Econoom: ’Linkse activisten hebben ons land overgenomen’
Wierd Duk
2 uur geledenin Binnenland
Waarom zou je op hogere leeftijd bewust het risico lopen gecanceld te worden? Econoom Frits Bosch schreef een ’rechts’ pamflet over Nederland, waarna sommige vrienden afscheid van hem namen. ,,En toch heb ik gelijk.”
,,Ik ben 75 en hoef me niet druk te maken over mijn reputatie”, zegt Frits Bosch.
Bosch, macro-econoom en socioloog, werkte veertig jaar in het financiële bedrijfsleven. Hij schreef columns, artikelen en een tiental boeken waarin hij zich steeds vaker waagt aan politiek-maatschappelijk-culturele analyses. ,,Als je de huidige tijdgeest écht wilt begrijpen moet je dat multidisciplinair aanpakken: een analyse enkel vanuit de economie of de politiek is te beperkt.”
’Links kartel’
De vraag was: waarom zou je je als pensionado, met een heel leven achter je, willen mengen in het publieke debat in Nederland, met een analyse en meningen die bij de mainstream op weinig gehoor stuiten? En daarbij bovendien het risico lopen door vrienden en kennissen te worden buitengesloten? Frits Bosch’ nieuwe boek Kafkaistan namelijk is een aanklacht tegen de gevestigde orde; het ’linkse kartel’, zoals hij het uitdrukt.
,,Ik merk wel dat die mening weinig welkom is”, zegt Bosch. ,,Vrienden van mij vinden het boek te negatief. Zij ’tellen hun knopen’, zeggen ze, en vinden dat ik dat ook moet doen. Ze hebben een ruim pensioen, een mooi huis, leuke kleinkinderen, ze golfen en gaan drie keer per jaar naar hun tweede huis in Spanje. Zij zijn tevreden en vinden dat ik dat ook zou moeten zijn.”
Maar Bosch, die zichzelf ziet als een ’typische Telegraaf-lezer’, wil zich niet bij die conclusie neerleggen, Waarom niet? .,,Omdat ik uit eigen ervaring heb ervaren hoe Nederland is overgenomen, sinds de jaren 60, door linkse activisten. De sombere situatie waar wij nu in zitten, niet alleen in Nederland, maar in de hele westerse wereld, is daarvan het gevolg.”
Gewelddadige opstand
Over wat voor somberheid spreekt de auteur? Wat is er zo ’Kafkaësk’ aan deze tijd? ,,We zijn het geloof in de democratie verloren: autocratie en zelfs fascisme liggen op de loer. Mensen hebben geen vertrouwen meer in de politiek, noch in individuele politici, op een enkele uitzondering als Omtzigt na. Dat is de insteek van mijn boek: wij zijn verdeeld, politiek en cultureel, er leven inmiddels vertegenwoordigers van meer dan 200 verschillende nationaliteiten naast elkaar in een gefragmenteerd Nederland en de polarisatie tussen links en rechts, progressief en conservatief, is reusachtig.”
Van het omslagpunt, zegt Bosch, was hij als student ooggetuige. ,,Ik studeerde in Amsterdam, woonde in een 2-kamer appartement voor 65 gulden en heb daar de studentenopstand meegemaakt, die hartstikke gewelddadig was. Dat jongerenprotest liep uit op de extreemlinkse terreur van Baader-Meinhof, de Rote Armee Fraktion en de Rode Brigades. Ook bij mijn studie werd de insteek marxistisch, ineens moest alles vanuit de klassenstrijd behandeld. De sfeer was ronduit revolutionair. Ik dacht: wat is hier aan de hand?”
’Lange mars’
Hij maakte mee hoe een vriend van hem bekende: ,,Ik ben niet langer gereformeerd, ik ben nu marxist. Die calvinistische Nederlanders wilden blijven geloven in iets: dat werd de emancipatie van de ’onderdrukten’.”
Links maakte een ’lange mars’ door de instituties, beweert Bosch. ,,Het progressieve verhaal werd dominant, in het onderwijs, de wetenschap, het bestuur, de media, zelfs in de banken en de financiële wereld. Links werd het establishment; rechts, zie Wilders, is er tegenwoordig voor de gewone man.”
’Probleem genegeerd’
Critici zullen tegenwerpen: sinds het kabinet-Den Uyl was er geen links kabinet in Nederland aan de macht: vooral CDA en VVD regeerden. Belangrijke publieke voorzieningen werden geprivatiseerd, ’marktwerking’ werd een toverwoord. Dus hoezo heeft een ’links kartel’ de macht?
Bosch: ,,De overheid dringt door tot in de haarvaten van de samenleving met een overmaat aan regelgeving, toeslagen en subsidies. En op belangrijke thema’s als immigratie, asiel, de multiculturele samenleving, het klimaat of genderpolitiek buigen CDA en VVD mee met links. Zijn aan de kiezer ooit de gevolgen van de massa-immigratie voorgelegd? Nee. Dat probleem is gewoon genegeerd.”
En nu, beweert Frits Bosch, staan de westerse democratieën op een tweesprong: blijft ons democratisch systeem functioneren, of vormen ’autocratie’ en ’fascisme’ inmiddels een reële bedreiging? Zie bijvoorbeeld in Duitsland de spectaculaire opkomst van de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) of kijk naar het openlijke geflirt van westerse populisten met een autocraat als Poetin.
In 63 hoofdstukken probeert de auteur van Kafkaistan te analyseren hoe we in deze situatie terecht zijn gekomen, via ’cultuurmarxisme’ en de wortels van de critical race theory naar identiteitspolitiek, woke en de huidige cancel cultuur, waarbij hij soms grove generalisaties niet schuwt (’Het fascisme is een linkse stroming’, ’De Russen zijn gewelddadige fascisten op zoek naar mogelijkheden om het Westen op te ruimen’).
Koerswijziging
Met zo’n ’rechts’ pamflet kom je al snel terecht in de hoek van alternatieve media en van een omroep als Ongehoord Nederland, weet Frits Bosch. Maar goed, dat kan hem dus niet zoveel schelen. Dat vrienden afscheid van hem namen omdat ze hem ’te rechts’ vinden, raakt hem wel. ,,Daar kan ik oprecht geëmotioneerd door worden.”
Ziet hij een mogelijke kentering in Nederland, wellicht bij de verkiezingen in november? Niet echt. ,,Zolang het consumentisme de meeste Nederlanders verdooft, gaat er niets veranderen. Kiezers zijn pas bereid om voor een heel andere koers te kiezen als zij zelf ervaren dat het slecht gaat. Kijk naar de opkomst van Trump, Meloni en nu AfD.”
Als die koerswijziging niet komt, vreest Bosch, zullen radicale stromingen als woke hun kans grijpen, geholpen door het ’linkse kartel’: ,,Bewegingen die verdeling zaaien, die slachtofferschap cultiveren en het individu laten opgaan in het collectief. Autoritair en zuiver marxistisch.”