Het zweedse Northvolt heeft een nieuw type batterij ontwikkeld.
Het grote voordeel van die batterij is dat er geen lithium, kobalt of nikkel in zit.
Dat geeft geopolitieke en kostenvoordelen.
De ontwikkeling van een nieuw type batterij die de Zweedse batterijproducent Northvolt deze week aankondigde, is volgens experts een belangrijke doorbraak en goed voor het Europese streven naar meer onafhankelijkheid op de grondstoffenmarkt.
Northvolt heeft een ‘zoutbatterij’ ontwikkeld waarvoor geen lithium, nikkel, kobalt en grafiet meer nodig zijn. De winning en verwerking van deze grondstoffen leidt steeds vaker tot geopolitieke spanningen. De winning van kobalt bijvoorbeeld vindt vooral in Congo plaats onder slechte omstandigheden voor mensen. Bovendien speelt China op een groot aantal grondstoffenmarkten een dominante rol.
‘Je bent nu van lithium, kobalt en nikkel af. En bovendien is deze batterij van Northvolt makkelijker in het fabricageproces en in het opschalen van de productie’, zegt Mark Huijben. Hij is hoogleraar aan de Universiteit Twente en doet onderzoek naar batterijmaterialen.
‘Northvolt is niet de eerste. In China heeft de grootste batterijproducent CATL eerder dit jaar ook een natriumbatterij geïntroduceerd met dezelfde grondstoffen. Maar het is wel een hele waardevolle doorbaak voor Europa’, aldus Huijben.
Meer batterijfabrieken nodig
Europa heeft grote klimaatambities en daarvoor zijn heel veel grondstoffen nodig. Die liggen nu nog vooral buiten de Europese Unie, maar Brussel wil dat lidstaten meer zelf strategische grondstoffen als kobalt en lithium gaan produceren. Nog beter is het als die grondstoffen helemaal niet meer nodig zijn voor batterijen.
‘Het fijne van natrium is dat je onafhankelijk kunt worden van lithium en lithiumbronnen’, zegt Petra de Jongh, hoogleraar Katalyse en Materialen voor Duurzame Energie aan de Universiteit Utrecht. Ze ontving deze week een prijs voor haar werk aan de energietransitie. ‘Het biedt een kans voor Europa om onafhankelijkheid te creëren. Ik juich de ontwikkeling van Northvolt enorm toe. We hebben de komende jaren namelijk grote batterijenfabrieken nodig in Europa.’
De nieuwe technologie op basis van natrium is voor mobiele toepassingen, zoals mobiele telefoons en laptops en voor elektrische auto’s nu nog minder geschikt.
Thuisbatterijen en zonneparken
Een natriumbatterij levert namelijk ongeveer de helft van de energie bij hetzelfde gewicht, ten opzichte van lithium. ‘Als je zo’n batterij in een auto stopt, werkt hij prima, maar de auto kan dan maar de helft van de afstand’, legt hoogleraar Huijben uit.
Natriumbatterijen zijn daarom vooral interessant voor zogeheten stationaire toepassingen omdat daar het gewicht niet zo’n probleem is. Denk aan thuisbatterijen en grote batterijen bij zonneparken. En juist die markten zijn nu heel snel aan het ontwikkelen als gevolg van de wereldwijde energietransitie. Omdat wind- en zonne-energie weersafhankelijk zijn, neemt de vraag naar energieopslag de komende jaren waarschijnlijk sterk toe.
Northvolt verwacht wel dat in de toekomst natriumbatterijen door verdere ontwikkeling ook in auto’s kan worden gebruikt. De zoutbatterij gaat volgens Northvolt-ceo Peter Carlsson langer mee en de kosten ervan zij lager. Bovendien is de veiligheid bij hogere temperaturen beter gewaarborgd. CATL kondigde in april van dit jaar al aan dat de Chinese autoproducent Chery de zoutbatterij van CATL gaat gebruiken.
Tientallen miljarden dollars
Het Zweedse Northvolt, de grootste batterijfabrikant van Europese origine, is in 2017 opgericht door twee voormalige Tesla-managers. Het bedrijf breidt momenteel uit in China en heeft fabrieken gepland in Duitsland en Canada. Grote autofabrikanten als BMW, Volvo, Polestar en Volkswagen hebben al voor $55 mrd aan orders geplaatst bij het bedrijf, dat een beursgang overweegt. Naar verwachting heeft het bedrijf een waarde van ongeveer $20 mrd.
In een interview met de Financial Times zegt Carlsson dat de nieuwe technologie tientallen miljarden dollars waard kan zijn. Hij verwacht dat over tien jaar het orderboek voor energieopslag net zo groot of zelfs groter kan zijn dan wat het bedrijf nu aan orders heeft voor zijn accu’s voor elektrische auto’s.
Northvolt is niet het enige bedrijf dat werkt aan nieuw type batterijen. De Japanse autofabrikant Toyota meldde in oktober van dit jaar ook een doorbraak. Dat betrof een vastestofbatterij die lichter, kleiner en goedkoper is dan bestaande lithiumbatterijen en in veel kortere tijd kan worden opgeladen. Toyota claimt daarmee een actieradius te kunnen bieden van minstens 1200 kilometer. Opladen van die batterij zou slechts 10 minuten duren.