En die andere ook maar. Enjoy.
Geloof je in een circulaire economie, dan schiet je de recyclebedrijv…
22 januari 2024
Een berg afval bij Umincorp Plastic Recycling Amsterdam dat ook in zwaar weer verkeert. Beeld Raymond Rutting / de Volkskrant
De prijs van nieuw plastic is zo laag dat recyclebedrijven grote problemen in de bedrijfsvoering hebben. Hier moet de overheid ingrijpen.
Europa moet – zo schrijft de Green Deal voor – in 2050 een volledig circulaire economie hebben, een economie waarin alle grondstoffen worden hergebruikt, een economie die netto geen beslag meer legt op de schaarse natuurlijke hulpbronnen. De recycle-industrie zal daarin een van de belangrijkste industrieën worden.
Voorlopig is daar weinig van te merken. Recyclebedrijven in heel Europa hebben het juist moeilijk. De prijs van nieuw plastic is zo laag dat er niet tegen op te concurreren valt. In Duitsland sloot Veolia onlangs een fabriek. Hetzelfde lot dreigt voor Umincorp, een van de paradepaardjes van de Nederlandse recyclebranche.
Ondertussen exporteert Nederland (of Europa) nog steeds een groot deel van zijn plastic naar landen als Indonesië. Recycling is in zulke landen vanwege de lage lonen nog wel lucratief, maar zelfs daar belandt veel plastic op de afvalberg, een in alle opzichten ongewenste ontwikkeling.
De recycle-industrie kan alleen succesvol zijn als het gebruik van grondstoffen zwaarder wordt belast, waardoor nieuw plastic duurder wordt. Nu is die prijs juist kunstmatig laag. Op olie, dat wordt gebruikt voor de productie van kunststof, wordt nu bijvoorbeeld geen accijns geheven. In wezen betekent dat een jaarlijkse fossiele subsidie van 14 miljard euro. Een CO2-heffing, vanwege de koolstofdioxide die bij verbranding wordt uitgestoten, is er ook nog niet. Pas in 2030 voert Europa wettelijke minima in voor gerecycled plastic.
De overheid schiet hier tekort, met desastreuze gevolgen. Wie durft er nog in recyclingbedrijven te investeren, als de prijzen zo grillig zijn, als een goedlopend bedrijf door een lage plasticprijs ineens in grote problemen kan komen?
Als de markt tekortschiet, moeten overheden te hulp komen. Dat kan door de recyclingbedrijven direct te steunen, maar nog beter is het om – zolang nieuw plastic niet eerlijk geprijsd is – als overheid een minimumprijs te garanderen. Alleen dan is het lucratief om nieuwe fabrieken te bouwen en in innovatie te investeren.
Ook deze transitie kan niet zonder staatssteun. Net als bij de zonnepanelen, de windmolens of de elektrische auto’s is een duw van de overheid onmisbaar. Alleen zo kan een industrie voldoende schaal krijgen om efficiënt te kunnen zijn, alleen zo kan zal de industrie de broodnodige innovaties voortbrengen.
Een transitie die begint te haperen nog voor ze goed en wel op gang is gekomen, heeft precies het omgekeerde effect. Het leidt tot cynisme en het wegebben van goede wil en vertrouwen. Een overheid die echt gelooft in een circulaire economie in 2050, realiseert zich dat er geen tijd te verliezen is en legt zich zeker niet neer bij het faillissement van Umincorp.
In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.