FD 25 maart
ONDERNEMINGSBESTUUR
Er ploffen weer brieven van activisten bij beursgenoteerde bedrijven op de mat
PIETER COUWENBERGH EN JOOST DOBBER
Amsterdam
Ze zijn terug: de vriendelijk gestelde, maar dwingende brieven van activistische aandeelhouders. De beleggers die een klein belang nemen in een Nederlands beursfonds, lawaai maken over de strategie en hopen dat ze wijzigingen krijgen doorgevoerd die leiden tot fikse koerswinst.
De bekendste is zonder twijfel de TCI-brief aan ABN Amro-topman Rijkman Groenink. En deze week bleek TomTom een brief van minderheidsaandeelhouder TT International te hebben ontvangen, met de boodschap dat het bedrijf opgeknipt meer waard is. In de VS gebeurde donderdag hetzelfde: daar wil het activistische fonds Starboard Value dat het voltallige bestuur van Yahoo het veld ruimt, ten faveure van negen nieuwe bestuurders, onder wie de eigen topman, Jeffrey Smith.
Activistische aandeelhouders roeren zich dus weer. En ze hebben de wind mee: wereldwijd hadden dit soort fondsen begin vorig jaar $?112 mrd in kas, zo becijferde J.P. Morgan vorig jaar in zijn notitie ‘The Activist Revolution’. Institutionele beleggers zitten door de lagerenteomgeving met geld dat op zoek is naar rendement. Zelf willen ze schone handen houden, om mee te kunnen blijven doen met emissies en beursgangen. Dus investeren ze in activisten, die het ‘vuile werk’ mogen doen. Activisten als Third Point kunnen bogen op dubbelcijferige rendementen.
‘Activisten worden weer vocaler’, zegt advocaat Frank Peters van Bureau Brandeis, die met enige regelmaat activistische aandeelhouders bijstaat. ‘Maar echt weg geweest zijn ze nooit.’ Volgens Peters, die deze maand nog met het Taiwanese Fubon in de rechtszaal tegenover Delta Lloyd stond, zijn activisten de voorbije jaren meer achter de schermen bezig geweest. ‘Na de opsplitsing van ABN Amro, in 2007, is er een soort correctie gekomen. Er was een algemeen gevoel in politiek en samenleving dat kleine aandeelhouders niet zoveel invloed zouden moeten hebben.’
Aan een brief gaat een heel traject met gesprekken vooraf, zegt advocaat Tim Stevens van Allen & Overy. In eerste instantie kloppen ze aan met de boodschap dat ze willen helpen. ‘Het is veel effectiever om onder de radar te blijven, want je wilt dat het management jouw ideeën uitvoert. Als dat in het publiek gebeurt, oogt het management zwak.’ Het begint met gesprekken. Soms zoek je invloed via de weg van een stoel in de raad van commissarissen.
Maar de dreiging van een publiek gemaakte brief hangt altijd boven de markt. Is dat eenmaal gebeurd, dan moet het bestuur zich publiekelijk verdedigen tegen de eisen van de activist. Dat er nu een aantal brieven zijn verstuurd, heeft volgens de juristen niets te maken met een verhardend klimaat. ‘Soms worden die brieven gepubliceerd om voorkennisdiscussies te voorkomen’, zegt Peters.
Een feit is wel dat het voor een activist in Nederland sinds ABN Amro moeilijker is geworden een bedrijf zijn wil op te leggen. ‘De rechter heeft meerdere keren bepaald dat het bestuur bestuurt, niet de aandeelhouder’, zegt Peters. Toch weerhoudt dat fondsen er niet van ook in Nederland te speuren naar prooien. Favoriet zijn conglomeraten, ondergewaardeerde clubs en bedrijven met veel cash.
Doordat de fondsen snel zijn gegroeid, zijn ook grote AEX-fondsen niet langer veilig. In de AEX heeft DSM met Third Point (belang: 2,66%) een activist onder zijn aandeelhouders. Bij KPN valt Paulson & Co (3,0%) in die categorie. AMG heeft RWC (20,1%) aan boord, net als Corbion (5,1%).
Voor bedrijven is het zaak zich te wapenen tegen de komst van activisten, zegt Stevens. ‘Wat ze willen, kun je vaak zelf ook bedenken. Het zijn vaak heilige huisjes als een mislukte overname of een slecht presterend onderdeel. Zorg dat je een goed verhaal klaar hebt. Je moet eigenlijk je eigen activist worden.’