Tomtom laat beleggers schrikken
In het kort
Omzet TomTom daalt in het derde kwartaalVoorspellingen voor het hele jaar licht naar beneden bijgesteldOmzetdaling is vooral een boekhoudkundige kwestie
Beleggers waren woensdag niet gecharmeerd van de kwartaalcijfers die Tomtom TOM2€9,73-5,20% publiceerde. De leverancier van navigatiekastjes voor consumenten en locatiesoftware voor de zakelijke markt rapporteerde een 7% lagere omzet en schaafde zijn voorspelling voor het hele jaar iets naar beneden bij. In reactie op de cijfers zakte de koers van het aandeel met ruim 5%.
In het persbericht wees het bestuur van Tomtom erop dat de dalende omzet hoofdzakelijk het gevolg is van boekhoudkundige aanpassingen. Onderliggend groeit de omzet van locatiesoftware, de activiteit die cruciaal is voor de groeiambities van Tomtom.
De omzet van de navigatiekastjes daalde, maar dat is conform het patroon van de afgelopen jaren. Per saldo is de vrije kaststroom weer gestegen en bedraagt - zoals voorspeld - 9% van de omzet.
Bijgestelde verwachtingen
De totale omzet van Tomtom kwam in het derde kwartaal uit op € 164 mln, 7% minder dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. In het tweede kwartaal van dit jaar rapporteerde het bedrijf nog een omzetstijging van 12%. Wat in het derde kwartaal opvalt is dat ook in de belangrijke groeimarkt voor Tomtom - locatiesoftware voor de auto-industrie - de omzet met 7% daalde.
Mede daarom stelde het bedrijf de voorspelling voor het hele jaar iets naar beneden bij. Bij de halfjaarcijfers verhoogde Tomtom de voorspelling van de totale omzet nog van € 675 naar minstens € 700 mln. Nu zegt het bedrijf dat de omzet rond de € 700 mln uitkomt. Ook de voorspelling van de omzet in locatietechnologie is verlaagd: van € 435 naar € 425 mln.
Een boekhoudkwestie
Waarschijnlijk waren het vooral deze bijstellingen die beleggers een onbehagelijk gevoel gaven. Maar volgens Tomtom is het onderliggende beeld anders. De geboekte omzet voor levering van locatietechnologie aan de auto-industrie (automotive) daalde weliswaar met 7% naar € 55,4 mln, maar de onderliggende 'operationele omzet' steeg met 23% tot € 88 mln.
Het verschil heeft te maken met boekhoudvoorschriften. Die staan Tomtom toe om maar een deel van de omzet onmiddellijk te boeken, en de rest pas later. Welk deel al geboekt mag worden en welk deel uitgesteld moet worden, verschilt van contract tot contract. Het wijzigen van contracten en de periodiek verplichte herwaardering van de bestaande contracten kan daarom leiden tot fluctuaties in de gerapporteerde en uitgestelde omzet.
'Die fluctuaties zijn lastig te voorspellen', zegt Marc Hesselink, analist bij ING. 'Vanwege het soort contracten dat Tomtom afsluit zijn de boekhoudregels voor Tomtom niet handig.' Hesselink kijkt daarom in de eerste plaats naar de operationele omzetontwikkeling bij automotive. Die stijgt. Verder kijkt hij naar de vrije kasstroom van Tomtom. Die stijgt ook.
De normale krimp
De daling van de geboekte omzet bij automotive werd gecompenseerd door de omzetstijging bij Enterprise, de divisie die locatiesoftware verkoopt aan technologiebedrijven zoals Apple, Microsoft en Uber. De omzet van Enterprise steeg met 21% tot € 41,1 mln.
De omzet bij de navigatiekastjes daalde met 18% tot € 67,7 mln. Daarmee keert Tomtom terug naar het patroon van de afgelopen jaren, waarin de consumentendivisie gestaag kromp. In het tweede kwartaal van dit jaar leek de omzetdaling tot staan te komen, maar dat was vooral het gevolg van een eenmalige gebeurtenis.
Door een datumstoring in het GPS-systeem werkten de bestaande kastjes niet meer. Tomtom hield rekening met reparatiekosten, trof daar ook een voorziening voor, maar uiteindelijk bleek de storing voor consumenten aanleiding om een nieuw kastje te kopen. Geen kosten, maar extra omzet dus.
De destijds opgenomen voorziening viel daarom in het derde kwartaal vrij. Dat was een van de redenen dat het bruto bedrijfsresultaat met € 127 mln nagenoeg gelijk bleef, terwijl de omzet is gedaald. De bruto marge steeg daardoor van 71% naar 78%.
fd.nl/ondernemen/1320458/tomtom-tempert-omzetverwachting