Roger Cohen uit het FD
Vervoer
Sandd is geen makkelijke overnameprooi voor PostNL
PostNL hintte er woensdag op dat de overname van concurrent Sandd snel een feit kan zijn. Terwijl het postbedrijf eerder nog zei dat er pas in de zomer nieuws valt te verwachten over de koop van haar concurrent, lijkt er nu sprake van een stroomversnelling. Toch zijn er nog verschillende pijnpunten. De drie belangrijkste op een rij.
Een vrachtwagen van PostNL in Amsterdam.Foto: Peter Hilz/HH
1 - Duurdere cao
In de strijd om marktaandeel op de krimpende postmarkt zijn de lage personeelskosten altijd een troefkaart van Sandd geweest. Een tijd lang betaalde het bedrijf zijn werknemers zelfs stukloon, een doorn in het oog van de vakbonden. Die hebben de afgelopen jaren met succes gelobbyd voor strengere regels voor Sandd. Sinds 1 januari moet het bedrijf op last van het kabinet 80% van zijn bezorgers een arbeidsovereenkomst geven.
Eind november ging de rechter nog een stap verder door te bepalen dat Sandd zijn 18.000 werknemers voortaan moet betalen volgens de cao van de transportsector. Vakbond FNV had het bedrijf voor de rechter gedaagd, omdat het bedrijf veel werknemers in veel gevallen zelfs minder dan het minimumloon zou betalen.
De rechter stelde FNV in het gelijk. Aan het bezorgen van post, zo valt in het vonnis te lezen, is 'onlosmakelijk verbonden dat het moet worden vervoerd'. Sandd moet zijn werknemers nu betalen volgens de cao voor het beroepsgoederenvervoer en met terugwerkende kracht onderbetaald personeel compenseren. Sandd is tegen de uitspraak in beroep. Mislukt dat, dan is dat een forse financiële tegenvaller voor het bedrijf die zeker zal meespelen in de onderhandelingen met PostNL.
2 - Financiële tegenvallers
Sandd kon lange tijd tegen relatief gunstige tarieven gebruik maken van het zakelijke netwerk van PostNL. Het grootste postbedrijf van Nederland moest op last van toezichthouder ACM ook post sorteren en bezorgen voor concurrenten als Sandd en Van Straaten Post tegen een door de ACM bepaald tarief: kostendekkend, met een beetje rendement voor PostNL. De hoogste bestuursrechter van Nederland haalde in september echter een streep door dit ACM-besluit, waarna PostNL bekendmaakte dat het zijn tarieven voor zijn concurrenten gaat verhogen.
Ook wil het met terugwerkende kracht geld zien van zijn concurrenten. Slecht nieuws voor Sandd, dat een jaar geleden Van Straaten Post inlijfde. Extreem veel speelruimte heeft het bedrijf uit Apeldoorn niet: vorig jaar herfst zakte het bedrijf door zijn bankconvenanten. Huisbanken Rabobank en Deutsche Bank gaven respijt, maar in juni 2019 komt er een nieuw hindernis. Dan moet Sandd een lening aflossen of herfinancieren van €18,7 mln plus bijna €4 mln rente.
3 - Mededingingsbezwaren
In de Tweede Kamer is brede steun voor meer samenwerking op de postmarkt. Staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken wil dat de ACM het toezicht op de sector aanzienlijk versoepelt, zodat een overname van Sandd door PostNL mogelijk wordt. Toch zijn er vanuit mededingingsoogpunt nog veel vragen te stellen over een samensmelting van de twee bedrijven, die samen ruim 90% van de postmarkt hebben. Dat ben je bijna een monopolist.
Staatssecretaris Keijzer kan op basis van artikel 47 van de Mededingingswet mogelijke bezwaren van de ACM omzeilen en alsnog een fusie doordrukken, maar verschillende fracties, waaronder coalitiepartijen D66 en VVD hebben daar bedenkingen bij. Hoe dan ook zal de Nederlandse toezichthouder uitgebreid marktonderzoek moeten doen voor het een overname zal toetsen. Ook het directoraat-generaal Concurrentie van de Europese Commissie moet een fiat geven.