.
Sigrid Kaag verwaarloost haar kerntaak
================================
Door RONALD PLASTERK
Gisteren, 18:33
in COLUMNS
Er is een kleine maar hardnekkige groepering die buiten de universiteitssteden weinig steun heeft in het land, maar toch iedereen in de houdgreep houdt en onze nationale portemonnee beheert: D66. In de provincies waar partijen vrij kunnen bepalen met wie ze willen samenwerken, doet D66 nul van de twaalf keer mee. Bij de verkiezingen zijn ze gehalveerd. Toch zijn ze landelijk allesbepalend. Laten we eens een lijstje maken.
D66 vindt de vrije pers ingewikkeld. D66-Kamerleden stellen dat hun D66-staatssecretaris de omroep ON moet stoppen, omdat hij onwaarheden verkondigt. Maar een omroep mág zaken als feit presenteren waarvan anderen zeggen dat die niet waar zijn. Je mag bij de publieke omroep vertellen dat Jezus na drie dagen is opgestaan uit de dood. Je mag vertellen dat de natuur in Nederland op omvallen staat. Anderen zullen zeggen dat je niet uit de dood kunt opstaan, of dat de natuur er best behoorlijk bij staat, maar het tegendeel mag gezegd worden. Geen ombudsvrouw (voormalig D66-Kamerlid!) zal er wat van zeggen.
Zolang iedereen binnen de grenzen van het strafrecht blijft, is het juist de bedoeling dat de publieke omroep pluriform is. De worsteling met dulden van andere opvattingen zag je ook bij een D66-Europarlementariër, die vrouwen die het niet eens zijn met het transgenderbeleid de toegang tot het parlement wil ontzeggen. „We kunnen niet toestaan dat ze deelnemen aan onze democratische instituties.”
’s Rijks financiën zijn in handen van D66. Sigrid Kaag is Financiën gaan doen omdat zij en de spindoctors Paternotte en Sjoerdsma wisten dat Financiën na de MP de belangrijkste plek in het kabinet is, en ze dus als tweede partij die plek moesten opeisen. Maar Kaag heeft er geen affiniteit mee. Ze twittert over de ramadan en het klimaat, vliegt naar onduidelijke conferenties van ’ministers van financiën voor klimaat’, maar verwaarloost de kerntaak.
Bewaken
Die kerntaak is om – in de as met de MP als twee generalisten – samen te bewaken dat de departementen allemaal aan hun trekken komen, zodat er een balans blijft in de begroting. In plaats daarvan is de minister constant bezig met het gooien van zoveel mogelijk geld naar het onderwerp dat D66 in de formatie heeft binnengesleept: extreem hoge budgetten voor stikstof en klimaat. En ze stelt over de bezuinigingen op de rest van de begroting: „We moeten gewoon weer binnen onze marges gaan leven.” En over het klimaatbeleid: „Het gaat om het redden van onszelf!”
Dat laatste is ten eerste niet haar portefeuille, maar het is ook niet waar. Je kunt zeker volhouden dat ook een klein land als Nederland een evenredig aandeel moet leveren aan het terugbrengen van de CO2-uitstoot, maar dat is vooral een moreel punt.
Onmeetbaar klein
Feitelijk is het gevolg op het wereldklimaat van wat Nederland doet onmeetbaar klein, terwijl het voor gezinnen in Nederland een zeer grote uitgave is (vele duizenden euro’s per huishouden). Lieftinck, Duisenberg en Kok en andere eerdere ministers van Financiën draaien zich om in hun graf als ze zouden zien hoe hun opvolger partijpolitiek bedrijft met de staatskas. Op sociale zaken wordt bezuinigd, het ov wordt duurder, maar de subsidie op de Tesla gaat omhoog!
Henk Nijboer, de altijd gematigd formulerende woordvoerder financiën van de PvdA, verzuchtte: „We kregen vandaag geen voorjaarsnota maar een voorjaarspuzzel, technisch de slechtste die ik in tien jaar zag.”
Het PBL maakt gehakt van de bestedingen van deze enorme fondsen: van de 82 uitgaven hebben volgens het PBL 25 geen zelfstandig effect, 23 hebben niet een plausibel effect en 23 zijn niet te valideren, waardoor er maar 12 van de 82 overblijven. Het geld smijten gaat door.
Minister Kaag veroorzaakt verder een breuk in het staande kabinetsbeleid door niet met Duitsland op te trekken tegen overdrachten van geld naar Spanje. Hierover hebben VVD en CDA, en ook minister-president Mark Rutte persoonlijk, zich altijd erg beslist opgesteld: géén overdrachten naar zuidelijke lidstaten die hun financiën niet op orde hebben. Het geeft verkeerde prikkels, en de Nederlandse belastingbetaler betaalt. Zo’n ingrijpende wijziging van het Nederlandse standpunt, op een punt dat direct raakt aan het landsbelang, kan toch niet het gevolg zijn van enkel een ministerswisseling? Misschien zou dit de druppel kunnen zijn die de emmer doet overlopen bij de VVD.
De oplossing ligt voor de hand. VVD en CDA moeten eisen dat een stevig deel van in ieder geval de stikstoffondsen, 25 miljard euro – bijna vierduizend euro per huishouden – besteed wordt om de noden in het land op te vangen: koopkracht, kwaliteit van het onderwijs, zorg, veiligheid, verkeer en woningbouw. Ze moeten ook eisen dat de minister van Financiën in het conflict met Spanje alsnog Duitsland steunt.
Einde kabinet
Dat zal einde kabinet zijn. De stekker uit de coalitie trekken klinkt voor VVD en CDA misschien eng, maar zal door het electoraat meer gewaardeerd worden dan dit door D66 gedomineerde kabinet in het zadel houden.