DeBeurs.nl

aexo 30 april 2023 10:56

0

De groei laat zich goed zien bij Sif, dat nu 130 werknemers heeft op de Maasvlakte. Van Lith: „We hebben tot eind 2024 nog 600 tot 650 mensen extra nodig. Wij zijn volop aan het werven. De vraag is op dit moment groter dan het aanbod. En als je de ontwikkelingen qua windparken op zee ziet, weet ik niet waar dit stopt. We zijn nu ook al volop bezig voor windparken voor de kust van de Verenigde Staten.”

van de wind gaan we leven, behalve sommige halve garen op dit forum die tegen windenergie zijn.

voda 2 mei 2023 07:28

0

Column: pijlen gericht op snel terugdringen energieverbruik
Door CASPER BURGERING

Gisteren, 14:31
in FINANCIEEL

Europa staat voor de uitdaging om op korte termijn energie-onafhankelijk te worden en de overgang naar een klimaatneutrale economie te versnellen. Hoe eerder, hoe beter is de gedachtegang. Om dit te bereiken heeft de Europese Commissie (EC) meerdere pijlen op de boog. Daarvan zijn twee veruit het meest effectief en hebben ze ook nog eens het verste bereik: de inzet van meer hernieuwbare energie en het stimuleren van de energie-efficiëntie.

Nog steeds is het aandeel van hernieuwbaar in de hele energiemix relatief laag in veel landen, waaronder Nederland. Dit gaat veranderen. De groei van hernieuwbare energie wereldwijd neemt jaarlijks namelijk flink toe. Dit is te danken aan een hele reeks vernieuwingen en een toename van investeringen op het gebied van schone energie, zoals zonnepanelen, windturbines, elektrische voertuigen en warmtepompen. Maar ook stimulerend overheidsbeleid helpt hierin mee. Toezichthouders in sommige landen – zoals in Polen – waarschuwen nu al dat de hernieuwbare expansie niet bij te benen is en dat de netwerkcapaciteit tekort gaat schieten. Dit gaat op den duur tot problemen leiden, zoals regelmatige blackouts.

BEKIJK OOK:
Deze start-ups werken aan alternatieve energie-oplossingen om transitie te versnellen

En deze race is in volle gang. Vorige week nog werden de plannen bekend gemaakt voor de aanleg van een nieuwe elektriciteitsleiding tussen Nederland en het VK en de bouw van offshore-windturbines in de Noordzee. Allemaal voor energiezekerheid en meer hernieuwbare energie.

Efficiency race
Energie-efficiëntie betekent dat er minder energie wordt gebruikt om dezelfde activiteiten uit te voeren. Heel concreet wil dat zeggen dat energieverspilling wordt tegengegaan. Bovendien is het een kosteneffectieve manier om meerdere doelen gelijktijdig te bereiken (zoals BKG-reductie, meer concurrentievermogen, betere betaalbaarheid van energierekeningen en meer energiezekerheid).

Het goede nieuws is dat in de EU-27 de energie-efficiëntie (berekend als energieverbruik naar BBP) alleen maar is verbeterd in de afgelopen 20 jaar. Sinds het jaar 2000 is de energie-efficiëntie met 87% toegenomen, onder invloed van een vrijwel stabiele trend in het finale energieverbruik en een stijging van de toegevoegde waarde (BBP) in de EU-27 met 85%. En toch moet het efficiënter. Door de inval van Rusland in Oekraïne en de daaropvolgende energiecrisis werden in Europa de bestaande energie-efficiëntie-richtlijnen nog verder aangescherpt.

Consuminderen
Het blijft belangrijk om het energieverbruik terug te dringen in Europa. Daarom verhoogde de Europese Commissie (EC) de energie-efficiëntie ambitie met de presentatie van het REPowerEU-plan (in mei 2022). De verscherping had als voornaamste doel om de EU minder afhankelijk te maken van de invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland. Omdat energiebesparing en -vermindering de meest effectieve manier is om die ambitie te bereiken, stelde de EC voor om de bindende EU-energie-efficiëntiedoelstelling ten opzichte van het referentiescenario voor 2020 te verhogen van 9% tot 13%. Vanaf het 2021 niveau van finaal energieverbruik betekent dit een reductie van nog 23% tot aan 2030, ofwel zo’n 2,5% reductie in het verbruik per jaar.

De groenste- of meest duurzame energie is de energie die we uiteindelijk niet gebruiken. En dat kan vaak simpel zijn. Bijvoorbeeld met spaarlampen, stand-by killers, temperatuurmanagement, slimme huishoudelijke apparaten en nog slimmere thermostaten. Om koolstofneutraliteit te bereiken, moet eigenlijk in elke onderdeel van de economie maatregelen worden ondernomen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Idealiter betekent dit dat het tegen de laagst mogelijke kosten gebeurt, waarbij efficiëntie-maatregelen het meest laagdrempelig zijn voor iedereen.

Casper Burgering werkt sinds 2006 bij het Economisch Bureau van ABN AMRO als senior econoom en maakt deel uit van de afdeling Sustainability Research. Disclaimer: Deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies. Het is evenmin een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument.

www.telegraaf.nl/financieel/169958079...

aexo 3 mei 2023 22:28

0

Materiaal voor batterijauto’s, windmolens en zonnepanelen wordt schaars
’Er is te weinig koper om energietransitie te laten slagen’
Door THEO BESTEMAN

34 min geleden
in FINANCIEEL

voda 4 mei 2023 06:05

0

Materiaal voor batterijauto’s, windmolens en zonnepanelen wordt schaars
’Er is te weinig koper om energietransitie te laten slagen’
Door THEO BESTEMAN

Updated Gisteren, 23:00
Gisteren, 21:52
in FINANCIEEL

AMSTERDAM - De energierevolutie met meer zon- en windparken en batterijauto’s vergt veel koper. Het aanbod van dit metaal uit mijnbouw is de komende tien jaar volstrekt ontoereikend voor de wereldwijde vraag. Volgens analisten remt het tekort de energietransitie af. Mijnbouwers kunnen het tekort niet snel inlopen. „Er is jarenlang te weinig geïnvesteerd.”

Behoefte aan koper voor kabels neemt toe. GETTY IMAGES

Zes miljoen ton. Zoveel tekort aan koper zal er in 2030 zijn voor alle leidingen, batterijen en turbines, aldus de gespecialiseerde consultant Wood Mackenzie.

„We voorzien een grote vertraging van het aanbod van mijnen in de tweede helft van het decennium”, waarschuwen de analisten van zakenbank Citi.

Adviesbureau McKinsey voorspelt een wereldwijde vraag naar koper van 36,6 miljoen ton in 2031, grotendeels gedreven door die groene energietransitie. Maar er zal volgens zijn gegevens van mijnbouwers slechts 30,1 miljoen ton koper beschikbaar zijn. Goldman Sachs vreest dat er in 2031 zelfs 40 miljoen ton nodig is.

BEKIJK OOK:
China hunkert naar groei, maar prijzen grondstoffen lijken juist te dalen

De Europese Unie werkt sinds eind vorig jaar aan winning van eigen zeldzame metalen. Het wil niet afhankelijk zijn van de huidige hofleverancier China, nu er een conflict over de bezetting van Taiwan in de Stille Zuidzee nadert. Zeker 10% moet van eigen bodem komen.

Geen krediet
Maar de grote zakenbanken zijn steeds minder bereid krediet te verschaffen voor vervuilende mijnbouwprojecten, hoewel er een tekort aan metalen voor batterijauto’s nadert. De financiers onderbouwen hun weigering met een verwijzing naar het ondertekende klimaatakkoord van Parijs en opvolgers om een drastische uitstootverlaging te bereiken. Kredietverlening aan ’vuile’ mijnbouwers zou met die milieudoelen in strijd zijn.

Hoewel Amerikaanse en Europese overheden miljarden subsidie klaar zetten voor de energietransie, met overgang van gebruik van kolen, olie en gas naar zon- en windenergie en waterstof afkomstig van die duurzame bron, komen er komende jaren onvoldoende nieuwe mijnen bij om al het koper voor zonnepanelen, turbines en zware kabels kunnen leveren, zo beziet Wood Mackenzie alle bouwplannen. En de mijnen die er zijn bieden onvoldoende productie.

