Zeesluis zit BAM dit keer bij de financiering dwars
BAM is nog steeds in onderhandeling met de banken over nieuwe financieringsafspraken over de bouw van de nieuwe zeesluis in IJmuiden. Hoewel de gesprekken volgens de bouwer constructief verlopen, is nog onduidelijk wanneer de banken hun kredietverlening bij dit project van €600 mln hervatten, zo meldt de bouwer bij de cijfers over het derde kwartaal.
Een van de sluishoofden van de nieuwe sluis in IJmuiden. In de sluishoofden komen straks de deuren van de sluis te liggen.
Een van de sluishoofden van de nieuwe sluis in IJmuiden. In de sluishoofden komen straks de deuren van de sluis te liggen.Foto: Harold Versteeg/HH
DBFM
De nieuwe zeesluis bij IJmuiden wordt aangelegd via een zogenoemd DBFM-contract. Dat staat voor Design, Build, Finance and Maintain. Het consortium OpenIJ - bestaande uit bouwers BAM en VolkerWessels - ontwerpt de sluis, bouwt de constructie en is verantwoordelijk voor de voorfinanciering en voor het onderhoud gedurende 26 jaar. Voor de voorfinanciering is een bankensyndicaat in de arm genomen. Oorspronkelijk zou een belangrijk deel van die financiering afgelost worden als de sluis eind 2019 officieel beschikbaar zou komen. Dan zou opdrachtgever Rijkswaterstaat namelijk een grote mijlpaalbetaling doen. In de jaren erna vinden periodieke betalingen plaats voor het beheer en onderhoud. Nu de sluis door de 27 maanden vertraging pas in januari 2022 beschikbaar komt, laat ook die eerste mijlpaalbetaling op zich wachten. De vertraging betekent dat de oorspronkelijke financieringsafspraken niet voldoen, een reden waarom de banken eerder dit jaar al hun financiering bevroren voor dit project. Er moeten dus nieuwe afspraken gemaakt worden over looptijd, aflossingen en rentepercentages. Zolang die er niet zijn, moeten de bouwers eerst uit eigen kas werkzaamheden, onderaannemers, materialen en materieel betalen.
De banken legden de financiering stil toen bleek dat de bouw van de zeesluis vertraging zou oplopen en het budget ver zou worden overschreden. Inmiddels is duidelijk dat bouwers BAM en VolkerWessels bij elkaar €200 mln toeleggen op het project dat een vertraging van 27 maanden heeft opgelopen door een ontwerpfout. Hierdoor opent niet alleen de nieuwe sluis pas in 2022, maar is ook het hele financierings- en aflossingsschema in de war geschopt.
Bouwers moeten uit eigen kas voorfinancieren
Zolang de financieringsstroom van de banken niet op gang komt, zullen de bouwers uitgaven tijdens de bouw uit eigen kas moeten betalen. 'Wij nemen nu die rol van de banken over', bevestigt de deze zomer aangetreden cfo Frans den Houter in een conference call met analisten. In totaal leidde 'IJmuiden' bij BAM tot een cash outflow van €80 mln in de eerste drie maanden van dit jaar, zo meldt de bouwer. Als er voor het einde van dit jaar geen akkoord met de banken is, loopt dit volgens Den Houter voor BAM op tot €100 mln.
Bij de halfjaarcijfers werd al gemeld dat er constructieve gesprekken waren met het bankensyndicaat. De toevoeging dat op dit moment niet duidelijk is wanneer die gesprekken zijn afgerond, heeft volgens Den Houter alleen betrekking op de timing. 'Het heeft niet te maken met onzekerheden over het project. De verwachting bij de halfjaarcijfers was dat de gesprekken met de banken nog dit jaar zouden worden afgerond en daar ligt nu de onzekerheid.'
Volgens Den Houter heeft het langer uitblijven van de financiering weliswaar gevolgen voor de cashflow, de ratio's en het werkkapitaal, maar blijft de netto-kaspositie positief. 'We hebben qua liquiditeit genoeg ruimte om dit te managen.'
Resultaten
De cijfers over de eerste negen maanden van dit jaar vielen beter uit dan over de eerste negen maanden van vorig jaar, ondanks de extra voorziening van circa €30 mln voor de zeesluis die bij de halfjaarcijfers genomen moest worden. Het aangepast bedrijfsresultaat kwam uit op €93,6 mln tegenover €59,4 mln in dezelfde periode vorig jaar. De omzet is uitgekomen op €5,04 mrd tegenover €4,7 mrd in de eerste drie kwartalen van 2017.
Er is €23 mln afgeboekt op grondposities in Nederland. Dat is grotendeels het gevolg van een nieuw windmolenpark bij Zeewolde waardoor potentiële bouwgrond in de buurt afgeboekt moest worden tot landbouwgrond. De outlook voor dit jaar - een marge van rond de 2% - heeft BAM opnieuw bevestigd.
Goede woningmarkt
'De marktomstandigheden van de eerste jaarhelft hebben zich in het derde kwartaal doorgezet', aldus ceo Rob van Wingerden in het kwartaalbericht. 'Bouw en Vastgoed heeft een sterk jaar, met name dankzij de leidende positie op de Nederlandse woningmarkt. Het resultaat bij infrastructuur was break-even; de goede prestaties in het VK, Duitsland en Ierland, met marges binnen onze strategische doelstelling van 2% tot 4%, werden tenietgedaan door Nederland, BAM International en België.' In het derde kwartaal was er overigens een positief resultaat voor de Nederlandse infra-activiteiten.
PPP, de divisie waarmee BAM belegt in langlopende grote beheers- en onderhoudscontracten, leverde volgens de bouwer een solide en hogere bijdrage dan vorig jaar.
Van Wingerden zegt selectief te blijven bij het inschrijven op grote projecten. 'En we overleggen met onze publieke opdrachtgevers over manieren om de balans tussen risico en beloning en de contractvoorwaarden te verbeteren.'