Nóg vier jaar Trump? Yes he can
Donald Trump wil een tweede termijn als president. Zijn grootste troef om herkozen te worden: de bloeiende economie. Maar blijven de cijfers de komende jaren wel zo mooi? 'Hij móet zijn probleem met China oplossen.'
Donald Trump schreeuwt het al twee jaar van de daken. Met de Amerikaanse economie gaat het sinds zijn aantreden in 2017 uitstekend. 'De Economie van Trump vestigt records,' klopte de 45ste president van de Verenigde Staten zichzelf afgelopen week nog maar eens op de borst, 'en heeft een lange weg omhoog voor de boeg.'
Een president die met een goed draaiende economie aan de campagne voor zijn herverkiezing begint, staat met 1-0 voor. Niet successen in de buitenlandse politiek, maar zaken als hun eigen koopkracht of de werkloosheid geven voor veel kiezers de doorslag. 'It's the economy stupid', zei Bill Clinton in 1992 al.
'Eerlijk is eerlijk: met de Amerikaanse economie gaat het prima', zegt de aan Instituut Clingendael verbonden Amerika-deskundige Willem Post. Hij heeft nog meer slecht nieuws voor Trump-haters: de meeste zittende presidenten die voor een tweede termijn gaan, worden herkozen.
Trump is nu populairder dan in het eerste jaar van zijn presidentschap. Onderzoeksbureau Gallup meet de tevredenheid van de Amerikanen over hun 'commander in chief'. In het eerste jaar na zijn aantreden schommelde de score lange tijd rond de 35%, nu is dat 43%. Maar het land is verdeeld: 6% van de Democraten is tevreden, 89% van de Republikeinen. Zijn Democratische voorganger Barack Obama scoorde tijdens zijn regeerperiode gemiddeld 47,9%.
Grafiek
Als de cijfers blijven zoals ze nu zijn, wordt het lastig om Trump in debatten te vloeren op de staat van de economie. De werkloosheid bevindt zich met 3,6% op het laagste punt in een halve eeuw. Sinds hij met Melania zijn intrek nam in het Witte Huis, kwamen er ruim 5,6 miljoen banen bij, gemiddeld 194.000 per maand.
De Amerikaanse economie groeide in 2018 met 2,9% en deed het dat jaar beduidend beter dan die van de eurozone, die met 1,8% groeide. De beurzen — voor Trump zelf vermoedelijk de belangrijke graadmeter — braken tijdens zijn presidentschap records. De Dow Jones staat een slordige 45% hoger dan na zijn zege op zijn Democratische rivaal Hillary Clinton in november 2016.
Bouwen op Obama's erfenis
Natuurlijk, Trump heeft de wind mee. De Democraten wijzen er graag op dat hij voortbouwt op het beleid van Obama, onder wiens presidentschap het herstel begon. Tussen 2010 en 2017 halveerde de werkloosheid; in mei 2010 kwamen er in een klap 534.000 banen bij, meer dan in welke maand onder Trump ook.
Grafiek
Bovendien zijn de groeicijfers onder Trump nu ook weer niet heel uitzonderlijk. Onder Obama waren er vier kwartalen waarin de Amerikaanse economie met meer dan 4% groeide, onder Trump pas één. Trumps claim, begin mei, dat het land onder zijn leiding 'de beste economie uit de Amerikaanse geschiedenis' heeft, moet met een korrel zout genomen worden.
Analisten van Deutsche Bank wezen er eerder deze maand op dat de onder Obama begonnen economische opleving, die nu zijn tiende jaar in gaat, de langste aaneengesloten herstelperiode in de VS is sinds 1854. De zware recessie die eraan vooraf ging was ook erg diep.
Grafiek
Het mooie groeicijfer van vorig jaar — 2,9% — is mede te danken aan Trumps omvangrijke belastingverlaging van om en nabij de $1500 mrd, die volgens critici de Amerikaanse economie een 'sugar high' bezorgde, waarvan de gunstige effecten, die vooral bij beter gesitueerden terechtkwamen, inmiddels lijken uitgewerkt.
Ongelukkige timing
Economen vonden de timing van het fiscale cadeau ongelukkig. Zonder de impuls draaide de economie ook al behoorlijk. 'Bovendien,' zegt Harvard-econoom Gregory Mankiw, 'brengen de belastingverlagingen het begrotingstekort en de overheidsschuld op een onhoudbaar pad, dat in de toekomst moet worden aangepakt.'
Minder duur was Trumps aanval op de bureaucratie. Post: 'Miljoenen kleine bedrijven profiteren van de afschaffing van regels.' Het probleem is volgens hoofd internationaal handelsonderzoek Raoul Leering van ING dat de effecten moeilijk te meten zijn. Het ondernemersvertrouwen daalde in 2018. Leering: 'Dit kan aan andere dingen liggen, maar in ieder geval heeft de deregulering geen jubelstemming teweeggebracht.'
Grafiek