Zuidastunnel kost al 100 miljoen meer
Opnieuw kampt een megaproject met vertraging en een forse kostenoverschrijding. De ondertunneling van de Zuidas duurt ten minste een jaar langer en kost zeker 100 miljoen euro meer.
Herman Stil17 mei 2019, 12:03
Werkzaamheden op de Zuidas Beeld ANP
Noord/Zuidlijn, Zeesluis en nu Zuidasdok. Het lukt maar niet om megaprojecten op tijd en binnen het vrijgemaakte budget af te ronden. En geen project zo stroperig als de ondertunneling van zakendistrict Zuidas, die elf jaar geleden al eens sneefde op te grote ambities.
Zeven jaar geleden werd het startschot gegeven voor de huidige, versoberde variant, waarin een bredere ringweg A10, verdubbelde spoorlijnen en de metrorails van het GVB tussen Parnassusweg en Beethovenstraat ondergronds gaan. Maar ook de aangepaste versie, zonder kantorenbouw boven op de tunnels, wordt er een van de lange adem.
Vanaf 1 januari had er gebouwd moeten worden. Dat werd eind vorig jaar al ‘enkele maanden’ uitgesteld, omdat de benodigde ‘herijking’ van de plannen meer tijd vergde.
Die periode blijkt nu ten minste een jaar te zijn, heeft minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) aan de Tweede Kamer laten weten. Het project is waarschijnlijk niet op de toch al ruim gestelde einddatum van medio 2028 klaar.
Obstakel
Alleen al de voorbereidingsvertraging zorgt voor een kostenoverschrijding van ten minste 100 miljoen euro. Maar Van Nieuwenhuizen meldt dat de echte schade – zowel in tijd als geld – pas duidelijk is als de voorbereidingen zijn afgerond. Over vertragingen en hogere kosten tijdens de bouw zwijgt ze vooralsnog.
Het grootste obstakel is de overspannen bouwmarkt, waarin aannemers het voor het zeggen hebben. Vanwege de bouwwoede in Nederland – en doordat de branche tijdens de financiële crisis behoorlijk is uitgedund – moet voor bouwvakkers, onderaannemers en bouwmaterialen de hoofdprijs worden betaald. Als ze al beschikbaar zijn.
Artist Impression van de Zuidasdok. Beeld Zuidasdok
Bouwbedrijven weten inmiddels dat ze niet op voorhand projecten tegen zonnige prognoses moeten aannemen, anders lopen zij een risico. Zie de zeesluis in IJmuiden, waar BAM en VolkerWessels voor miljoenen het schip in gaan.
Of bij de Zuidas sprake is van een conflict tussen de opdrachtgevers (Amsterdam, Vervoerregio, Prorail, Rijkswaterstaat, provincie en rijk) en bouwcombinatie Zuidplus (Hochtief, Fluor en Heijmans), is onduidelijk. Zuidplus pleit al een jaar voor het opknippen van het project in behapbare delen, maar zegt zich niet gehoord te voelen.
‘Op springen’
Volgens vakblad Cobouw staat het contract ‘op springen’. Van Nieuwenhuizen stelt cryptisch dat de opdrachtgevers ‘de geschetste ontwikkelingen zorgelijk’ vinden en ‘op dit moment ook andere scenario’s verkennen’.
Het project wordt nu verder uitgekleed, om aan de afspraak te voldoen dat kostenoverschrijdingen worden gecompenseerd door de werkzaamheden en uitvoering te versoberen. De vraag is waar nog versoberd kan worden. Met metrolijnen, snelwegen, sporen en de lokale bereikbaarheid is het project een gordiaanse knoop.
1,9 miljard
De kosten voor de aanleg van het Zuidasdok worden geraamd op 1,9 miljard, maar dat lijkt te optimistisch.
Hoeveel meer het Zuidasdok zal kosten dan de toch al optimistische 1,9 miljard (ondertunneling inclusief aanpassingen aan A10-knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel), is niet bekend.
Uiteindelijk zullen de opdrachtgevers de extra kosten moeten dragen. Amsterdam heeft zich, na de 1,6 miljard euro kostenoverschrijding van de Noord/Zuidlijn, ingedekt tegen stijgingen door de afspraak dat de stad hoogstens 59 miljoen extra bijdraagt.