BAM-ceo Ruud Joosten: ‘We kunnen alles bouwen wat we willen bouwen’
BAM is verlost van een heel groot deel van zijn riskante projecten, zei ceo Ruud Joosten donderdag bij de toelicht op de jaarcijfers. “Er is minder dan een handjevol over.”
Nieuws
marktontwikkelinguitgelichtmarktontwikkelingCobouw50BAM
Eerste publicatie 06:00Laatst gewijzigd 18 feb 2022
CEO Ruud Joosten (r) en CFO Frans den Houter (l) zijn elke dag bezig met derisking. Foto: Paul Dijkstra
“We staan er steeds beter voor”, vatte ceo Ruud Joosten de toestand van BAM donderdag samen tijdens een persconferentie over de jaarcijfers in een hotel aan de Zuidas. Na het grote verlies van 122 miljoen euro in 2020 is BAM in een sneltreinvaart bezig de grootste risico’s uit het bedrijf te halen en geen onverantwoorde, nieuwe risico’s in het bedrijf toe te laten.
“Erg blij” was Joosten met “een sterk jaar”. Over 2021 behaalde het bouwconcern uit Bunnik weer winst: 18 miljoen euro.
Geen grote projecten meer aannemen boven de 150 miljoen euro, was een van de maatregelen. “We hebben de guts gehad om te zeggen: dat doen we niet meer”, zei de topman terugkijkend.
Nieuwe Kuip
Grote werken als de wegverbreding bij Utrecht (A27) en de Zuidas liet BAM aan concurrenten. De nieuwe Kuip? Alleen als Feyenoord tientallen miljoenen meer wilde betalen. Na de financieel “pijnlijke” Zeesluis IJmuiden was de maat vol. “Het gaat niet alleen om trots en we stappen erin en we zien wel wat de risico’s zijn.”
Risico’s uit het bedrijf halen, lukte afgelopen jaar door bedrijven in België en Duitsland met een gezamenlijk omzet van 0,9 miljard euro te verkopen en BAM International verder te ontmantelen. “Het aantal risicoprojecten neemt sowieso af door dit soort disinvesteringen”, zei de ceo. Ook is Joosten opgelucht dat BAM af is van het Oosterweel-project (ring Antwerpen), ook al maakte hij zich daarmee niet populair bij de zuiderburen.
BAM is afgelopen jaar grotendeels bevrijd van risico’s, zei de voormalige Akzo-Nobel-manager. “We hopen het derisken in de loop van dit jaar af te ronden. Hoewel dat misschien niet helemaal zal lukken.” Volgens hem heeft BAM op dit moment nog een “handjevol” risicoprojecten lopen. De Afsluitdijk is een van die projecten. Joosten wilde het niet bevestigen, maar het lijkt erop dat BAM afgelopen jaar een verliesvoorziening nam wegens “scope-verbreding” van het project. Het bouwconcern is nog in gesprek met Rijkswaterstaat over de verdeling van de kosten. Duidelijk is dat het ontwerp van de spuisluizen bij Den Oever niet goed was. De meerkosten zouden mogelijk oplopen tot in de honderden miljoenen euro’s, bleek vorig jaar uit onderzoek van Cobouw.
Fehmarnbelt-tunnel
Risicovol zijn ook de nieuwe sluis in Terneuzen, die na vertraging door “issues” volgend jaar opgeleverd moet worden, en de langjarige Fehmarnbelt-tunnel. BAM Infra en BAM Contactors bouwen in Zeeuws-Vlaanderen sinds 2017 samen met de Belgische bedrijven Deme en Van Laere een van de grootste sluizen van de wereld, met een waarde van 753 miljoen euro. BAM Contractors is deze maand verkocht aan een Belgisch bouwbedrijf. Hoe groot het belang is van BAM Infra in de nieuwe sluis van Terneuzen is, wilde Joosten niet zeggen.
