Analyse: minister van Wonen moet aan de slag met kortere procedures en zak geld
Door Yteke de Jong :)
Maar liefst twee inventarisaties van woningbouwlocaties in Nederland verschenen deze week. De eerste was het van Economisch Instituut voor de Bouw op dinsdag, dat weilanden heeft geïnventariseerd voor bouwen in het groen. Dit biedt ruimte voor zeker 500.000 woningen, aldus het EIB. Het huidige tekort is ongeveer 330.000.
De reacties waren voorspelbaar. Landbouworganisatie LTO wil geen landbouwgrond afstaan, hoewel het plan van het EIB slechts gaat om 1,4% van het boerenland. Hoewel de ’echte natuur’ ongemoeid wordt gelaten, waren linkse Kamerleden en andere natuurliefhebbers boos over het bebouwen van grasland.
Een dag later kwam het Rijk met een eigen kaart, met locaties voor 900.000 woningen, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Slechts een derde daarvan, zo’n 300.000 zou moeten komen in het groen. Nieuwe woningen op voormalige industrieterreinen, in kantoorpanden of de sloop van oude woningen is echter geen snelle oplossing. Een groot deel van de voorgespiegelde 900.000 woningen staat er zeker niet voor 2030.
Complex
Binnenstedelijk bouwen is complex. Het gaat om enorm lange trajecten, als het al zo ver komt. Soms moeten bedrijven uitgekocht worden. Iedereen die al ergens woont, zit niet op een woontoren voor de deur te wachten. Welk plan er ook ontwikkeld wordt, het zal op zijn minst vertraagd of gesmoord worden door het not-in-my-backyard-syndroom.
Uit een blik op het lijstje van het Rijk blijkt dat men Haven-Stad in Amsterdam in het westelijk havengebied heeft ingeboekt. Dat betekent dat honderden bedrijven uitgekocht moeten worden. Maar het linkse stadsbestuur wil de beurs niet trekken, de ’vervuilers’ moeten zonder enige compensatie uit eigen beweging maar gaan. Dat is niet reëel, waardoor een jaar of twintig aan procederen in het verschiet ligt. En zo zijn er vele locaties op papier waar nooit een huis of appartement zal verschijnen.
Politieke heilige huisjes
Een andere reden dat de woningen er nooit zullen komen, zijn politieke heilige huisjes. Waar kiest men uiteindelijk voor? Windmolens of woningen bij Utrecht? De provincie Noord-Holland torpedeert momenteel vrijwel elke uitbreiding van steden en dorpen in de provincie omdat dit het landschap ’aantast’. Dan is er nog de nieuwe Omgevingswet, waardoor het moeilijker wordt om een bouwvergunning te krijgen, de stikstofproblematiek en de verlengde bezwaarprocedure. De zo gewenste minister van Wonen moet aan de slag om te komen tot verkorte procedures en meer aanwijzingen. En hij moet een grote zak met geld meenemen om de nimby’s mild te stemmen. Anders blijven het 900.000 woningen op papier.