De clash die geen clash werd: De Hond en Osterhaus eensgezind over belang ventilatie
In wat vooraf aangekondigd werd als een stevige clash - er werd zelfs even gesproken over een staredown - waren opiniepeiler Maurice de Hond en nestor-viroloog Ab Osterhaus het opvallend vaak eens. De belangrijkste conclusie na een uur debatteren op radiozender BNR over het coronavirus: er moet vanuit het RIVM en de landelijke overheid méér aandacht komen voor ventilatie.
Sander van Mersbergen 29-06-20, 14:23 Laatste update: 16:18
,,Ik ben het eigenlijk helemaal eens met wat Maurice zegt over ventilatie en aerosolen”, zei Osterhaus, tegenwoordig werkzaam aan de Tierärztliche Hochschule in het Duitse Hannover aan het einde van de uitzending. ,,Elke investering op het gebied van ventilatie is het waard, zeker als je rekening houdt met de kosten die níet investeren met zich mee kan brengen.”
De Hond, die pleit voor een Deltaplan Ventilatie, leek in zijn slotbijdrage niet helemaal te beseffen dat hij in Osterhaus - in elk geval tot op zekere hoogte - een belangrijke medestander heeft. ,,De kern is gewoon dat mensen als Ab geen clou hebben waarom het coronavirus in Zuid-Amerika en in Noord-Amerika uitbarst”, zei hij, toen hem gevraagd werd welke positieve noten hij meenam uit het debat.
Genegeerd
Het gesprek kwam er op sterk aandringen van De Hond. Die voelt zich al een tijdlang genegeerd door toonaangevende media én beleidsmakers, vertelde hij zaterdag in een uitgebreid interview met deze site. Hij doet al een tijdlang literatuurstudie naar het coronavirus, en is ervan overtuigd dat de landelijke overheid grote steken laat vallen bij de bestrijding ervan. Het stokpaardje van De Hond: besmetting vindt vooral plaats via kleine druppels - niet via grote.
Ab Osterhaus, net als De Hond 72 jaar oud, was de eerste bekende viroloog die op de uitnodiging van De Hond inging. Veel wetenschappers zijn huiverig om met de opiniepeiler in gesprek te gaan. Die heeft bijvoorbeeld geen enkele staat van dienst in de virologie, en is tegelijk heel stellig in zijn uitspraken. Hij heeft hoe dan ook een grote schare fans, onder meer bij mensen die klaar zijn met de 1,5 metersamenleving.
04:44
Aerosolen
Osterhaus herhaalde wat hij eerder ook in een interview met deze site al stelde: dat er steeds meer aanwijzingen zijn dat kleine druppeltjes (aerosolen) een rol spelen in de verspreiding van het coronavirus, onder meer in de wetenschappelijke literatuur. Dat past precies in het straatje van De Hond, die zelfs van mening is dat bij aerosolenoverdracht op zogeheten superspreadingevents verantwoordelijk is voor 95 procent van de besmettingen.
Daarmee staat hij vrijwel alleen. De meeste virologen, Osterhaus incluis, denken dat besmetting via grote druppels de belangrijkste overdrachtsroute is. Het RIVM stelt in haar officiële standpunt dat de rol van kleine druppeltjes klein is. ‘Op basis van de huidige inzichten zijn aanpassingen van ventilatiesystemen niet nodig’, schrijft de rijksdienst. ,De geldende richtlijnen en onderhoudsinstructies kunnen worden gevolgd’.
Osterhaus denkt daar dus anders over, evenals De Hond.
Strenge lockdown
De Hond stelt ook dat buiten besmet worden haast onmogelijk is, ,,Van de 1100 bekende evenementen met veel besmettingen vond 98 procent binnen plaats. Van de overige 2 procent is het niet bekend.”
Osterhaus stelde in het radioprogramma dat het wel degelijk mogelijk is om buiten besmet te raken, bijvoorbeeld als iemand in je gezicht hoest. De kern van zijn verhaal: kijk breder dan alleen naar aerosolen en ventilatie ,,Je ziet dat landen die kozen voor een snelle, strenge lockdown erin geslaagd zijn om het virus goed te bedwingen. Er zijn in die landen veel maatregelen genomen. Het is moeilijk om te zeggen welke maatregel nu precies welk effect gehad heeft. Nu de situatie redelijk onder controle is, is bron- en contactonderzoek daarom erg belangrijk: bij iedere besmetting moet je kijken hoe die heeft kunnen plaatsvinden. Dat geeft heel veel informatie.”
Het gesprek, onder leiding van presentator Jörgen Raymann, werd gelardeerd met vragen van inbellers. Een aanmerkelijk aantal daarvan leek in de ban van complottheorieën. Zo suggereerde een inbeller dat het grote aantal besmettingen in slachthuizen wel eens veroorzaakt kon zijn door het feit dat runderen en varkens daar gevaccineerd zijn.