BEKIJK OOK:
‘Herstel China onderschat, prijzen koper en ijzererts gaan stijgen’

’s Werelds grootste koperleverancier Codelco produceert al op het laagste niveau in 25 jaar. Zijn projecten kenden talloze tegenslagen zoals in Chili, waar het delven vorig kwartaal een kwart minder koper opleverde. Codelco levert wereldwijd 10% minder dan vorig jaar. Ceo André Sougarett voorspelt „een complexe overgangstijd, tussen projecten die opraken en projecten die in werking treden.” De kans is groot dat het materiaal voor alle groene technologieën schaars wordt.

’Te laat’
De koperprijs staat dit jaar echter slechts 1% hoger. En over een jaar gemeten is het roodgele metaal zelfs 13% goedkoper geworden. „Maar die marktprijs vertekent enorm. Die calculeert de komst in, na soms twaalf jaar voorbereiding, van enkele grote mijnen”, aldus metalenexpert Peter Vermeulen, partner van hedgefonds Plethora, dat belegt in de zoektocht naar strategische metalen. „Er is echter geen zicht op nieuwe mijnbouw voor de volgende jaren. Als de prijs straks stijgt door tekorten, is het al veel te laat om een nieuwe mijn te starten. En er is al achterstand, er is jaren structureel te weinig geïnvesteerd.”

Gemiddeld duurt mijnbouw bovengronds al ruim tien jaar nu, stelt onderzoeker CRU. Ondergronds zijn exploitanten zeker twaalf jaar kwijt. Protesten van milieugroepen zorgen voor vertragingen. Het zijn ook gigantische projecten: de mijn in Oyy Tolgoi in Zuid-Mongolië kent 200 kilometer aan gangen, waar 20.000 werknemers koper opdiepen.

BEKIJK OOK:
Hollanders vinden schat aan koper in Noorwegen: ’Er ontstaat enorm tekort’

Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) zullen alle bedrijven die werken aan de groene energietransitie zeker 45% van de alle koper opeisen. Maar ook de industrie zal als vanouds het buigzame metaal blijven bestellen.

Meer koper
De batterijrage zweept de vraag bovendien juist op. Voor een brandstofauto is in doorsnee 23 kilo koper nodig, voor een batterijauto 83 kilo, aldus de International Copper Association.

Tegen 2040 neemt het aanbod van koper uit mijnen met 16% toe, terwijl de vraag door Bloomberg vastgesteld op 53% toename vergeleken met vandaag. Chemisch ingenieur Theo Henckens waarschuwde in meerdere onderzoeken dat er te weinig zicht is op winning voor de lange termijn. De winbare hoeveelheid koper, tegen acceptabele kosten, is over ongeveer honderd jaar op, stelde hij. Er is meer koper, maar die zit te diep om het met huidige technieken en tegen lage kosten te kunnen winnen.

Bovendien is de metaalprijs verraderlijk. „Investeren in een mijn die over twaalf jaar pas opent, kan alleen als de kostprijs tegen die tijd onder de koperprijs van dat moment ligt. Anders draai je vanaf dag één met verlies”, duidt investeerder Vermeulen het dilemma. „Veel mijnbouwbedrijven zijn zo eerder kapot gegaan.”

BEKIJK OOK:
Column: elektrische auto maakt weg vrij voor versnelling bij metaalmarkten

De grootste mijnbouwers bereiden zich voor op de groene revolutie. Fortescue, de vierde in omvang, kondigde woensdag overnames van kopermijnen in Zuid-Amerika aan. Zijn ceo Fiona Hick zegt marktleider voor koperlevering aan bedrijven in zon- en windinstallaties te kunnen worden. In de mijnbouwmarkt is de grootste producent Glencore bezig met de aankoop van Teck Resources. En concurrent Newmont heeft een megabod van $19 miljard gedaan op Newcrest Mining in Australië. BHP kocht koperproducent Oz Minerals, zijn grootste aankoop in tien jaar.

Minder opbrengst
Opgeteld blijven die investeringen toch achter bij de vraag. Nieuwe grootschalige mijnbouw is voor veel investeerders te duur, schetst Vermeulen. Mijnreus Glencore bevestigde onlangs een hogere marktprijs nodig te hebben om de bouw van zo’n grote mijn te kunnen financieren.

Wat wel lukt is kleiner in omvang en het levert een lager gehalte aan koper uit de mijnen op. Voor dezelfde hoeveelheid koper is vervolgens nog meer mijnbouw op steeds grotere diepten nodig. „Mijnen worden ouder, mijnen worden dieper en ze leveren minder op. Dan heb je nog de extra complicatie dat je moet voldoen aan strengere milieuregels. En je krijgt de politieke risico’s daar bovenop”, schetst David Radclyffe, directeur van Global Mining Research, de donkere wolken voor de energietransitie.

BEKIJK OOK:
’EU moet schaarse metalen uit eigen bodem snel veilig stellen’

www.telegraaf.nl/financieel/147713654...

voda 5 mei 2023 16:36

0

TenneT investeert 5,5 miljard euro in kabels voor windenergie
Artikel van ANP Producties • 5 uur geleden
© ANP

ARNHEM (ANP) - Hoogspanningsnetbeheerder TenneT heeft voor 5,5 miljard euro aan overeenkomsten gesloten met andere bedrijven voor de aanleg van tien hoogspanningskabels. Het gaat om zes Duitse aansluitingen met windparken op zee en drie in Nederland. Naast de kabels op zee gaat het ook om de aanleg van een zogeheten gelijkstroomcorridor, die alle op zee opgewekte elektriciteit verder landinwaarts moet vervoeren.

TenneT heeft voor de klussen overeenkomsten gesloten met het Deense industrieconcern NKT, het Franse kabelbedrijf Nexans en een samenwerkingsverband van het Belgische maritieme bedrijf Jan de Nul met het Zoetermeerse ingenieursbureau Denys en LS Cable & System uit Zuid-Korea. Zij zullen zich onder andere bezighouden met het ontwerp van de kabels, de productie, de installatie en de uiteindelijke verbinding.

De aansluitingen tussen zee en land zullen waarschijnlijk in 2031 klaar zijn. Maar het consortium van Jan de Nul werkt ook aan een deel van de zogeheten NordOstlink, een geheel aan kabels dat windenergie van de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein verder naar het oosten vervoert. Dat werk is naar verwachting in 2032 klaar. Alle projecten bij elkaar zijn volgens TenneT goed voor zo'n zevenduizend kilometer aan hoogspanningskabels.

Voor de overgang naar schonere energiebronnen zijn forse investeringen nodig. TenneT geeft daarom tientallen miljarden euro's uit voor bijvoorbeeld de verbindingen tussen windparken op zee en het land. Maar doordat bedrijven en huishoudens overstappen op elektriciteit, moeten netbeheerders ook veel geld uitgeven aan de uitbreiding en verzwaring van het stroomnet.

Bijlage:

voda 5 mei 2023 17:04

0

Mag ook wel, de opbrengst tot nu toe is een stuk lager dan vorig jaar!

’Mei wordt goede maand voor eigenaar zonnepanelen’
Door REDACTIE DFT GELD

Updated 46 min geleden
1 uur geleden
in GELD

AMSTERDAM - Als mei een normale maand wordt qua zonuren, vestigt Nederland deze maand een record wat betreft zonne-energie. Mei is namelijk normaal gesproken de zonnigste maand van het jaar.

Een nieuwbouwwijk in Groningen, met daken vol panelen. GETTY IMAGES/ISTOCKPHOTO

Branchevereniging Techniek Nederland meldt dit heuglijke feit maar plaatst er direct een kanttekening bij.

Als er niet snel meer werk wordt gemaakt van het lokaal opslaan van elektriciteit stuiten we binnenkort op de grenzen van de capaciteit van het elektriciteitsnet. In 2022 schakelden omvormers van zonnepanelen zich in sommige gebieden al automatisch uit omdat ze niet meer aan het net konden leveren. Dat gaat waarschijnlijk vaker voorkomen, waarschuwt de vereniging van technische bedrijven.

