voda schreef op 3 december 2022 09:50:
Energie-experts: ‘Langjarig gascontract Duitsland moet kabinet aan het denken zetten’
EXPERTS
Nederland moet net als Duitsland langjarige gasdeals gaan afsluiten met Qatar en andere producenten van vloeibaar gas. Dat verkleint de kans op torenhoge prijzen zoals nu het geval is, zeggen energie-experts, nadat Duitsland en China deze week tijdens het WK zaken deden.
David Bremmer 03-12-22, 07:00 Laatste update: 07:30
Duitsland kwam begin deze week overeen om vijftien jaar lang vloeibaar gas van Qatar af te nemen. Met de deal hoopt Berlijn het wegvallende Russische gas deels op te vangen. Ook China sloot een langjarige overeenkomst met het steenrijke oliestaatje.
Lees ook
De belangrijkste cijfers over de energiecrisis: zoveel betaal je nu voor gas en stroom
Is een elektrische kachel echt zo'n stroomvreter?
Energie-experts spreken van een wijs besluit: ondanks de verduurzaming is gas nog decennia nodig als transitiebrandstof. ,,Dat een groene regering in Duitsland nu een langjarig contract afsluit, moet het kabinet aan het denken zetten”, zegt Martien Visser, lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen. ,,De betrouwbaarheid van onze energievoorziening is nu onvoldoende afgedekt.” Gevolg is energieprijzen die door het plafond schieten. ,,Met allerlei sociale en maatschappelijke problemen tot gevolg.”
Grote prijsrisico's
Jilles van den Beukel van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) noemt het verstandig om een deel van het gas langjarig vast te leggen. ,,Nederland koopt zijn gas nu louter op de spotmarkt in (deel van de markt waar levering en betaling zeer kort na het afsluiten van de transactie plaatsvinden, red.), waarbij contracten maximaal één tot twee jaar lopen. Bij voldoende aanbod is dat voordelig, maar bij de huidige krappe markt geeft dat grote prijsrisico's.”
Van den Beukel beklemtoont dat Nederland en Europa uitzondering op de regel zijn. ,,De rest van de wereld koopt gas al veel langer voor de lange termijn in. Hoogleraar energie-economie Machiel Mulder noemt het eveneens nuttig de Nederlandse gasstrategie te heroverwegen. ,,Meer langjarig gas geeft een veel grotere zekerheid, ook over de prijs.”
Tekst gaat verder na de foto
Minister Rob Jetten (Klimaat & Energie) met Gasunie-ceo Han Fennema en Tsjechisch premier Petr Fiala bij de ingebruikname van de drijvende EemsEnergyTerminal in september. Op de achtergrond één van de twee schepen © ANP
Volgens deskundigen zou Nederland een kwart van de totale jaarlijkse gasvraag langjarig moeten zekerstellen via lng-deals met bijvoorbeeld Qatar en andere producenten, zoals de VS en Australië. ,,We verbruiken in Nederland met elkaar circa 35 miljard kubieke meter gas per jaar”, doceert Visser. ,,Als we jaarlijks 5 tot 10 miljard kubieke meter inkopen, biedt dat veel meer zekerheid.”
De Duitse gasdeal verlaagt de schaarste op de Europese spotmarkt, waardoor onze gasprijs ook lager wordt
Martien Visser, Hanzehogeschool
Veel meer gas langdurig inkopen is niet nodig, stelt hij. Ondanks het sluiten van Groningen produceert ons land zelf nog een behoorlijke hoeveelheid uit kleine gasvelden. De gasvraag zal bovendien jaarlijks door de verduurzaming afnemen. Bovendien profiteert Nederland indirect van de Duitse langdurige gasdeal, vult hoogleraar Mulder aan. ,,Die verlaagt de schaarste op de Europese spotmarkt, waardoor onze gasprijs ook lager wordt.”
Organisatie optuigen
Om langjarige gasdeals mogelijk te maken, moet het kabinet wel een organisatie optuigen die dat kan en mag doen of in zee gaan met een buitenlandse partner. In Duitsland gebruikt de regering energiegigant RWE en het recent genationaliseerde Uniper. Zij nemen het Qatarese gas af van staatsbedrijf QatarEnergy en diens Amerikaanse partner ConocoPhillips. In Nederland zou GasTerra die rol kunnen vervullen. Probleem is echter dat de gashandelaar vanwege het dichtdraaien van de Groningse gaskraan eind 2024 wordt ontmanteld.
Qatar gasgigant
Het Arabische Qatar geldt als één van de grootste gasproducenten ter wereld. Het oliestaatje dankt zijn rijkdom aan het enorme North Dome gasveld, dat boven Qatar op de bodem van de Perzische Golf ligt. Het veld bevat liefst 51 biljoen kubieke meter gas, bijna twintig keer zo veel als het Groninger veld. Qatar breidt de productie komende jaren flink uit, waardoor het meer lng (liquid natural gas of vloeibaar gemaakt gas, red) kan gaan leveren. De Duitse en Chinese gasdeals gaan daarom ook pas in 2026 in. Het is de reden dat diverse landen tijdens het WK zaken met het oliestaatje proberen te doen.
Te overwegen valt om GasTerra in de lucht te houden, zegt Van den Beukel. Eerder dit jaar adviseerde de Mijnraad dat al. ,,GasTerra heeft ervaring met het kopen en verkopen van gas. In een tijd van zeer krappe markten kan dat goed van pas komen”, merkte de Mijnraad op.
Binnenkort komt minister Rob Jetten (Klimaat) met energieplannen voor de langere termijn. Een eventuele doorstart van GasTerra wordt daarbij ook onderzocht. ,,Bedoeling is dat er binnenkort een brief naar de Tweede Kamer gaat", laat Jettens woordvoerder weten.
Energie is onzekerder geworden. Alleen op marktwerking vertrouwen is gevaarlijk
Martien Visser
In de tussentijd maakt het kabinet de invoer van grotere hoeveelheden vloeibaar gas mogelijk. De in 2011 geopende lng-terminal in de Rotterdamse haven wordt uitgebreid. GasUnie heeft verder twee drijvende lng-opslagschepen gehuurd die sinds september in de Groningse Eemshaven liggen.
Energiedeskundige Martien Visser hoopt dat het kabinet snel met een goede langetermijn energiestrategie komt. ,,We leven in een geopolitieke wereld, waarin Rusland energie als wapen gebruikt. Energie is onzekerder geworden. Alleen op marktwerking vertrouwen is gevaarlijk.”
www.ad.nl/binnenland/energie-experts-...