de vergelijkbare periode van 2019, toen niemand nog van covid-19 had gehoord. Ten opzichte van vorig jaar, toen de crisis uitbrak, verbeterde het resultaat sterk. Had Inditex in de eerste helft van 2020 nog een verlies geboekt van 195 miljoen euro, in de vergelijkbare periode 2021 was er een winst van 1,27 miljard euro.
MKB is kind van de rekening
De resultaten van Zara illustreren de polarisatie in het winkellandschap. Van Tellingen: ‘Het zou me niet verbazen als Zara en H&M weer fysieke winkels gaan openen. Die ketens zullen niet voor altijd blijven focussen op de allerbeste plekken. Ook andere locaties komen weer in beeld.’
Kind van de rekening is volgens Van Tellingen de minder grote retailketens. ‘Op het midden- en kleinbedrijf heeft de coronacrisis echt wel een negatief effect’. Toch is Van Tellingen optimistisch. ‘De menselijke geest is sterk. Dat blijkt wel uit het grote aantal zelfstandigen dat er juist nu voor kiest een winkel te openen.’