Hoogste opbrengst
In mei schijnt de zon gemiddeld genomen 223 uren. Daarna volgen juni en juli als maanden met de meeste zonuren. De meeste eigenaren van zonnepanelen - inmiddels ruim twee miljoen - merken dat zij in deze maand de hoogste opbrengst hebben.

BEKIJK OOK:
Column: Burgers verdienen eerlijke prijs voor stroom

In Nederland is nu 14% van de elektriciteitsproductie afkomstig van zonnestroom, blijkt uit onderzoek van energie-denktank Ember. Daarmee zijn we koploper in Europa. Mondiaal hebben alleen Jordanië en Chili een groter aandeel zonnestroom. Na Nederland komen in Europa Griekenland en Hongarije.

www.telegraaf.nl/financieel/797859989...

voda 9 mei 2023 07:37

0

Twee keer zoveel golfenergie door nieuwe technologie van Nederlandse start-up
Artikel van admin • Gisteren om 22:18
© Aangeboden door Change Inc.

Golfenergie kan wereldwijd genoeg elektriciteit leveren voor 3 miljard huishoudens. De Nederlandse start-up Weco heeft daarvoor een nieuwe technologie ontwikkeld: een drijvende cilinder die op een goedkopere manier twee keer zoveel golfenergie kan opwekken en vijftig keer lichter is dan bestaande installaties.

De meeste installaties maken gebruik van de verticale beweging van golven. Oftewel het op en neer gaan van de golven. Het Wave Energy Collective (Weco) doet het anders en maakt gebruik van de horizontale beweging. “Daarmee kun je twee keer zoveel energie halen uit dezelfde golf”, zegt oprichter Luc Hogervorst.

Net als surfen
Hij is al sinds zijn zeventiende jaar aan het experimenteren met golfenergie. Toen voor een schoolopdracht in de garage van zijn vader, later als student werktuigbouwkunde op de TU Delft. Daar deed hij onderzoek naar de beste manier van opwekken en ontdekte dat horizontale opwekking meer energie oplevert. “Een golf is eigenlijk een cirkel die vooruit rolt. Dat merk je als je op de golven surft. Je pakt dan heel lang de energie van een golf mee en gaat vooruit in plaats van omhoog. Wij gebruiken die horizontale beweging. Dat is het verschil met andere, meer traditionele technologieën”, legt Hogervorst uit.

Voor 5 cent stroom opwekken
Een tweede voordeel is dat installaties die gebruik maken van dat principe lichter zijn. Er hoeven geen zware elementen ingebouwd te worden die de opwaartse druk van de golven omzetten in energie. Weco heeft een drijvende cilinder ontwikkeld die haaks op de golven komt te liggen. Daarin zit een generator die de golfbewegingen als een soort ingewikkelde fietsdynamo omzet in stroom. Die wordt vervolgens per kabel aan land of naar een centrale hub getransporteerd.

De cilinder is vijftig keer lichter dan bestaande verticale installaties en daardoor ook een stuk goedkoper te bouwen. Dat scheelt in de opwekkosten. De Wave Energy Converter van Weco kan in theorie voor 5 cent per kilowattuur (kWh) stroom opwekken. Ter vergelijking: de huidige marktprijs voor consumenten ligt rond de 50 cent per kWh.

Eerste offshore test
Momenteel bouwt de start-up een prototype van twee meter lang, die gewoon in een busje past. Die heeft een vermogen van 10 kilowatt, afhankelijk van de kracht van de golven. De installatie wordt later dit jaar voor het eerst op zee getest op de Offshore Test Site van North Sea Farmers, die twaalf kilometer voor de kust van Scheveningen ligt. “Dat is drie jaar na onze oprichting, dus dat is heel snel”, zegt medeoprichter Cas van de Voort. “We willen zo snel mogelijk testen. Als er dan veel fout gaat, kunnen we daar veel van leren. We willen zo snel mogelijk een installatie hebben die energie kan opwekken.”

Bij Scheveningen test Weco ook de ecologische ankers van het systeem. Die zijn zo ontworpen dat vissen, krabben en andere zeedieren erin kunnen schuilen. Dat is beter voor de biodiversiteit.

Oplossing voor eilanden
Weco wil later een type van twaalf meter bouwen, die in een zeecontainer past. De start-up wil in de toekomt ook kleinere systemen op de markt brengen, die gebruikt kunnen worden door gemeenschappen op kleinere eilanden. Dan kunnen vissers bijvoorbeeld hun eigen boten gebruiken om die systemen uit te zetten en kunnen afgelegen dorpen hun eigen groene energie opwekken. Nu zijn die eilanden vaak aangewezen op de import van diesel.

In de voetsporen van opa
Een van de doelen is om de golfenergie-opwekker op de markt te brengen in het Caraïbisch gebied. Dat heeft voor Van de Voort een speciale betekenis. “Mijn opa werkte vroeger voor de Overzeese Gas- en Elektriciteitsmaatschappij, de OGEM, en heeft daar voor dat bedrijf allerlei olie-installaties gebouwd. Nu we in de energietransitie zitten zou het mooi zijn als ik in de voetsporen van mijn opa treed en dat we als Weco die eilanden gaan helpen om hun eigen groene energie op te wekken”, zegt hij.

Combinatie met windparken
De EU verwacht dat 10 procent van alle benodigde elektriciteit in 2050 uit de zee zal komen, waarbij golfenergie een van de belangrijkste bronnen is. Het is betrouwbaarder dan zonne- en windenergie, want terwijl de zon niet altijd schijnt en het niet altijd waait, zijn er 80 procent van de tijd wel golven om stroom uit op te wekken. Daarom wil Weco dat zijn installaties uiteindelijk tussen de windparken op zee komen te liggen. “Daar is veel ruimte en daar liggen al veel elektriciteitskabels. Die kun je op deze manier veel efficiënter gebruiken”, zeggen Hogervorst en Van de Voort.

Weco is in gesprek met enkele investeerders. Het won eind 2022 de start-up prijs van Haagse Vernieuwers challenge. Op 15 mei staat Weco in de finale van de Philips Innovation Award.

www.msn.com/nl-nl/nieuws/other/twee-k...

Bijlage:

voda 10 mei 2023 12:34

0

Meer elektrische auto's, warmtepompen en zonnepanelen: netbeheerder Stedin vraagt Zuid-Holland, Utrecht en Zeeland om miljoenen voor infrastructuur

Artikel van Business Insider Nederland • Gisteren om 12:10

De provincies Zuid-Holland, Zeeland en Utrecht moeten dringend miljoenen meebetalen aan het aanleggen van stroomkabels in hun regio, als het aan netwerkbedrijf Stedin ligt. De energietransporteur in deze provincies roept de nieuw te vormen colleges hiertoe op in een brandbrief, zo schrijft dagblad Trouw.

In ruil krijgen de provincies een klein aandeel in het netwerkbedrijf, dat nu eigendom is van 42 gemeenten.

Stedin ontvangt het geld liever vandaag dan morgen. Door de oorlog in Oekraïne is de energietransitie in een stroomversnelling gekomen. In heel Nederland wordt het elektriciteitsnet zwaarder belast door elektrische auto's, warmptepompen en zonnepanelen. Dit leidt steeds vaker tot problemen.

Lees ook: Meer stroom uit zonnepanelen en windmolens: 40% elektriciteit kwam in 2022 uit hernieuwbare bronnen

Het Rijk beloofde eerder al toe te treden als aandeelhouder. Dit levert Stedin een half miljard euro op.

Als de provincies de hand op de knip houden, zal dat gevolgen hebben voor inwoners en bedrijven, waarschuwt financieel topman Danny Benima van Stedin in de brief. De energietransitie loopt dan vertraging op, waardoor auto's niet aan de laadpaal kunnen en huizen en bedrijven afhankelijk blijven van gas.

Netbeheerders Enexis en Alliander moeten ook fors investeren in de energietransitie, maar hebben vooralsnog genoeg geld in kas. Zij vragen gemeenten om soepelere procedures en begrip.

