Conflict Midden-Oosten zet AEX onder druk

(ABM FN-Dow Jones) De Amsterdamse beurs is afgelopen week gedaald, terwijl het conflict tussen Israël en Iran in het Midden-Oosten het sentiment bepaalde. 

Aan het einde van de week was er enige opluchting omdat de VS zich nog niet actief mengen in de strijd tussen Israël en Iran, althans voorlopig nog niet.

Ondanks dat deze escalatie dus voorlopig uitblijft, was dat niet voldoende om de weekverliezen weg te poetsen.

Op een slot van 908,52 punten op vrijdag verloor de AEX op weekbasis 1,5 procent. Een week eerder sloot de index op 922,62 punten, toen een verlies van 0,8 procent.

"Het weer is beter dan de beurs", omschreef André van Eerden van Aberfeld Asset Management tegenover ABM Financial News het algemene sentiment.

De angst dat Amerika aanvallen op Iran gaat uitvoeren, hing de afgelopen dagen boven de markt. Het Witte Huis kondigde donderdagavond echter aan dat president Donald Trump een beslissing hierover binnen twee weken zal nemen. Washington creëert hiermee de ruimte om Teheran terug aan de onderhandelingstafel te krijgen om een atoomdeal te sluiten. Iran wil echter alleen praten als de Israelische aanvallen stoppen.

De angst voor een onmiddellijke militaire escalatie is wel verminderd en heeft beleggers wat lucht gegeven, volgens analisten van IG.

Vrijdag voerden een aantal Europese ministers van Buitenlandse Zaken in Genève gesprekken met Iraanse functionarissen, maar er waren geen hoge verwachtingen voor een doorbraak en die kwam er ook niet. Wel zouden de partijen bereid zijn om nog meer gesprekken te voeren. De Franse president Emmanuel Macron zei zaterdag op X dat Frankrijk en zijn Europese partners de onderhandelingen met Iran over zijn atoomprogramma zullen versnellen. Dat deed Macron na een telefoongesprek met zijn Iraanse ambtgenoot Masoud Pezeshkian.

Volgens Trump kunnen echter alleen gesprekken tussen de VS en Iran de situatie oplossen. 

"Europa is niet in staat om hierbij te helpen", aldus de president.

De berichtgeving uit het Witte Huis zorgde vrijdag wel voor lagere olieprijzen, maar op weekbasis was er een verdere stijging. In de afgelopen twee weken is olie al ruim 15 procent duurder geworden. Als het conflict zorgt voor problemen in de Straat van Hormuz, dan komt een derde van alle olieleveringen ter wereld in gevaar.

Het Iraans-Israelische conflict stond ook in de schijnwerpers tijdens de bijeenkomst van de G7, aan het begin van de week in Canada. Daar probeerden handelspartners van de VS, zoals Canada en de Europese Unie, ook om met Trump tot een handelsdeal te komen. Dat lukte niet echt, want de president verliet voortijdig de top.

Onderhandelaars van de EU zouden intussen wel bereid zijn om de Amerikaanse importheffingen van 10 procent te accepteren voor alle export, in de hoop daarmee hogere tarieven op auto's, medicijnen en elektronica te voorkomen. Dit meldde het Duitse Handelsblatt afgelopen week.

The Wall Street Journal meldde zaterdag op basis van een conceptovereenkomst dat de VS en EU dicht bij een akkoord lijken over verschillende niet-tarifaire handelskwesties, maar wat er gaat gebeuren met de importheffingen waar de beide partners mee dreigen, blijft onduidelijk.

Verder vindt komende dinsdag en woensdag de belangrijke NAVO-top plaats in Den Haag. Hoog op de agenda staat een plan om de NAVO-norm voor defensie-uitgaven te verhogen naar 5 procent van het bruto binnenlands product. Spanje bleek afgelopen week al tegen het plan.

Fed heeft nog steeds geen haast met renteverlagingen

Op de achtergrond bleef afgelopen week verder de Amerikaanse rente een thema, na het rentebesluit van de Federal Reserve woensdagavond. De Fed handhaafde de rente conform de verwachting in een bandbreedte van 4,25 tot 4,50 procent.

"De Fed geeft duidelijk aan dat ze geen haast heeft, maar bereid is om in te grijpen als de inflatie blijft afnemen en de zwakte op de arbeidsmarkt toeneemt. De opwaartse bijstelling van de inflatievooruitzichten kan de verwachtingen voor een agressieve versoepeling temperen, maar de ongewijzigde dot plot voor 2025 stelde de markten gerust dat de Fed flexibel blijft", zei beleggingsstrateeg Dan Siluk van Janus Henderson.

Powells collega Christopher Waller, die gouverneur is binnen de centrale bank, gaf vrijdag in een interview op CNBC aan dat er mogelijk ruimte is om de rente in juli te verlagen.  

Trump haalde na het rentebesluit op Truth Social opnieuw fel uit naar Powell, die Amerika "miljarden kost" door niet de rente te verlagen. Vrijdagavond deed de president er nog een schepje bovenop en dreigde hij weer om Powell te ontslaan.

"Misschien, heel misschien, zal ik van gedachten moeten veranderen over het ontslaan van [Powell]", zei Trump in een nieuwe tirade gericht aan de Fed-voorzitter.

"Ik weet niet waarom het [FOMC] deze totale en complete idioot niet terzijde schuift!", aldus de president. Of Trump grondwettelijk gezien makkelijk van Powell afkomt is de vraag, maar "hoe dan ook, zijn termijn eindigt binnenkort!", aldus de president.

"Het lijkt op een politiek spel tussen Powell en Trump, en dat is natuurlijk niet goed", zei Van Eerden. Trump vindt de rente veel te hoog voor de biljoenen aan overheidsschulden die zijn gemaakt toen de rente dicht bij nul stond. Dat is volgens Van Eerden ook een reden waarom de dollar de laatste tijd erg onder druk staat. Maar voor de Fed telt alleen de economie en de arbeidsmarkt en Powell lijkt voorlopig nog geen noodzaak te zien om een stap te zetten.

"De economie verkeert in een solide staat. De arbeidsmarkt roept niet om een renteverlaging en het gevoel bij bedrijven over de importheffingen is heel anders dan drie maanden geleden. Het gevoel is dat we hier doorheen gaan werken en weten wat er gaat komen. Het is veel constructiever", zei Powell afgelopen week.  

Komende dinsdag en woensdag moet Powell zich verantwoorden in het Amerikaanse Congres tijdens de halfjaarlijkse hoorzittingen over het monetaire beleid van de Fed.

Ook in Europa was er monetair nieuws. De Bank of England handhaafde zoals verwacht de rente, net als de Turkse collega's, maar de Zwitserse, Zweedse en Noorse centrale bank verlaagden hun rentes met 25 basispunten. In Zwitserland staat de beleidsrente nu op nul. Voor de Zwitsers is het vooral een reactie op de flinke waardestijging van de frank, die als veilige haven wordt gezien in het huidige onzekere klimaat.

In China en Japan bleven de rentes afgelopen week ongewijzigd.

De goudprijs daalde met zo'n twee procent op weekbasis. Goud wordt door beleggers als veilige haven gezien in onzekere tijden, maar net als bij Amerikaanse staatsobligaties lijkt deze status onder druk te staan, zo stelde analist Teeuwe Mevissen van Rabobank afgelopen week in een marktcommentaar.

De dollar wint intussen wat terrein, merkte Mevissen op. Maar de concurrentie voor de dollar als wereldreservemunt klopt op de deur. De euro/dollar handelde vrijdag op 1,1521.