De Fehmarnbelt-tunnel zou BAM in deze tijd ook niet aangenomen hebben, zei Joosten. De 18 kilometer lange afzinktunnel tussen Denemarken en Duitsland heeft een contractwaarde van 3,4 miljard euro, met een aandeel van 25 procent (850 miljoen euro) voor BAM. Het is de Duitse dochter Wayss & Freytag die het project namens BAM uitvoert. Dat Duitse bedrijf is nog steeds niet verkocht. Joosten gaf toe dat er al lang over de overname van het Duitse ingenieursbureau wordt gepraat.
Dagelijks zijn Ruud Joosten en financieel directeur Frans den Houter met het derisken bezigen, zeiden ze gebroederlijk. “Maar het is geen dagtaak.” Als het allemaal achter de rug is, hopen ze eindelijk eens tijdens een persconferentie meer aandacht te kunnen schenken aan “mooie” projecten als de Zalmhaventoren of die nieuwe snelweg in Brabant.
Zeesluis IJmuiden
Op het moment dat Joosten en Den Houter donderdag over de Zeesluis IJmuiden begonnen te praten, ontspanden hun gezichten. Een commissie die onder leiding van Tjibbe Joustra onderzoek deed of de aannemerscombinatie BAM en VolkerWessels een deel van megaverlies terug kan krijgen, is eruit. “Dat hebben we pas deze week gehoord”, zegt Joosten. Hij verwacht dat uiterlijk volgende maand duidelijk wordt wat de uitkomst is.
De bouwers maakten de afgelopen jaren ieder een verlies van 112 miljoen euro op de sluis die eind januari officieel geopend werd door Koning Willem-Alexander. “Wij vinden dat een deel van de kosten verhaalbaar moet zijn”, zei Joosten vorig jaar. Volgens onderzoek van Cobouw zou het om tientallen miljoenen euro’s gaan, die de bouwers claimen. Een bron noemt zelfs honderd miljoen euro.
Wat daarvan waar is? Joosten en Den Houter glimlachten stilletjes. “Er kan alleen maar een positief bedrag uitkomen”, zei Den Houter. Het verlies is afgelopen jaren namelijk al genomen. De overheid kan nog wel in beroep gaan.
Geen krokodillentranen
De omzet van BAM groeide ondanks alle verkopen vorig jaar met 7 procent naar 7,3 miljard euro. “Dat is meer dan we verwacht hadden”, zei Joosten. De nieuwe strategie van BAM ging uit van een daling van de omzet naar 5,5 miljard euro in 2023. Dat lijkt niet uit te komen. “De vraag naar bouw is gigantisch. Het is niet zo dat er een tekort aan bouwprojecten is.” Ook niet door stikstof of door een tekort aan personeel. “We kunnen alles bouwen wat we willen bouwen.”
Stikstof heeft de afgelopen jaren weinig invloed gehad op het werk van BAM. Wel kan de impact op de bouwsector groter worden, concludeert BAM na recente ontwikkelingen. “De 25-kilometergrens is niet meer zeker, de saldering kan niet meer en de bouw krijgt misschien geen uitzonderingspositie meer”, somt Joosten wat onzekerheden op. De stikstofproblematiek vindt de ceo overigens “ontzettend moeilijk te volgen en te snappen”. Joosten neemt aan dat nu er een minister van wonen, een minister van stikstof én een minister van infrastructuur is, dat ze de stikstofproblemen samen wel gaan oplossen. “We moeten in Nederland immers 100.000 woningen per jaar bouwen.” De trage vergunningverlening is volgens hem voor de bouw een groter probleem dan stikstof.
Dat grote infraprojecten door stikstof on hold staan, maakt hem niet ongerust. “Ik ben daar minder nerveus onder. Want ik heb gezegd: we gaan niet meer die grote lumpsumprojecten doen. Ik kan er dan ook niet met grote krokodillentranen naar kijken.”