De zwakke financiële positie van Stedin is terug te leiden naar 2017. Toen Eneco het netwerkbedrijf zes jaar geleden verplicht afstootte, kreeg Stedin weinig geld mee. Daarnaast verhoogt de zompige grond in de regio waar Stedin actief is de kosten van werkzaamheden voor de netbeheerder.

LEES OOK: Nederland kampt vanaf 2030 mogelijk met een stroomtekort door afhankelijkheid van wind en zon, waarschuwt netbeheerder

www.msn.com/nl-nl/geldzaken/nieuws/me...

voda 10 mei 2023 15:58

0

Eerste internationale aanbesteding voor Europees gas gestart
Artikel van ANP Producties • 1 uur geleden
© ANP

BRUSSEL (ANP) - Europa doet voor het eerst een internationale aanbesteding voor de gezamenlijke aankoop van gas. Het gaat om 77 bedrijven uit de EU en andere Europese landen die voor een totaal volume van 11.625 miljard kubieke meter gas (bcm) willen kopen. Daarvan is 2.781 bcm in de vorm van vloeibaar gas (lng).

Internationale gasleveranciers, behalve Rusland, worden uitgenodigd om op deze aanbesteding te bieden voor 15 mei. De eerste aanbestedingsronde heeft betrekking op gasleveringen van juni 2023 tot mei 2024, aldus de Europese Commissie. Het zogenoemde AggregateEU-mechanisme staat open voor alle 27 EU-landen plus energiebedrijven in Albanië, Bosnië-Herzegovina, Georgië, Kosovo, Moldavië, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Oekraïne.

Vicevoorzitter Maroš Šefcovic: "Met AggregateEU ??hebben we een nieuwe marktplaats in Europa gecreëerd, die onze energiezekerheid in de aanloop naar de volgende winter zal vergroten en zal helpen onze gasopslagen te vullen. Dit is ook een kans voor internationale gasleveranciers om hun klantenbestand uit te breiden. Dit is een win-win oefening."

Net als bij de gezamenlijke inkoop van coronavaccins kan de EU met de bundeling van de gasbehoefte haar collectieve marktmacht gebruiken om betere prijzen te bedingen bij internationale leveranciers, is de gedachte. Maar nu is de commissie niet betrokken bij de onderhandelingen over de contractuele voorwaarden voor de aankoop en levering van het gas. De deelnemende bedrijven zullen zelf gaan onderhandelen met de bieders. Een aantal heeft zich bereid verklaard op te treden als centrale inkoper of agent namens andere bedrijven.

De gezamenlijke inkoop is ingegeven door de torenhoge gasprijzen van afgelopen jaar. Omdat de EU afscheid wil nemen van haar belangrijkste gasleverancier, Rusland, zoekt zij naarstig naar betaalbare alternatieven.

www.msn.com/nl-nl/geldzaken/nieuws/ee...

voda 13 mei 2023 08:28

0

Nederlandse gasbelasting een-na-hoogste in Europa: ’Prijsplafond sigaar uit eigen doos’
Door WILLEMIJN VAN BENTHEM

Updated Gisteren, 16:59
Gisteren, 16:39
in GELD

AMSTERDAM - Hoge prijzen, compensaties, nieuwe contracten: de energiemarkt staat op zijn kop. Door het prijsplafond krijgen huishoudens korting op hun energierekening, maar de Nederlandse belasting op de energie is nog altijd hoog - zeker ten opzichte van Europa.

Besparen op energie is de goedkoopste sleutel. GETTY IMAGES

Betaalde een driepersoonshuishouden in 2014 nog €350 gasbelasting, inmiddels is dat opgelopen naar €900 per jaar. „Een ruime verdubbeling waar miljoenen huishoudens last van gaan krijgen”, meent Tom Schlagwein, energie-expert bij Overstappen.nl.

Inflatiemonster
„Een prijsplafond is een goed idee om het ’inflatiemonster’ te beteugelen en de gasprijs betaalbaar te houden. Maar vreemd dat er in deze maximale prijs relatief veel belasting zit.” Schlagwein vindt dat je zo aan de ene kant subsidie uitdeelt die je ’deels weer weghaalt door de op een na hoogste gasbelasting te heffen van Europa’. „Die belasting zit inbegrepen in het prijsplafond, een sigaar uit eigen doos.”

BEKIJK OOK:
Column: die wind-mee-belasting mag wel wat meer zijn

Maximumtarief
Volgens de expert zijn Nederlanders in Europa voor gas op alleen Denemarken na het duurst uit. „In Duitsland en België is de gasprijs bijna de helft lager.” Schlagwein: „Europese landen zoals Frankrijk hebben een maximumtarief ingesteld, zodat prijzen voor huishoudens niet te hoog worden.” Hij vindt dat zo consumenten worden beschermd tegen torenhoge prijzen „die ze amper kunnen betalen”.

Einde dit jaar loopt het prijsplafond af en inmiddels daalt de gasprijs sinds een aantal weken weer. „Om het betaalbaar te houden, moet er een verlaging van de belasting op gas komen”, zegt Schlagwein. „De prijzen zijn immers hoog genoeg om nog steeds een gasbesparing af te dwingen.”

BEKIJK OOK:
Timmermans opgewekt over productie waterstof, technici zien veel obstakels

www.telegraaf.nl/financieel/441021121...

Succes 18 mei 2023 16:22

0

European gas prices drop below €30 for the first time in two years

Wholesale prices now less than 10% their peak after Russia invaded Ukraine

European gas futures slumped below €30 for the first time since June 2021, in a stark reversal of last year’s market chaos and a sign of tepid demand as Europe recovers from its energy crisis.

The region has amassed high stockpiles after a mild winter as it rushed to import liquefied natural gas and curbed consumption. Yet demand remains weak amid an uncertain economic outlook and a seasonal lull.

Prices are now less than 10 per cent of their peak levels after Russia curtailed supplies to the region in the fallout of its war in Ukraine. Still they’re near the five-year average, though many consumers are still reeling from the market shocks of the past year.

The recovery has been uneven across the region, and some gas users are still subject to energy contracts set when prices were higher – meaning there could be a lag in relief in power bills. Traders are also eyeing the prospect of higher demand for electric generation in the summer months. – Bloomberg

www.irishtimes.com/business/2023/05/1...

Succes 18 mei 2023 16:52

0

quote:
Succes schreef op 18 mei 2023 16:22:
European gas prices drop below €30 for the first time in two years

Wholesale prices now less than 10% their peak after Russia invaded Ukraine

...

www.irishtimes.com/business/2023/05/1...

www.telegraaf.nl/financieel/128472933...

hirshi 18 mei 2023 17:32

0

De kans op een prijsplafond voor de consument in 2024 wordt met de dag kleiner.

voda 19 mei 2023 06:45

0

Duurzame plannen blijken bizarre lastenverzwaring
Geld verbranden in elektrische oven: ’Onze koekjes worden zo niet meer in Nederland gemaakt’
Door KLEIS JAGER

10 min geleden
in FINANCIEEL

Bedrijven moeten veel sneller van het gas af van klimaatminister Rob Jetten. Zo niet, dan betalen ze volgend jaar meer belasting. Maar het stroomnet is vol en er is heel vaak geen alternatief. „Als ik overstap op elektriciteit en ik steek de stekker erin, zit heel Nieuwegein in het donker.”

Directeur Martijn Koenders in de koekjesfabriek. ROOIMANS, THIJS

„Wij hebben drie ovens”, had Martijn Koenders, eigenaar en directeur van Pally Biscuits in Nieuwegein, in de directiekamer van zijn bedrijf gezegd. Aangekomen in de naar verse koek geurende productiehal blijken het drie ovens van maar liefst honderd meter lang te zijn.

Huismerken
Pally is de grootste biscuitfabriek van Nederland en een van de grootste in Europa. Elk jaar rollen hier ruim 3,5 miljard koekjes van de lopende band, 70 miljoen kilo. Pally is een fabrikant voor huismerken: alle kokos- en kaneelbiscuit, speculoosjes, digestives met en zonder chocola, en haverkoekjes zijn bestemd voor supermarktketens in Nederland en onder andere Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De ovens van Koenders, die 160 mensen in dienst heeft, werken op gas en zijn van een nieuw, zuiniger type.

