Pensioenfondsen en verzekeraars eens over restricties voor shortsellers
Op aandeelhoudersvergaderingen als deze wordt het voor shortsellers lastiger om met geleende aandelen tegen het belang van het bedrijf te stemmen.
Op aandeelhoudersvergaderingen als deze wordt het voor shortsellers lastiger om met geleende aandelen tegen het belang van het bedrijf te stemmen.Foto: Peter Boer
Er was driekwart jaar discussie voor nodig, maar grote beleggers, verenigd in koepel Eumedion, zijn het eens geworden over restricties op het uitlenen van aandelen door pensioenfondsen en verzekeraars.
Met deze geleende aandelen kunnen shortsellers hun stemrecht gebruiken om tegen het belang van het bedrijf en dus de aandeelhouder in te gaan. Volgens Eumedion, die de grote Nederlandse pensioenfondsen verenigt, botst dit met 'verantwoord aandeelhouderschap', dat om waardecreatie op de lange termijn draait.
Definitieve gedragscode
Daarom heeft de beleggerskoepel maandag een definitieve Nederlandse gedragscode voor institutionele beleggers gepubliceerd, waarin de regels voor 'betrokken en verantwoord aandeelhouderschap' in beursgenoteerde ondernemingen zijn vastgelegd.
Dutch Stewardship Code.pdf
In deze zogeheten 'Nederlandse Stewardship Code' staat dat pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders de aandelen die zij aan shortsellers hebben uitgeleend voortaan moeten terugvorderen als er een aandeelhoudersvergadering met omstreden stempunten op komst is. Daarmee voorkomen ze dat shortsellers het geleende stemrecht inzetten om tegen het bedrijfsbelang in te gaan.
Restricties
En daar blijft het niet bij, want volgens de nieuwe code zullen ook beleggers die zelf een shortpositie hebben met restricties te maken krijgen: wanneer deze groter is dan hun longpositie moeten zij zich straks onthouden van stemmen. Als de shortpositie van een partij groter is dan de longpositie heeft deze immers baat bij een daling van de koersen.
Eumedion bracht in september vorig jaar al een conceptversie van de gedragscode naar buiten, die per 1 januari 2018 van kracht zou gaan. Dat document leverde zoveel discussie op dat de beleggerskoepel nu pas met een aangepaste en finale versie komt, die ditmaal in januari 2019 ingaat.
Vanaf juni 2019 moeten institutionele beleggers zich bovendien aan Europese richtlijnen houden (de Shareholder Rights Directive of SRD), maar de Nederlandse code is een stuk strenger op shortselling, zegt Eumedion-directeur Rients Abma. 'Die Europese regels zijn het minimum, deze Nederlandse invulling komt er bovenop. Daarover kwamen na de conceptcode veel vragen, vooral van internationale en kleinere beleggers.'
'Behoorlijke discussie'
Ondanks de 'behoorlijke discussie' die daarop ontstond bleven de restricties op aandelenuitleen nagenoeg overeind, net als veel andere maatregelen uit de conceptcode, vertelt Abma. 'Wij vinden deze nieuwe regels nu eenmaal goed passen bij het Nederlandse stakeholdersmodel, waarin het niet alleen om de financiële waarde voor aandeelhouders draait, maar ook om de bredere impact van ondernemingen. Bijvoorbeeld op de werknemers en klanten, maar ook op de samenleving.'
Om die reden staat in de nieuwe spelregels niet alleen hoe pensioenfondsen en verzekeraars met shortsellers moeten omgaan, maar ook dat zij voortaan transparant moeten zijn over hun stembeleid, en ook met werknemers, ngo's en klanten om de tafel moeten.
'Leg het maar uit'
'De afgelopen jaren hebben aandeelhouders steeds meer rechten gekregen', zegt Abma. 'Ze mogen nu stemmen over beloningsbeleid, grote overnames worden tegenwoordig ter goedkeuring aan hun voorgelegd. Maar met nieuwe rechten komen ook nieuwe verantwoordelijken, en een daarvan is openheid. In deze nieuwe code staat eigenlijk “Leg het maar uit”: hoe ben je met die rechten omgegaan?'
Volgens Harm-Jan de Kluiver, secretaris van de Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen (VEUO), is de passage over shortsellers een 'stapje' in de goede richting, maar is deze nieuwe gedragscode erg vrijblijvend — zeker vergeleken met de Nederlandse Corporate Governance Code voor beursgenoteerde bedrijven. '“At their discretion”, lees ik overal, wat bedrijven in feite tot niks verplicht. Eumedion vertegenwoordigt natuurlijk hele verschillende partijen, ook agressieve beleggers. Vanwege die achterban durven ze kennelijk geen harder standpunt in te nemen. Teleurstellend.'