Je hebt enerzijds een energiecrisis (niet, of ook wel een beetje volume, maar vooral prijzen), die (sommige energie-intensieve) bedrijven in de problemen brengt en anderzijds een haperende supply chain en ook nog de combinatie van beide. De bouw zou een mooi voorbeeld van een combinatie van beide kunnen zijn/worden. Hoe komen we straks aan stenen en tegen welke prijs en wat kunnen we doorberekenen aan onze klanten?
Stel je bent fietsenmaker in het noorden van het land. We noemen geen namen, maar het bedrijf heeft een notering aan de AScX. Nu is fietsenmaker, of fietsenfabrikant een woord, dat de lading niet helemaal dekt. Feitelijk komt het erop neer, dat je fietsen assembleert. Zowat alle onderdelen worden elders, o.a. in China, gemaakt. En nu ligt er even geen containerschip dwars in het Suez kanaal, maar levert de fabriek(en) in China, waarvan je afhankelijk bent voor een aantal cruciale onderdelen, minder of geen onderdelen meer vanwege stroomstoringen (of welk woord je daarvoor zou willen gebruiken).
Zodra je hier lucht van krijgt, kun je de afdeling Inkoop aan het werk zetten om naar alternatieve leveranciers te zoeken, maar of je dan op de gewenste termijn voldoende onderdelen van een voldoende kwaliteitsniveau kunt bestellen is zeer de vraag. Tenslotte zijn er waarschijnlijk meer fietsenassemblagebedrijven, die hetzelfde probleem ondervinden en naar dezelfde oplossing zoeken.
Gevolg: de assemblage van (een deel van de) fietsen valt stil. De onderdelen van andere leveranciers hopen zich op in de magazijnen. Van just in time is even geen sprake meer. En wat gaan we onze afnemers vertellen en wat onze werknemers? Alvast maar even werktijdverkorting aanvragen?
Ok, is maar een fietsenfabrikant (wel Neerlands trots), is overheen te komen, als het daar bij blijft. Maar nu hebben we ook nog een bedrijf in Veldhoven. En dat bedrijf assembleert machines, waarmee je chips kunt maken. Meer dan 90% van de onderdelen wordt ingekocht, als ik mij niet vergis. Hoe zeker is de toelevering van die onderdelen. Welke alternatieven hebben ze achter de hand als er een kink in de kabel (supply chain) komt? Ondenkbaar? Apple en Tesla zijn er al door getroffen.
Dit overwegende ben ik het wel met Carl eens; een dow tussen de 30 en 32 is goed denkbaar, lager ook. Een correctie van de AEX met 10 of meer procent ook. Er zijn genoeg bedrijven, die direct of indirect getroffen kunnen worden door kleine of grotere storingen in de supply chain. En dan laten we de prijsverhogingen van de onderdelen nog even buiten beschouwing. De producentenprijzen stijgen in Duitsland en Nederland al maanden achter elkaar. Dit zijn vooral stijgingen in de aardoliegerelateerde producten, maar uiteindelijk werkt dit door in de hele economie.
Stagflatie is niet ondenkbaar, sterker best wel voorstelbaar. Uiteindelijk keert de wal het schip wel. Als de bouw en de industrie stil valt, dan neemt de vraag naar energiedragers vanzelf af, maar het zou natuurlijk beter zijn, wanneer het schip zijn steven wendt. Dat heeft uiteraard alleen zin, wanneer de productie van olie, gas en kolen op korte termijn fors verhoogd wordt. En dat is makkelijker gezegd, dan gedaan. In de praktijk blijkt het afschalen een stuk eenvoudiger dan opschalen. En waar het olie betreft, lijkt alleen SA in staat om de oliekraan echt open te draaien (op commando). Het feit, dat OPEC+ minder olie oppompt dan de quota toestaan, geeft aan, hoe weinig waarde een eventuele verhoging van de quota zal hebben:
On Tuesday, two OPEC+ sources told Reuters OPEC+ compliance with oil production cuts rose to 116% in August. The figure, which excludes Mexico, compares with 109% in July, and comes as the group boosted production by 400,000 barrels per day in August and September.
Het begint erop te lijken, dat binnen de AEX Shell een soort van TINA op zichzelf aan het worden is. Ik ben zelf mede door de sterk oplopende koers van Shell zwaar (voor mijn gevoel) overwogen in Shell, maar ik zie anders dan het aanhouden van cash niet zo snel een alternatief.
Succes aan jullie allen bij het nemen van beleggingsbeslissingen de komende tijd. En een advies: hou behalve een blik op de stijging van de olieprijzen ook je ogen open voor de meer algemene economische ontwikkelingen.