Zo zijn ze bijvoorbeeld voorzien van warmtewisselaars: die vangen de warmte af zodat deze weer de oven in kan. Maar dan nog verbruikt hij per jaar zeker anderhalf miljoen kubieke meter gas. En wie gas zegt, zegt CO2.

Vandaar dat de druk op Pally en andere bedrijven groot is om zoals dat heet te ’elektrificeren’. Maar het gas opgeven, dat blijkt een onmogelijke opgave.

„Duurzaamheid”, vertelt Koenders in de directiekamer bij een kopje koffie met een koekje, „gaat heel goed samen met de efficiency waar wij altijd naar streven om A-kwaliteit te leveren voor een lagere prijs.” Zo probeert Pally in de dozen waarin de rollen biscuits worden verpakt zo min mogelijk karton te verwerken. Om inkt te sparen, krijgen ze ook geen kleur meer. „Maar er zijn dingen die niet kunnen.”

Marges
Het verwijderen van de gasbranders op de ovens om deze geschikt te maken voor stroom zou per oven tussen de 300.000 en 400.000 euro kosten. Dat geld heeft Koenders niet, de marges op koekjes zijn niet groot.

Nog belangrijker, met stroom in plaats van gas zou de energierekening van Pally drie tot vier keer zo hoog zijn: een groot gevaar voor de concurrentiepositie. „Mensen vinden duurzaamheid belangrijk, maar willen ze ook veel meer betalen voor een elektrisch gebakken koekje?” vraagt hij zich af.

Bovendien kan netbeheerder Stedin door de ’congestie’ op het stroomnet niets extra’s leveren. „Het is er gewoon niet. En als ik wel zou kunnen overstappen op elektriciteit en ik steek de stekker erin, dan zit heel Nieuwegein in het donker.”

Koenders krijgt er weleens buikpijn van, want hij wil juist graag vooroplopen. Daarom ook liet hij uitrekenen of hij zijn stroomverbruik kon verminderen door het dak van de fabriek vol te leggen met zonnepanelen. Er passen 18.000 panelen op, een miljoeneninvestering. Met een uiterst mager resultaat: zijn huidige elektriciteitsrekening – dus met gasovens – zou maar 12 procent lager uitvallen.

„Het zal af en toe knellen”, zei Jetten eind vorige maand over zijn laatste klimaatplan dat het motto ’ambitieus, rechtvaardig en uitvoerbaar’ kreeg. Maar dat is wel erg mild uitgedrukt. „Het is zinloos om steeds te roepen dat wij moeten versnellen, terwijl de middelen om dat te doen domweg ontbreken”, concludeert Koenders. „Ondertussen hangt ons vanaf volgend jaar wel een verhoging van de energiebelasting op gas boven het hoofd.”

Boeren
Je kunt natuurlijk zeggen dat een koekjesfabriek niet nodig is, beaamt Koenders. Zoals Nederland volgens sommigen ook geen boeren of vissers, geen staalfabriek of eigenlijk helemaal geen enkele ’vieze fabriek’ nodig heeft. „Maar dan worden onze koekjes ergens anders gemaakt, in Frankrijk bijvoorbeeld, met waarschijnlijk meer uitstoot. Waarom moet Nederland het braafste jongetje van de klas zijn?”

Warmte
Ondernemers zoals Koenders zijn er veel. Overal in de industrie die veel warmte nodig heeft – zoals in bakkerijen, in glas-, steen-, dakpan-, papier-, voeding- en zuivelfabrieken – klinkt dezelfde klacht, blijkt uit een rondgang van De Telegraaf.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW benadrukt dat de energiebelasting op gas vanaf 2024 met 600 miljoen euro omhooggaat terwijl er voor volgend jaar al een verhoging van 500 miljoen in de boeken stond. „Een ordinaire lastenverzwaring”, zegt VNO-NCW-woordvoerder Edwin van Scherrenburg die het nationale klimaatdoel – 55 procent minder uitstoot van broeikasgas ten opzichte van 1990 – geen stap dichterbij brengt.

„De extra verhoging raakt kant noch wal omdat veel bedrijven niet van het gas af kunnen. Omdat er geen ruimte is op het stroomnet of omdat zij geen alternatief hebben.” Een en ander wordt gedreven door de lobby voor een stop op vermeende fossiele subsidies, weet Van Scherrenburg. „Het is opnieuw een voorbeeld waarbij Nederland ver voor de Europese troepen uitloopt.”

www.telegraaf.nl/financieel/24106941/...

voda 23 mei 2023 05:55

0

Bijna 60% van de woningbezitters heeft afgelopen twee jaar huis verduurzaamd
Door KLAARTJE BAX

Vandaag, 00:01
in GELD

AMSTERDAM - Maar liefst 83% van de Nederlandse huizenbezitters heeft zijn woning in de afgelopen twee jaar verduurzaamd of is van plan dit in de komende twee jaar te doen. Zij doen dit vooral om de maandlasten te verlagen, het wooncomfort te vergroten en een positieve bijdrage te leveren aan het milieu. Het verhogen van de woningwaarde is hierbij voor ruim een derde van de huiseigenaren doorslaggevend, blijkt uit onderzoek van De Hypotheker.

Mensen weten vaak niet welke maatregelen ze het beste kunnen nemen en wat het ze oplevert. GETTY IMAGES

Bij het verduurzamen van de woning kiest de meerderheid van de eigenaren voor zonnepanelen, isolatie of energiezuinig glas. Opvallend is dat ook de warmtepomp steeds meer aan populariteit wint. Eén op de vijf huizenbezitters heeft in de afgelopen twee jaar een warmtepomp aangeschaft of is van plan dit in de komende twee jaar te doen. Hoeveel geld zij met de verduurzaming van hun huis kunnen besparen en wat het effect is op de woningwaarde is voor bijna de helft echter nog onduidelijk.

Met name de energiecrisis heeft bij veel Nederlandse huizenbezitters het bewustzijn over het belang van verduurzaming en verlaging van het energieverbruik aangewakkerd, zo blijkt uit het onderzoek van de adviesketen.

BEKIJK OOK:
Kopzorgen bij isoleren: ‘Oerwoud aan maatregelen’

Waardestijging
Het energielabel wordt steeds belangrijker bij de aan- of verkoop van een woning. Het effect van een verbeterd energielabel op de waarde van de woning neemt flink toe. Bijna twee op de drie huizenbezitters geven aan dat een hoog energielabel (zeer) belangrijk is bij de aankoop van een nieuwe woning. Meer dan de helft verwacht daarnaast dat de waarde van een woning binnen nu en vijf jaar sterker afhankelijk zal zijn van het energielabel. Menno Luiten, commercieel directeur van De Hypotheker: „Het is belangrijk dat woningbezitters hier meer inzicht in krijgen. Zo is een woning met energielabel C bij verkoop gemiddeld 11,6 % meer waard dan een vergelijkbare woning met label G. Bij een gemiddelde huizenprijs van €394.000 gaat het dan al snel om €45.000.”

Op de vraag met welk energielabel huizenbezitters die verduurzamen binnen nu en twee jaar tevreden zouden zijn, geeft een derde aan de voorkeur te hebben voor energielabel A of hoger. 31% is tevreden met energielabel B. Slechts 19% neemt genoegen met een lager label dan B.

Overigens weten veel huizenbezitters, bijna twee op de drie, niet welk energielabel hun eigen woning heeft. Ook ontbeert het vaak (bij ruim een kwart) aan kennis over welke maatregelen zij het beste kunnen nemen om een beter energielabel te krijgen.

BEKIJK OOK:
Je huis energiezuiniger maken? Wirwar aan opties voor isolatie

Flink budget
Een verbouwing of verduurzaming vereist vaak een substantieel budget. Ruim driekwart van de huizenbezitters kiest ervoor hun spaargeld in te zetten, gevolgd door het gebruik van subsidies (25%) en het afsluiten of verhogen van de hypotheek (16%). Vier op de tien huizenbezitters geven dan ook aan dat de kosten van een hogere hypotheek hen ervan weerhoudt hun huis te verduurzamen.

