Het gaat snel bergafwaarts met de koers van PostNL. Wie het aandeel heeft gekocht voor het dividend komt voorlopig van een koude kermis thuis. Zwakke marktvooruitzichten spelen het bedrijf parten.
Unaniem negatief was de reactie van analisten op de tweedekwartaalcijfers van PostNL en de vooruitzichten voor de rest van het jaar. Het voormalige staatsbedrijf stelde voor wat betreft het cash bedrijfsresultaat waarschijnlijk uit te zullen komen aan de onderkant van de eerder afgegeven bandbreedte van €220-€260 mln. Dat impliceert derhalve een winstdaling, want over 2016 was het resultaat €245 mln en over 2015 zelfs €303 mln.
Belangrijkste reden voor de verdere terugval is de onvoorzien snelle negatieve impact van de door toezichthouder ACM opgelegde verplichting concurrenten toegang tot het PostNL-netwerk te geven. PostNL becijferde de impact hiervan aanvankelijk op €30-€50 mln, maar verwacht nu dat het eerder €50 mln dan €30 mln zal worden. Volgens ceo Herna Verhagen is de helft van de perifere bezorgingsgebieden nu al verlieslatend voor PostNL, en dat zal toenemen als concurrenten in groten getale hun perifere post door PostNL kunnen laten bezorgen.
PostNL stelt dat toezichthouder ACM ten onrechte de concurrentie bevordert in een krimpende postmarkt, dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en dat er vooral op arbeidsvoorwaarden wordt geknepen.
Ook magere resultaten bij de internationale activiteiten dragen bij aan de verlaagde winstprognose. Dat is eveneens zorgelijk omdat PostNL ook de nodige internationale ambities heeft. Opvallend is evenwel dat het postbedrijf de prognose voor het cash bedrijfsresultaat voor 2020 heeft laten staan op €310-380 mln (zie kader).
Zwakke markt
PostNL zag over het tweede kwartaal het onderliggende cash bedrijfsresultaat met €1 mln dalen tot €46 mln. Bezien over de eerste zes maanden is er sprake van een krimp van 11% tot €96 mln. De grootste terugval zit bij het binnenlandse postbedrijf, waar het onderliggende cash bedrijfsresultaat daalde van €29 mln naar €17 mln. De omzet kromp hier van €453 mln naar €434 mln .Een aanhoudend stevige teruggang in de volumes van geadresseerde poststukken (-8%) en de genoemde toegenomen concurrentie speelt het bedrijf hier parten. Gerealiseerde kostenbesparingen van €16 mln boden veel te weinig tegenwicht. Het resultaat van de internationale business stabiliseerde op €1 mln, erg weinig op een gestabiliseerde omzet van €247 mln. Verhagen zegt zich te richten op de nieuwe mogelijkheden die ontstaan door de wereldwijde groei van e-commerce, maar daar is in de cijfers nog niets van te zien.
PostNL moet het hier ook duidelijk afleggen tegen Deutsche Post DHL, dat internationaal juist stevig aan de weg timmert met e-commerce-diensten. Wel goed gaat het met de pakketbezorging in Nederland en België, dat uiteraard eveneens profiteert van de groei van online shoppen. De volumes namen hier met liefst 17% toe. De resultaatstijging van 18% tot €33 mln in het tweede kwartaal had nog een stuk hoger kunnen uitvallen, ware het niet dat de operationele kosten ook flink toenamen en er investeringen in het netwerk nodig zijn.
Ongeloofwaardig
PostNL ziet in de sterke groei van de pakketvolumes een bewijs van de versnelde transformatie die het bedrijf doormaakt van een traditioneel postbedrijf tot een logistieke e-commerce speler. ‘Een onverwacht snelle groei in pakketten en cross-border activiteiten is terug te zien in onze toekomstplannen en een verdere verbetering van de waardepropositie van PostNL’, aldus een citaat van Verhagen in het persbericht van 27 februari dit jaar over de jaarcijfers 2016. Dit was echter slechts enkele maanden na de definitieve afwijzing van de overnamepoging door het Belgische bpost. PostNL moest aandeelhouders ervan overtuigen dat het zelfstandig een waarde kon creëren die hoger was dan het bod van €5,75 van bpost. Echt overtuigend is dat verhaal nooit geweest. De transformatie waar het bedrijf over spreekt, is vooral afgedwongen door de gewijzigde marktomstandigheden.
PostNL heeft beleggers ook willen paaien door voor het eerst in lange tijd weer dividend uit te keren. Over 2016 werd een bedrag van €0,12 per aandeel naar aandeelhouders overgemaakt. In de markt was de verwachting dat PostNL pas voor het eerst over de tweede helft van 2017 een winstuitkering zou doen. De uitkering is ook opvallend omdat PostNL nog altijd een negatief eigen vermogen heeft.
Door de verkoopopbrengst van het belang in TNT Express en een verminderde gevoeligheid van de pensioenverplichtingen voor rente-ontwikkelingen is de financiële positie het afgelopen jaar wel fors verbeterd. Per eind juni 2017 was er echter nog wel steeds een negatief eigen vermogen van €17 mln. Eind dit jaar zal het eigen vermogen wel positief zijn, zo verwacht het bedrijf, en is inmiddels een interim-(keuze)dividend van €0,06 per aandeel uitgekeerd. Om deze uitgifte mogelijk te maken heeft het concern ruim 3,5 miljoen nieuwe aandelen moeten uitgeven.
In het jaarbericht 2016 stelde het concern dat de toekomstige resultaten een progressief dividend mogelijk maken. PostNL zou zich daar de komende jaren best aan kunnen houden, en dan zouden er aantrekkelijke dividendrendementen gloren. Beleggers gaan daar echter niet van uit, getuige de koersval van 30% sinds mei van dit jaar. Het gaat om het verdienmodel, en daarover nemen de twijfels sterk toe, alle peptalk van Verhagen ten spijt.
Er zit zeker waarde in PostNL, maar die lijkt toch vooral via synergetische effecten na overnames tot uiting te kunnen komen. We denken niet dat PostNL groot genoeg is om in zijn eentje de concurrentieslag met vooral de grote spelers als Deutsche Post DHL en FedEx aan te kunnen. Op de huidige koers adviseren we echter wel om de stukken aan te houden.
Onzekere prognose
De prognose van €310-380 mln voor het cash bedrijfsresultaat in het jaar 2020 klinkt gunstig. Er zou dan immers weer sprake zijn van een opgaande lijn, met hogere dividenden tot gevolg. PostNL zegt dat de winstprognose wordt ondersteund door de voortgang van de versnelde transformatie. Uiteraard betreft het hier een wel erg brede range, en er wordt een voorbehoud gemaakt wat betreft de impact van de definitieve implementatie van het ACM-besluit over Aanmerkelijke Marktmacht (AMM), met voorwaarden omtrent netwerktoegang, tarieven en transparantie. Tegenvallers liggen op de loer, want voorlopig raakt dit PostNL harder dan gedacht..
Aandelen Nederland
Beleggers Belangen digitaal