“Het is net koken. Je gebruikt dezelfde basis, maar vaak is het resultaat net een beetje anders”, vergelijkt Hartjes. Naast ‘normaal’ zwart asfalt, komt asfalt in alle kleuren: Groen, geel, blauw of rood asfalt. Het kan allemaal.
Om 05.00 uur wordt de centrale opgestart en draait tot zo’n beetje 15.00 uur. Regelmatig is er nacht- en weekendwerk, want veel wegwerk gebeurt in de rustige uren van de nacht en het weekend.
Gouden driehoek
Samen met centrales in Amsterdam en Rotterdam vormt Tiel de gouden driehoek. Gezamenlijk kunnen de centrales monsterklussen aan. In Amsterdam en Rotterdam schuift naast Ballast Nedam, Boskalis en Van Gelder dan ook Strukton aan als aandeelhouder. In zo’n weekend staan regelmatig 40 keepers te wachten op een vrachtje warm vers asfalt. Alleen al deze drie centrales produceren jaarlijks 1,4 miljoen ton asfalt, goed voor bijna 20 procent van de landelijke productie.
“Prima als oude centrales sluiten”
Voor de andere 33 centrales blijft er dus niet zoveel productie over. “Veel centrales in Nederland draaien lang niet op volle kracht en worden inefficiënt gebruikt”, weet Hartjes. Hij is dan ook niet verbaasd over het initiatief van BAM en Heijmans om de krachten te bundelen en een aantal centrales samen te voegen.
Asfalt-uitdagingen
Markt transformatie – welke nieuwe contract en bussiness modellen, financiering transitie, open source
Organisatie aanpassing – adaptieve organisaties: waar kan of moet data helpen?
Technologie – focus op impact: hoe beoordelen we innovatie eenduidig en compleet?
Bron: Rijkswaterstaat
“Prima als er een paar oude centrales sluiten. Asfalt is een kostengedreven product. Hoe schaarser, hoe beter dat is voor de prijs. Veel centrales zijn in de jaren zeventig van de vorige eeuw gebouwd. Als uitvloeisel van de bouwfraude werd het asfaltwereldje op zijn kop gezet en moesten veel bedrijven verplicht belangen afstoten.”
De markt verlamde
“Dat verlamde de markt. Sinds de jaren negentig is nog nauwelijks een nieuwe centrale bijgebouwd. De laatste is in 2004 in Amsterdam opgeleverd. Modernisering is hard nodig. Die stap hebben wij nu gewaagd. Volledig afgeschermd en hypermodern”, wijst Hartjes vol trots naar de zes verdiepingen hoge toren. Bij de centrale hoort ook een laboratorium en meerdere silo’s waar vers gedraaid asfalt tijdelijk kan worden opgeslagen. Bijna 10 miljoen euro hebben de bedrijven geïnvesteerd in de nieuwe centrale.
Vuil werk? Allang niet meer
Rob Lucassen is de operator van de dag en bestuurt het hele productieproces vanachter zijn computers in de controlekamer. “We hebben net gedraaid voor een werk van Ballast Nedam in Oisterwijk.” Vuil werk is het asfalt produceren allang niet meer.
Het proces is volledig geautomatiseerd. Het borrelt en beweegt onder de stalen kappen. Er is niets zichtbaar van het mengen, opstoken en draaien, behalve op de schermen bij Rob. Met 8 beeldschermen vol camerabeelden en processchema’s weet hij precies hoe het asfalt er voor staat.
Willy Wortels
Het asfaltwereldje is klein en de partijen houden elkaar met een scherp oog in de gaten. De marges zijn bescheiden, maar groot genoeg om jaarlijks bijna 1 miljoen euro in innovatie te steken. “Regelmatig zetten we alle ‘Willy Wortels’ van de vier bedrijven bij elkaar. De slimme technologen brainstormen gezamenlijk en zoeken altijd weer naar nieuwe en betere samenstellingen. Eigenlijk is onze sector best innovatief”, vindt Hartjes.
Grasfalt, Greenway, R-Zoab en ….
Circulair asfalt klinkt op papier al heel goed: Grasfalt, Greenway, Leap en R-Zoab zijn allemaal al nieuwe mengels die op proefvlakken liggen. De trend van duurzaamheid en circulair zorgen voor de nodige druk op de ketel. Circulair, CO2, MKI (Milieu Kosten Indicator) en hergebruik zijn de sleutelwoorden bij de nieuwe mengsels en processen.
Laag temperatuur asfalt is al niet meer weg te denken. Daarnaast bestaat nog de trend om met epoxy bij te mengen om een veel langere levensduur te bereiken.
Bitumen eeuwig herbruikbaar
Circulair werken kan allang, bevestigen beide asfaltexperts. Overigens liggen onder de Nederlandse wegen al decennialang allerlei afval- en bijproducten. Sloopbeton komt standaard onder het asfalt, maar wordt momenteel ook steeds vaker hoogwaardig hergebruikt. Bitumen is in principe eeuwig herbruikbaar, maar niet altijd even makkelijk weer te scheiden.
Er kleven dus nog wel de nodige haken en ogen aan 100 procent hergebruik. Dat is precies de reden waarom het nog niet steevast gebeurt en vaak ook nieuwe materialen worden bijgemengd.
Eco-asfalt niet zonder risico
“Eco-asfalt klinkt goed en is nog goedkoper ook, maar het is niet helemaal zonder risico. Oud asfalt is ronduit een goedkoop materiaal. Goedkoper dan nieuwe grondstoffen. Maar het is echter zelden bekend welke kwaliteit het oude asfalt heeft. Je kunt wel een paar monsters nemen, maar eigenlijk is het Russisch Roulette om dat zomaar volledig bij te mengen”, zet Hartjes een kanttekening. “Financieel is er geen enkel dilemma, maar Rijkswaterstaat eist bijvoorbeeld minimaal 7 jaar garantie op het wegdek. En dat moet je dan wel kunnen waarmaken.”