BEKIJK OOK:
Zijn duurzame huizen alleen voor de elite? ’A-label onbetaalbaar voor Jan Modaal’

www.telegraaf.nl/financieel/218641344...

voda 23 mei 2023 05:58

0

’Nederland kan veel sneller aan kleine kerncentrales’
Door THEO BESTEMAN

Gisteren, 21:25
in FINANCIEEL

AMSTERDAM - Nederland kan over zo’n zeven jaar een nieuwe kerncentrale gereed hebben. Dat is aanzienlijk sneller dan de tien tot vijftien jaar die milieugroepen en consultants doorgaans als termijn noemen.

Veel technologie is al ruim beschikbaar. ’Koop voor nieuwe centrales Borssele van de plank’, suggereert hoogleraar Smeulders. GETTY IMAGES

Een ’minimale doorlooptijd’ van circa zeven jaar voor vergunning en bouw is ’realistisch’, zo blijkt uit een nieuwe studie van onderzoeksbureau NRG/Pallas voor het ministerie van Economische Zaken (EZK).

GroenLinks noemde eerder tien jaar als ontwikkeltijd, Milieudefensie ’minimaal vijftien jaar’ en bedrijfsadviseur KPMG kwam recent op ’elf tot vijftien jaar’. NRG/Pallas onderzocht series uiteenlopende typen kerncentrales. Kleinere, watergekoelde centrales passen het beste in een dichtbebouwd land als Nederland. De bouwtijd is bovendien relatief kort. Het bureau is positief over deze kleine aaneen te schakelen zogeheten small modular reactors (SMR’s).

BEKIJK OOK:
’Kabinet handelt te traag met ontwikkeling kernenergie’

Het type lichtwater SMR, waarbij het koelmiddel gewoon water is en die gemaakt wordt door bedrijven als Nuscale, Rolls-Royce SMR, BWRX-300 en Nuward, vergt zeven jaar van tekentafel tot oplevering bouw. De techniek van deze centrales is in Nederland bekend. Maar ook energie-experts die voor zijn, blijven sceptisch. „Het kan, maar alles moet dan meezitten”, stelt een deskundige. ,,Wel is er nu politieke druk om snelheid te kunnen maken.”

Het ministerie van Economische Zaken liet de studie doen, omdat Nederland een alternatief voor fossiele brandstoffen zoekt. In 2050 moet ons land zijn uitstoot aan broeikasgassen met 95% hebben verlaagd ten opzichte van 1990.

Schoner
Het kabinet en een Kamermeerderheid noemen kernenergie, dat geen broeikasgassen uitstoot, als een schoon alternatief om de Nederlandse economie over te laten gaan van fossiele brandstoffen kolen, olie en gas naar CO2-vrije energie.

Anders dan schonere energie van zon en wind biedt kernenergie stabiel continu CO2-vrije stroom. Minister Jetten (Klimaat en Energie) zegde eerder al steun toe aan onderzoek voor de bouw van twee nieuwe grote kernreactoren toe, gepland in Borssele in Zeeland.

’Nederland heeft achterstand opgelopen in kennis nucleaire reactoren.’ GETTY IMAGES

Vanwege series opstoppingen op het stroomnet, hebben de provincies Limburg en Noord-Brabant hun voorkeur uitgesproken voor een SMR-reactor, die dichtbij stabiel stroom voor bijvoorbeeld bedrijven kan zorgen. Enkele andere provincies overwegen kernenergie nog als alternatief. Van de SMR’s is veel aanbod. De Internationale Organisatie voor Atoomenergie turfde tachtig typen. In China zijn enkele kleinere reactoren al in gebruik.

Vergunning vreet tijd
Het bouwen kan niet veel korter dan zeven jaar, concludeert NRG/Pallas. De meeste tijd voor de bouw wordt volgens de onderzoekers opgeslurpt door de vergunningaanvraag en de verstrekking.

BEKIJK OOK:
Duitsland zet kerncentrales uit: ’Nederland zit met probleem’

De Haagse politiek is nu eerst aan zet, zegt David Smeulders, hoogleraar energiesystemen aan de Technische Universiteit Eindhoven. Volgens de Kernenergiewet moet de huidige centrale Borssele in 2033 dicht. „Die sluitingsdatum moet uit de wet. Dat vergt tijd: het kabinetsplan moet via de Raad van State, Tweede en Eerste Kamer. En dan moet je in de nieuwe wet meteen de mogelijkheden van uitbreiding opnemen”, stelt hij.

Kleinere kerncentrales, buiten Borssele, van 100 tot 400 megawatt capaciteit pal bij zes grote industrieclusters zoals Rotterdam en Chemelot in Limburg, noemt Smeulders ’praktisch’. „Dan kan de industrie daar direct stroom afnemen. Anders zou je kabels moeten gaan trekken of bestaande verzwaren door heel Nederland, voor een netwerk dat al overbelast is. Met kleine kerncentrales heb je dat probleem niet meer.”

BEKIJK OOK:
Fransen willen dolgraag kerncentrales bouwen in Zeeland

Cruciaal voor het slagen van nieuwe kerncentrales noemt hoogleraar Smeulders dat de bevolking er achter gaat staan. „Ook bedrijven overigens. Zeker als het gaat om plaatsing van kleinere kerncentrales bij bedrijven, zullen er vragen zijn over risico’s, het afval. Maar het kan. Bij de bestaande centrale in Borssele is er bevolkingssteun. Daar kennen ze al vele jaren ervaring de risico’s goed, maar ook de voordelen van schone groene stroom en werkgelegenheid. Een meerderheid is daar voor uitbreiding.” Economische Zaken hield in Borssele vorige week al een voorlichtingsavond.

Van de plank
Smeulders: „Alle pijlen wijzen nu de goede kant op. Borssele heeft al tekeningen klaar liggen, uit een ver verleden, toen er mogelijk zeven kerncentrales zouden komen. Maar al die plannen gingen door de ramp bij Tsjernobyl in de ijskast.”

Bij Borssele zouden naast de bestaande centrale van 485 megawatt twee grotere, van al snel 1200 tot 1500 megawatt moeten komen. „Die zijn beschikbaar, die kun je van de plank kopen, en daar is al ervaring mee”, duidt Smeulders. „Die zijn binnen een jaar of acht te realiseren.”

BEKIJK OOK:
Uraniumdirecteur: ’Meer energie uit Borssele goed, maar er moet meer’

Maar de kleinere, SMR-centrales zijn nog beperkt in de markt. „In China werken er twee. Je zou eerst moeten uitzoeken of die voldoen aan Nederlandse vereisten”, zegt Smeulders. „Je moet realistisch zijn, die typen zijn anders en daarom niet binnen tien jaar gereed.” Dat is ook niet erg, stelt hij. „De grootste opgave om CO2 te reduceren, komt na 2030 als de industrie over zou gaan op duurzame energie.” Kernenergie kan daar een belangrijke rol spelen.

’Goed voorbereiden’
Smeulders is geen voorstel van haasten. „De hele bouw van kerncentrales, maar ook de omgeving en het personeel moet je goed voorbereiden. Dat vergt gewoon tijd. Je wilt voorkomen dat je een volgend Groningen kweekt: dat mensen zoals daar afgelopen jaren zich gepasseerd voelen terwijl de opbrengsten naar anderen gaan.”

Nederland had kennis van kerncentrales. Maar door rampen in Tsjernobyl en Fukushima stokten bouwplannen en verdween de kennis, ook op universiteiten. Smeulders: „Kernenergie in Nederland komt van een grotere achterstand, daar moeten we op alle niveaus weer aan bouwen. We zijn een rijk land in talent en capaciteiten, dat kunnen we halen.”

BEKIJK OOK:
Onderzoek milieuclub: 90% kernafval kan worden hergebruikt

www.telegraaf.nl/financieel/147621494...

voda 2 juni 2023 11:53

0

Opwekking duurzame energie uit zon en wind neemt snel toe
3 uur geleden
in FINANCIEEL

DEN HAAG (ANP) - Het gebruik van hernieuwbare energie in Nederland is inmiddels over de helft richting het afgesproken doel voor 2030. In 2022 kwam van alle energie die werd verbruikt (elektriciteit én warmte) 15 procent uit hernieuwbare bronnen.

Dat was een jaar eerder nog 13 procent, becijfert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In EU-verband heeft Nederland vastgelegd dat in 2030 minimaal 27 procent van ons totale energieverbruik uit hernieuwbare bronnen moet komen.

Vooral de opwekking van duurzame energie uit zon en wind neemt snel toe. Zonne-energie groeide met 45 procent in een jaar tijd. Dat kwam vooral doordat het aantal zonnepanelen snel toenam, maar ook doordat het een zonnig jaar was. Windmolens leverden 14 procent meer stroom dan een jaar eerder.

BEKIJK OOK:
Verdubbeling productie warmtepompen: ’Die investering verdienen we terug’

Het gebruik van biomassa nam juist af met 15 procent. Biomassa bestaat bijvoorbeeld uit hout, snoeiafval, olie uit zaden of zuiveringsslib. Het geldt als hernieuwbaar, omdat door de aanplant van nieuwe bomen CO2 uit de lucht wordt gehaald, maar het gebruik ervan is omstreden. Biomassa verbranden levert luchtvervuiling op en de CO2-uitstoot die het veroorzaakt kan pas in de loop van vele jaren weer worden goedgemaakt met nieuwe bomen die het broeikasgas weer opnemen.

Niet verwondelijk
Dat het aandeel biomassa begint af te nemen, is niet verwonderlijk. Vanwege de nadelen heeft het kabinet enkele jaren geleden al besloten geen nieuwe subsidies meer te geven voor het verstoken van biomassa om elektriciteit op te wekken. Daar kwam vorig jaar een subsidiestop bij voor het opwekken van warmte met biomassa.

Het totale gebruik van hernieuwbare energie lag vorig jaar met 277 petajoule 6 procent hoger dan een jaar eerder. Het aandeel hernieuwbare energie nam verder relatief snel toe, doordat het totale energieverbruik daalde. Door de relatief zachte winter, en doordat veel mensen en bedrijven vanwege de hoge gasprijzen probeerden hun energiegebruik te matigen, lag het aardgasverbruik lager dan in eerdere jaren. De gasprijs steeg vorig jaar zeer sterk na de Russische inval in Oekraïne.

Met ongeveer 1850 petajoule lag het totale energieverbruik in Nederland in 2022 ruim 7 procent lager dan het jaar ervoor. Daarmee was het verbruik het laagste sinds 1990.

Ondanks de gestage afname van biomassa is die bron nog altijd goed voor 40 procent van al het hernieuwbare energieverbruik. De hoeveelheid warmte die aan de lucht of de bodem werd onttrokken door warmtepompen, steeg met een kwart. Inmiddels dragen warmtepompen 7 procent bij aan de totale hoeveelheid hernieuwbare energie.

www.telegraaf.nl/financieel/502978240...

voda 3 juni 2023 10:05

0

Nederlands gasnetwerk goudmijn voor overgang groene energie
Door THEO BESTEMAN

Updated Gisteren, 22:11
Gisteren, 20:05
in FINANCIEEL

AMSTERDAM - Nederland gaat van het aardgas af. In de grond ligt nog wel 132.000 kilometer aan gasleidingen. Sinds eind jaren 50 opgebouwd en fijnmazig tot aan het fornuis van miljoenen huishoudens aangelegd. Dat netwerk blijkt een goudmijntje: het is geschikt voor nieuwe vormen van energie. Regionale netbeheerders en Gasunie zijn in stilte bezig om het immense netwerk om te bouwen om er groen gas en waterstof toe te laten. „In Europa lopen we voorop.”

Duizenden kilometers gaspijpleiding straks geschikt voor waterstof. ANP/HH

In de stomende fabrieken aan het Boerengat in Terneuzen maakt Dow Benelux plastics en chemicaliën voor verpakkings- en isolatiemateriaal en matrassen. Bij die productie komt grijze waterstof vrij, gemaakt van gas. Via een bestaande gastransportleiding van Gasunie gaat die waterstof, geproduceerd met gas, twaalf kilometer zuidwaarts naar Yara in Sluiskil aan het kanaal Gent/Terneuzen. Daar is de vluchtige waterstof meer dan welkom voor productie van zijn kunststof.

Eind 1959 begon de gaswinning in Groningen. Sindsdien is een groot leidingennetwerk uitgerold door Gasunie. Nederland kent binnen Europa het meest verfijnde gasnet, vrijwel alle huishoudens zijn aangesloten.

BEKIJK OOK:
Eerste fabriek voor productie waterstof uit windenergie op zee

De aloude betonnen en gietijzeren leidingen zijn vrijwel allemaal vervangen door stalen en kunststof. De overheid heeft een plicht ze te verwijderen als ze niet meer worden gebruikt. Maar het kabinet ziet op advies van de netbeheerders een tweede leven voor dat spinnenweb van leidingen.

Kluwe leidingen
Zo zal over zeven jaar een hogedruknetwerk voor waterstof de vijf industriegebieden (Rotterdam, Amsterdam, Zeeland, Limburg en de Eemshavenregio) onderling verbinden. Daarbij komt het aanbod aan waterstof van de windparken op de Noordzee en van de exportlanden.

Van het 1200 kilometer grote waterstofnetwerk bestaat straks 85% uit de bestaande aardgasleidingen, zegt Marijke Kellner, voorzitter van de werkgroep toekomst energiesysteem binnen Netbeheer Nederland, de vereniging van alle elektriciteit- en gasnetbeheerders. In het hogedrukgasnetwerk van Gasunie liggen tot wel zeven leidingen naast elkaar. Kellner: „Omdat de gaswinning in Groningen wordt afgebouwd, kunnen wij een deel van die leidingen op korte termijn geschikt maken voor waterstof.”

BEKIJK OOK:
Gasunie bouwt groot netwerk voor waterstof in Noordzee

Dat geldt ook voor groen gas, vooral gemaakt van restmateriaal zoals rioolslib en mest. De restanten worden vergist.

Biogascentrales toeleveranciers van schonere brandstof. ANP/HH

„Het voordeel van groen gas is dat het op dezelfde kwaliteit gemaakt kan worden als ons huidige aardgas”, zegt Kellner. „Groen gas kun je dus zo in het bestaande netwerk aan het aardgas toevoegen. Dat kan op de plek waar het gemaakt wordt, regionaal gebeurt het her en der al.”

Weinig groen gas
Er is nog relatief weinig groen gas. „Maar de hoeveelheid kan de komende jaren flink toenemen”, stelt zij, „omdat energiebedrijven verplicht worden 20% groen gas bij te mengen. En omdat er binnenkort nieuwe technieken beschikbaar komen op de markt, waardoor de productie van groen gas flink kan worden opgeschaald. In het systeem is het heel eenvoudig om de aardgasstromen te vervangen door groen gas. Er komt bovendien nieuwe kansrijke vergassingstechnologie in de markt”, zo verwijst Kellner naar wat de ’super kritische watervergassing’ heet. Die maakt gebruik van natte afvalstromen. Daaruit is groen gas te halen. „Daarmee wordt de vertienvoudiging van groen gas die we nodig hebben waarschijnlijk mogelijk. Dat groene gas kan direct in ons gasnetwerk.”

BEKIJK OOK:
Gasunie: Gronings veld moet op waakvlam blijven

Voor de ombouw naar een landelijk waterstofnet worden nu alle koppelingen van gasleidingen vervangen om het geschikt te maken voor transport van waterstof: dat gas is veel fijner en vluchtiger dan aardgas. „Maar door daar bij het ontwerp rekening mee te houden is dat geen probleem”, stelt Kellner.

Einddatum aardgas in 2050, volgens kabinetsplannen. ANP/HH

De zware industrie in Nederland zal als eerste over op dit hogedruknetwerk voor waterstof gaan. „Omdat vanwege hun uitstoot daar veruit de grootste winst van CO2-verlaging te bereiken is”, zegt Maarten Afman, de voorzitter van de scenario-werkgroep bij Netbeheer Nederland.

Uitbreiding havens
De netbedrijven rekenen ook op veel waterstof, aangemaakt door grote offshore windparken. Die waterstof wordt dan aan de kust of op zee geproduceerd. „Alle havens in Nederland bereiden zich al voor op de verwerking van die waterstof in het gasnetwerk”, zegt Kellner. Er komen grote terminals om waterstof te importeren.

Nederland heeft met de ligging aan de Noordzee, het verfijnde netwerk, de grote industrie en de havens en de verbindingen met vooral Duitsland troefkaarten. Kellner: „Niet alleen voor Nederland, maar ook als toegangspoort voor de rest van Europa.”

BEKIJK OOK:
Eerste fabriek voor productie waterstof uit windenergie op zee

Kolencentrales moeten in 2030 stoppen en over op een andere brandstof. Dat kan bijvoorbeeld waterstof zijn, of biomassa. De andere energiecentrales hebben 2035 als deadline. Ook zij worden mogelijk aangesloten op het waterstofnetwerk.

En wat moeten huishoudens dan doen? Ga niet wachten op waterstof, zegt Afman. Het is niet zeker of dat wel overal komt. „Ga aan de slag met isoleren, neem een warmtepomp of een aansluiting op een warmtenet als dat er komt. Dan ben je voorbereid op de toekomst”, zegt hij.

„Als hele wijken van het gas af gaan, dan halen we het gasnet weg in die wijk. Maar als iemand het aardgas in de straat blijft gebruiken, dan zorgen we ervoor dat het gasnet beschikbaar en veilig blijft.”

BEKIJK OOK:
Gasunie: Gronings veld moet op waakvlam blijven
BEKIJK OOK:
Waterstof knalt als energiebron in Nederland

www.telegraaf.nl/financieel/181953290...

voda 6 juni 2023 07:21

0

Gasprijs stijgt in hoogste tempo sinds maart
Updated Gisteren, 17:30
Gisteren, 17:14
in FINANCIEEL

AMSTERDAM - De Europese gasprijs is maandag het hardst gestegen in ongeveer drie maanden tijd. De markt dreigt krapper te worden met ook Aziatische landen die meer pogingen doen om vloeibaar gemaakt aardgas (lng) te bemachtigen. Dit is ook voor de komende maanden de grootste bedreiging voor Europese landen om aan gas te komen.

De prijs van aardgas op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam steeg maandag tot wel 20 procent, wat sinds maart niet meer was gebeurd. Rond 17.00 uur kostte een megawattuur 27,55 euro, wat zo'n 18 procent meer is dan een dag eerder. Dit is nog altijd vele malen lager dan op het hoogtepunt vorig jaar en ook 60 procent lager dan begin dit jaar.

BEKIJK OOK:
Waarom is energie nog zo duur en is nu vastzetten verstandig?

Eind vorige maand zakte de gasprijs naar het laagste niveau in bijna twee jaar. De daling werd veroorzaakt door het milde weer, de toegenomen import van lng en gasvoorraden die beter gevuld zijn dan verwacht. Ook hebben bedrijven en huishoudens bespaard op gasverbruik.

www.telegraaf.nl/financieel/738102211...

voda 8 juni 2023 06:31

0

Race naar top windturbines: ’Maximaal bereik 300 meter hoog’
Door THEO BESTEMAN

Updated Vandaag, 01:31
Gisteren, 21:05
in FINANCIEEL

AMSTERDAM - Windturbines op zee worden steeds groter, soms voetbalvelden lang. Hoe groter, hoe krachtiger met meer energieopbrengst, is de gedachte. Maar de Nederlandse windturbinesector zelf wil een maximum: de hele installatie zou tot driehonderd meter hoog mogen reiken.

Race naar de top, een maximum van 1000 voet of 305 meter is gewenst, bepleit de windbranche nu zelf. GETTY IMAGES

Een maximum stellen aan deze ’tiphoogte’ en dus de lengte van de enorme vleugels voor windparken op zee maakt dat fabrikanten ze in vaste maten kunnen produceren, stelt Jan Vos, voorzitter van de branche, de Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA).

Die standaard noemt hij nodig, omdat de politiek een ambitieuze stip aan de horizon heeft gezet: rond 2030 moeten bestaande en duizenden nieuwe windmolens op zee ongeveer 21 gigawatt aan energie gaan leveren. Dat is zo’n 75% van het huidige elektriciteitsverbruik van Nederland. Voor zware kabels van de turbines richting die windparken is €16 miljard investering nodig, aldus het kabinet.

BEKIJK OOK:
Vertraging windmolenparken op zee door botentekort

„Om die groei van windmolens op zee bij te kunnen benen, moet er een grens worden vastgesteld. Standaardnormen zullen zorgen voor snellere installatie”, aldus Vos. Op de Maasvlakte in Rotterdam staat de Haliade-X windturbine, die volgens producent General Electric (GE) met 260 meter nu tot grootste wereldwijd wordt gerekend.

Maximum
Op zee zouden ze binnen veiligheidsgrenzen nog hoger kunnen worden. Onder de grootste producenten Vestas, Siemens Gamesa, GE, Goldwind en Envision is een race ontbrand voor telkens nog grotere vleugels.

BEKIJK OOK:
Raad van State steunt bouw windmolens Delfzijl en Brabant, bezwaren omwonenden afgewezen

Een maximumnorm geeft de producenten in deze snel veranderde sector zekerheid, stelt Vos van NWEA. Een nog grotere windmolen wekt wel meer energie op, maar voor de producenten „is het een enorme uitdaging om de constante groei van productsoorten bij te benen”, aldus Vos.

„Op het moment van levering is de bestelling alweer achterhaald. Zo lopen we steeds vaker achter de feiten aan. Dat is zonde van tijd en geld. Het komt nu nog voor dat aannemers een installatieschip bestellen, maar op het moment van levering merken dat dat schip alweer te klein is.”

Met een standaardnorm „zullen kosten lager zijn”, zo bepleit Vos bij de Nederlandse overheid en de Europese Unie. De branche komt als wens uit op een internationale norm van 1000 voet, omgerekend welgeteld 305 meter, tot waar de turbinevleugels hoog mogen reiken.

Minimum 25 meter
Aan de onderkant, tussen het wateroppervlak en de draaiende bladen, zou er 25 meter over moeten blijven als minimum, „zowel vanuit veiligheidsoogpunt als vanuit de impact op vogels.”

BEKIJK OOK:
’Voorrang windenergie brengt ons in problemen’

Per molenfundering betekent dat zo’n 14 megawatt aan vermogen, volgens de producenten genoeg om 16.000 huishoudens van energie te kunnen voorzien.

De nieuwste generatie installatieschepen kan de voetbalvelden grote turbinebladen al wel verwerken en plaatsen. Investeringen in nóg weer grotere generaties installaties en bijbehorende schepen is overbodig, aldus Vos.

BEKIJK OOK:
Windparken op zee stranden op hogere kosten en prijsplafonds
BEKIJK OOK:
Column: pijlen gericht op snel terugdringen energieverbruik
BEKIJK OOK:
België wil turbines in natuurgebieden: vissers zien kans op extra ruimte voor kotters

www.telegraaf.nl/financieel/190001561...

AEX 879,75 +0,92 +0,10% 17:11


Germany40^	17.924,80	-0,04%
BEL 20	3.894,96	+0,30%
Europe50^	4.899,24	-0,45%
US30^	38.079,93	+0,09%
Nasd100^	17.435,04	-0,77%
US500^	5.038,66	-0,49%
Japan225^	37.852,59	-1,22%
Gold spot	2.305,54	+0,87%
EUR/USD	1,0694	-0,15%
WTI	78,50	-3,78%

VIVORYON THER...	+9,10%
ForFarmers	+8,26%
ING	+7,41%
AMG Critical ...	+4,88%
PROSUS	+3,65%

BAM	-12,36%
Alfen N.V.	-6,31%
BESI	-4,98%
PostNL	-4,03%
ASMI	-2,59%

Koffiekamer « Terug naar discussie overzicht

Energie in EU: produktie, bronnen etc

Meedoen aan de discussie?

Direct naar Forum

Markt vandaag

Aandelenadviezen van IEX.nl

Stijgers

Dalers

Nieuws Forum meer